Acil durum su yönetimi nasıl olmalı?
Koşuyolu afette ilk 72 saat grubu, acil durumlarda su yönetiminin nasıl olması gerektiğine dair rapor hazırladı
Acil durum su yönetimi, afet durumu ortaya çıkmadan bir envanter çıkarma ve planlama konularını kapsıyor. Planlamanın bir boyutu da alternatif oluşturmak…
Kişi başına düşen su ihtiyacı günlük 1,5 - 15 litre arasında kabul ediliyor. Afet anı için ise ilk gün 700 kişiye göre bir dağıtım noktası planlanması gerekiyor. Bu planlanırken yeme, içme, bakım göz önünde bulundurulmalı. Bunun dışında “Koşuyolu Afette ilk 72 saat” grubunun hazırladığı rapora göre planlama 72 saatlik bir kesintiye göre yapılmalı, sadece mahallede yaşayanlar değil, dışarıdan gelenler, turistler de dikkate alınmalı. Bunun yanında su kalitesine bir standart getirilmeli, kısa sürede su kalitesi geri kazandırılmalı.
BİRLİKTE PLANLANMALI
Grubun hazırladığı rapora göre, su yönetimi planlamasında sivil toplum kuruluşlarının, mahallelinin katılımı da envanter çıkarılması için önemli. Koşuyolu Mahallesi’nden örnek veren grubun sözcüsü Remzi Çelik, Koşuyolu Muhtarlığı ve Maya-Der ile okullarda, camilerde, hastanelerde ve özel işletmelerde su stoğu için tespit çalışmaları yapıldığını söyledi.
Kişi başına günlük 10/15 litre ile hesaba başlanması gerektiğini vurgulayan Çelik, farkındalığın nasıl arttırılması gerektiğini şöyle anlattı: “Okullar önemli eğitim noktalardır. Buralarda afetlere hazırlık aşamaları ve suyun önemi anlatılmalıdır. Evinde sifona basan bir kişi çoğu zaman onun boru donanımları üzerinden ev önündeki parsel bacasına, oradan da kentin altyapısı ile arıtmaya gittiğini bilmiyor. Bunun anlatılması lazım. Örneğin, Bozdoğan Kemeri’nin altından geçen kişiler, bu kemerin Bizans döneminde Belgrad Ormanı’ndan Fatih’e su getirme fonksiyonunu bilmiyor. Ayrıca su tasarrufu, suyun önemi, hijyen, su yoksulu ülke kavramları konusunda da eğitimler yapılmalı.”
“Sanitasyon” kavramına özel bir vurgu yapan Çelik, sanitasyonun kaynaktan arıtmaya giden suyun kullanım sürecindeki tüm aşamalarda kamu sağlığının gözetilerek içilebilir, kullanılabilir olması anlamına geldiğini söyledi. “Su her canlının hakkıdır” diyen Çelik, “Normal dönemlerde ne kadar önemli ise, afette de su hakkı o kadar önemlidir” diye konuştu.
PLANLANMASI GEREKEN SU KAYNAKLARI NELER?
Bir diğer konu ise dezenfektasyon. Çünkü su hayati bir madde olmasına rağmen, bulaşıcı hastalıkların yayılmasında da son derece tehlikeli olabiliyor. Çelik, bu konuda da “Kaynatma suyu kullanmak durumundayız. Bunun için de elektrik enerjisi, gaz, sıvı yakıt imkânları olmalı. Dezenfekte yapabilmeyi öğrenmeliyiz. Klor tabletlerini, kimyasalları nasıl kullanabileceğimizi eğitimle öğrenmeliyiz. Test kitleri bulundurmalıyız. Akabinde her mahallede depolama alanlarını yenilemeli, buna göre plan yapmalıyız.” diyor.
Acil durumlar göz önünde bulundurarak planlanması gereken mahalle tabanlı su kaynakları ise şunlar:
-Hastane, okul, kamu kurumlarındaki depolar
-Site, apartman, evlerdeki depolar
-Çevredeki yer altı, yer üstü kaynaklar
-Komşu mahalledeki su kaynakları
-AVM ve ticari binaların depoları
-Afet çantasındaki kişisel sular
-Mahalledeki damacana su dağıtıcıların kapasitesi
-Kesintiye uğramış boru ve hortumların içindeki sular
“YEREL ÇÖZÜMLER ÜRETİLEBİLİR”
Son olarak yerel çözümlerin daha esnek, kolay ve hızlı olduğunu söyleyen Çelik, “Su planlaması mahalleli, mahalle muhtarları, ilçenin yerel yönetim temsilcileriyle birlikte yapılmalı. İl ve bölge acil durum planı ile bütünleşik olmalı. Onarım çalışması da planlama kadar önemli bir konudur. Makro sistem içinde mikro çözümlerle, çalışmaz hale gelen kısımlar hızlı bir şekilde tamir edilebilir. Yereller olarak yapacak şeylerimiz var” dedi.
Çelik, acil durumlar için su kaynaklarına yapılacak müdahaleleri ise şöyle sıraladı:
- Vanalar zarar görecek yerleri bloke edecek şekilde monte edilmeli ki zarar gören yer tüm sistemi atıl bırakmasın,
- Komşu hatlara bağlantılar olmalı,
- Arıtılan su deposu hacmi, arıtmada oluşacak bir arıza çözülene kadar yetecek bir hacimde olmalı,
- Jeneratörler, yakıt ve yedek boru donanımları stokta yer almalı.