Çevre örgütleri, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 80. Madde’nin iptal edilmesi için İstanbul’da eylem düzenledi. Eylemde, 80. Madde ile beraber “kent yağmasının hızlanacağı” belirtildi
Kamuoyunda gündeme 70. Madde olarak giren, bu isimle Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu’nda görüşülürken bir gecede 75. Madde adını alarak Meclis’ten geçirilen, yeni adı ile 80. Madde, Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Ekoloji tahribatına yol açacak projelerin önünü açan Madde 80, yurt genelinde düzenlenen eş zamanlı eylemlerle protesto edildi. İstanbul, Ankara, İzmir, Ordu, Antalya, Amasra ve Rize’nin de aralarında bulunduğu birçok kentte bir araya gelen yurttaşlar “Madde 80’e Hayır!” dedi.
İstanbul’da da 21 Ekim Cumartesi günü Galatasaray Meydanı’nda basın açıklaması düzenlendi. Eyleme Kadıköy’den de yoğun katılım sağlandı. Validebağ Savunması, Acıbadem Dayanışması, Don Kişot Bisiklet Kolektifi ve Kadıköy Kent Dayanışması üyeleri de yasanın geri çekilmesini talep etmek için eylemde yer aldılar.
TELAFİSİ MÜMKÜN OLMAYACAK
Eylemde yapılan ortak basın açıklamasında söz konusu yasanın Anayasa Mahkemesi’ne götürüleceği ifade edilerek, “Bu yıkım aracı madde, hayatın akışını bir şirket faaliyetine dönüştürmekte, ülkenin tüm doğal varlıklarını itirazsız meta hâline getirmektedir” denildi.
Madde 80 ile geri dönüşü imkânsız ekolojik yıkımlar yaşanacağı vurgulanarak, şöyle denildi: “Madde 80 ile kıra, kente ve canlı yaşamına telafisi imkânsız ekolojik yıkımlar getirecek olan, plan ve şehircilik ilkelerine aykırı projelere; ruhsatsız, imar izinsiz, ÇED’siz ve yargı yolu önden kapatılmış olarak başlanabilecek. Madde 80 ile ticarî yatırımların “Stratejik Gerekliliği ve Aciliyeti” bağlamında, Türkiye’nin dereleri, kıyıları, denizleri, ormanları, ovaları, yaylaları, kültür mirasları Bakanlar Kurulu’nun keyfine, her şeye para gözüyle bakanların insafına terk edilecek. Devam eden ve tamamlanan benzer projelerle, daha önce defalarca örneklerini gördüğümüz üzere, doğayla birlikte kent ekosisteminin de olmazsa olmaz unsurlarından olan yaban hayvanlarının yaşam alanları, taraf olunan Uluslararası Sözleşmelere ve Ulusal Mevzuata rağmen talan edilecek; zorunlu göçe tâbii tutulan yaban hayvanlarına verilen tüm zararlar, hem kırda hem kentte telafisi mümkün olmayan sonuçlar yaratacak.”
“KENT YAĞMASI HIZLANACAK”
Kentsel dönüşüm adı altında yaşam alanlarının ranta açılmasının da hızlanacağının kaydedildiği açıklamada, “Hâlihazırda kentsel dönüşüm kılıfı altındaki kent yağması hızlanacak; parklardan deprem toplanma alanlarına, sahillerden kültürel ve tarihî eserlere, müştereklerimiz yine bu madde ışığında rahatlıkla ranta açılacak” ifadelerine yer verildi. 80. Madde ile doğaya, hayvanlara, kente, yaşama verilecek zararların açıklandığı ortak bildiriye imza atan örgütler, siyasî partileri ve Anayasa Mahkemesi’ni göreve çağırarak, söz konusu maddenin iptal edilmesini talep etti.
MADDE 80 NE GETİRECEK?
İçinde Kadıköy’deki çevre örgütlerinin bulunduğu yüzden fazla sivil toplum kuruluşu ortak bir açıklama yaparak, yasanın geri çekilmesi için imza kampanyası başlattı. 80. madde ile doğaya, hayvanlara, kente, yaşama verilecek zararların açıklandığı ortak bildiride yasanın içeriği şu maddelerle açıklandı:
* Maddenin 4. fıkrasıyla (80/4); mevcut pek çok mevzuatla işletilen idarî prosedürler ve bunların sonucu olarak tesis edilen idarî işlemlerin ortadan kaldırılmasına, bu madde ile yeni getirilen çeşitli mevzuatlar sayesinde kısıtlayıcı hükümlerin devreden çıkartılmasına, hatta yasal ve idarî süreçlerde düzenleme yapabilmesine dair Bakanlar Kurulu’na yetki verilmektedir.
* Bu yetkilerle, yatırımlar için alınması gereken her türlü idarî izin ve olur mekanizması ve bunlara dair idarî süreçler devreden çıkmış olacak. Kıra ve kente telafisi imkânsız ekolojik yıkımlar getirecek olan, plan ve şehircilik ilkelerine aykırı projelere; ruhsatsız, imar izinsiz, ÇED’siz ve yargı yolu önden * Madde 80 ile ticarî yatırımların ‘stratejik gerekliliği ve aciliyeti’ bağlamında, Türkiye’nin dereleri, kıyıları, denizleri, ormanları, ovaları, yaylaları, Bakanlar Kurulu’nun keyfine terk edilecek. Nükleer santraller, İstanbul’a ve Antalya’ya 3. havalimanları, Kanal İstanbul, termik santraller, Yeşil Yol gibi projelerin önüne kırmızı halı serilecektir. Devam eden ve tamamlanan benzer projelerde, doğayla birlikte kent ekosisteminin de olmazsa olmaz unsurlarından olan yaban hayvanlarının yaşam alanları, taraf olunan uluslararası sözleşmelere ve ulusal mevzuata rağmen talan edilecek; zorunlu göce tâbi tutulan yaban hayvanlarına verilen tüm zararlar, hem kırda hem kentte telafisi mümkün olmayan bozulmalara neden olacak.
* Talan, bu kâbus tablosuyla da sınırlı kalmayacak. Torba yasadaki stratejik yatırımların sınırını 500 milyon TL’den, 50 milyon TL’ye çeken kanunla, bizlerden alınan vergiler ve kamu arazilerinin ücretsiz tahsisi ile ekolojik yıkıma küçük yatırımcılar da ortak edilmiştir.
* Madde 80 ile ülkemizin mevcut veya gelecekte ortaya çıkabilecek ihtiyaçlarını karşılama, arz güvenliğini sağlama, dışa bağımlılığını azaltma, teknolojik dönüşümünü sağlama gibi millî değerler gerekçe gösterilerek, hukuksuzluk meşrulaştırılacaktır.