“Hayatta kalmalarını sağlamalıyız”
Hayvan aktivisti Tolga Öztorun, “Kapımızın önüne koyacağımız ufak bir kap su hem evcil hem yaban hayvanlarının hayatını kurtaracak” diyor
İstanbul’un yeşil alanları ve su havzaları azaldıkça hem insanların hem de hayvanların yaşamı daha da zorlaşıyor. Özellikle yaz mevsiminde yaşanan su sorunu sokak hayvanları için bazen ölümcül sonuçlara yol açabiliyor. Sadece sokak hayvanları için değil, doğal hayatları betonlaşma nedeniyle bozulan İstanbul’un yaban hayvanları için de durum pek iç açıcı değil. Peki İstanbul’da sokak hayvanları için neler yapılabilir? Uzun yıllardır sokak hayvanları için gönüllü olarak çalışan, çocuklar için bu konuda kitaplar hazırlayan Tolga Öztorun ile konuştuk. Öztorun, hayvanların temiz suya erişebilme hakkını sağlamanın gerekli olduğunu ifade ediyor.
“İNSANLIK GÖREVİMİZ”
İstanbul'da havalar ısındı ve sokakta yaşayan hayvanlar için su bulma sıkıntısı başladı. Bu problemi açar mısınız?
Su sıkıntısı, hayvanların yanı sıra insanlar ve bitkiler için de büyük bir sorun. Hava sıcaklığının 30 - 40 derecelere vardığı günlerde sulukları temizlemek, her gün taze su ile doldurmak belediyelerin olduğu gibi bizlerin de görevi. Sonuçta kapımızın önüne koyacağımız ufak bir kap su hem evcil hem yaban hayvanlarının hayatını kurtaracak. Bunlar yeterli mi? Belki de çocuklarımıza bunları yapmanın gerekli olduğunu anlatabiliriz. Böylece gelecek nesillere bu anlayışı taşıyabiliriz. Çünkü susuzluk, yaz boyu hepimizin derdi olacak.
Kediler ve köpekler için son yıllarda su kapları yaygınlaştı ama sanırım çok düzenli değil bu sistem. El yordamıyla ilerliyor gibi. Sizce neler yapılmalı?
Bir kere bilmeliyiz ki yerel yönetimler hem sokak hem de yaban hayvanlarının temel yaşam haklarını korumak ve gözetmekle yükümlü. Aslında bunlar vatandaşın değil belediyelerin görevi. Yerel yönetimler bu yüzden varlar. Su, yemek, barınma ve sağlık ihtiyaçları... Yani belediyelerden tüm bunları ücretsiz olarak isteyebiliriz. Bunlara ek olarak gözümüzün değdiği hayvanlara da hayatta kalabilmeleri için basit yardımlar etmek insanlık görevimiz.
HAYVANLARIN TEMİZ SU HAKKI
Sokak hayvanları kaç gün susuz kalabilir?
Aslında bununla ilgili şehir efsaneler dolanıp duruyor. Yok efendim 3 gün, yok efendim 5 gün gibi. Böyle net matematiksel sayılar vermek imkânsız elbette. Bu hayvanlar bizler gibi memeli ve bizler gibi suya ihtiyaçları var. Bu ihtiyaç, içinde oldukları coğrafya ile alakalı olarak gelişiyor. Yani hiç Adana’da 50 derece sıcakta nesillerdir büyüyen hayvan ile Meriç Havzası’nda sulak yerde büyüyen hayvan aynı olabilir mi?
Bunları düşünmektense her canlının suya ihtiyacı olduğunu bilmek ve onlara koşulsuz, şartsız taze ve temiz suya erişebilme hakkını sağlamak gerek.
Türkiye'de hayvan hakları sorunları aktivizm üzerinden çözülmeye çalışılıyor. Ama bir devlet politikasına ihtiyaç duyulduğu çok açık sanırım. Şu an yasalardaki eksiklikler neler acaba?
Maalesef bu konuda oldukça gerideyiz. Ülkemizde hayvan hakları henüz TCK bünyesinde değil Kabahatler Kanunu esasında yer alıyorlar. Bu hayvanlarımızın mal ederleri doğrultusunda var oldukları anlamına geliyor. Dolayısıyla ilk önce kanunumuzun hayvanlar yararına düzenlenmesi gerekiyor. Çok yolumuz var.
Kuzey Ormanları'nda yapılan tahribattan sonra birçok yaban hayvanının su ve yemek için şehre indiğine tanık olduk. Bu tablo bize ne söylüyor?
Doğa kendisine yapılan ihaneti asla affetmiyor. Bir süre sonra biz de o yaban domuzları gibi suya ve yiyeceğe muhtaç kalıp beton içinde hapis olacağız. Su ve yemek bulmak için biz de diğer istilacılar gibi yeni coğrafyalar arayacağız ve bu çok uzak bir süreç değil.
NELER YAPABİLİRSİNİZ?
Kediler, köpekler ve kuşlar sıcak çarpması, açlık, susuzluk nedeniyle bazı belirtiler gösterebiliyorlar. Bunlardan bazıları; hızlı nefes alıp verme, morarmış dil veya renksiz diş etleri, güçsüzlük, halsizlik gibi belirtiler, kusma ve ishal,
baygınlık, salya ve şok. Sıcak havalarda köpeklerin ve kedilerin günlük tükettikleri besinin 2 buçuk katı kadar su tüketmesi gerektiği biliniyor. Kediler ve köpekler aşırı sıcak ve artan susuzluk nedeniyle halsiz düşebilir, hatta kalp krizi riski yaşayabilirler. Hayvanların sıcaktan kötü bir şekilde etkilenmesinin nedeni ise ter bezlerinin olmayışı.
Isınan kap, kedi ve köpeklerin dil ve ağızlarının yanmasına, suyun ısınmasına neden olacağı için sokakta yaşayan hayvanların su ihtiyacını karşılarken suyu metal kaba koymamak gerekiyor. Bu nedenle, hayvanların su dolu kaplarını parklarda gölge ve kuytu alanlara yerleştirmek gerekiyor