İklim değişikliği cep yakıyor!
Mayıs ayında yaşanan olumsuz hava şartları, üretimde sıkıntılara sebep oldu. Korona virüsü sebebiyle zaten pahalı olan sebze ve meyve fiyatları, önümüzdeki süreçte daha fazla cep yakabilir
HABER: Görkem DURUSOY/ Simge KANSU
Türkiye, 15-24 Mayıs tarihleri arasında yaz ve kış mevsimini birlikte yaşadı. Önce bazı bölgelerde 40 dereceleri gören aşırı sıcaklar, ardından -1 derece ölçülen hava durumu üretimde büyük zararlara sebep oldu. Dolu, don ve fırtınalardan sonra çiftçiler zor günler yaşıyor. Bazı alanlarda tarlalar yeniden sürüleceği için tohum ve mazot başta olmak üzere üretim maliyetlerinde artış bekleniyor. Özellikle domates, biber, patates, salatalık gibi sebzeler en çok etkilenen sebze grupları arasında yer alıyor. Peki yaşanan bu iklim değişikliği, şimdilik normal gibi gözüken pazar fiyatları üzerinde ne gibi bir değişime sebep olacak? Ürünlerde yaşanan zararlar etiketlere yansıyacak mı?
“MALİYETİN ARTMASI ETİKETE YANSIYOR”
Tarım ilaçlarına yapılan zamların pazardaki etiket fiyatlarını etkileyeceğini söyleyen Ziraat Mühendisi Hüseyin Özgür Arıkuşu, “Bu iklim değişikliği sorunu, aslında daha önceki yıllardan itibaren kendini göstermeye başlamıştı. Fakat bu sene iklimde yaşanan sorunlar, birçok bitkinin çiçeklenme, meyve tutumu ve büyümesi döneminde gerçekleşti. Gidişata baktığımız zaman, gelecek yıllarda daha da dengesiz havalar olacak diye tahmin ediyorum. Bu derecede büyük iklim dengesizliklerini önleme imkânımız yok. Ancak çok soğuk havalarda açık alanlarda rüzgâr yönüne ateş yakmak, don olacağı günlerde sulama gibi işlemler birkaç derece sıcaklık artışı sağlayabilir. Sebze ve meyvelerde maliyetin artması pahalı olmasına sebep oluyor. Ayrıca ziraat ilaçlarında geçen iki seneden bu zamana ortalama yüzde 60 zam yapıldığını görüyoruz. İklim şartlarının yanı sıra bu zamlar etikete daha çok yansıyor.” şeklinde konuştu.
PAZARDA NELER YAŞANIYOR?
Tarlada yaşanan olumsuz şartların pazardaki etiket fiyatlarına zam olarak yansıyıp yansımayacağı merak konusu oldu. Biz de Gazete Kadıköy olarak pazarcı esnafı ve tüketiciye görüşlerini sorduk.
İklimde yaşanan değişikliğin muhakkak zam olarak yansıyacağını vurgulayan Esma Ocak, “Bugün torunum için biraz alışveriş yaptım. Sebze, meyve fiyatları o kadar uçuk ki standa uğramaya korkuyorum. Eşimi kaybettikten sonra kızımla yaşamaya başladım. O da emlakçılık yapıyor fakat onların da işi virüsten sonra durdu. Burası biraz ucuz diye geldik ama burada da fiyatlar yüksek. İklimde yaşanan değişiklik muhakkak zam olarak yansıyacaktır, bu kaçınılmaz bir durum. Torunuma sebze yemeği yapacağım fakat 5-6 tane fasulye alabildim. Aynı şekilde 2 tane havuç aldım. Kısacası pahalılık bizi tane tane almaya yöneltiyor.” dedi.
“FİYATLAR HEP PAHALI”
Fiyatların genel anlamda hep pahalı olduğunu dile getiren Zeliha Uluocak, “Üretim maliyetinin artması illaki tezgâha yansıyacaktır ama kış da olsa yaz da olsa fiyatlar hep pahalı oluyor. Emekli maaşı ile geçiniyoruz, en ucuz yerlerden alıp onlarla besleniyoruz. Dolmalık biber aldım kilosu 9- 10 TL olmuş. Salatalık 6 TL, taze fasulye 12 TL, erik 15 TL olmuş. Hastalıkta zaten risk altındayız, biraz ucuz olsun diye şu kalabalığa giriyoruz.” ifadelerini kullandı.
“KISA SÜRELİ ZAM YAŞANIR”
Henüz bir zam olmadığına fakat kısa süreli bir zam yaşanabileceğine dikkat çeken pazarcı Mahir Bilgili, “Şu anda bir zam yaşanmadı çünkü artık yaz geldi. Fiyatların yavaş yavaş düşeceğine inanıyorum. Her bölgeden mal geliyor. Bizleri en çok virüs dönemi etkiledi, yaşanan pahalılığın sebebi budur. Yaşanan iklim değişikliği çabuk atlatılabilir. Belki kısa süreli bir zam yaşanır.” şeklinde konuştu.
“FİYATLAR ARTACAKTIR”
Genel olarak fiyatlar üzerine değerlendirme yapan pazarcı esnafı Mustafa Güven, “Özellikle yağmur yağdığı zaman kiraz gibi bazı meyveler toplanmıyor. Bu sebeplerden dolayı mecburen fiyatlarda yükselme yaşanıyor. Soğuk yiyen ürün tarlada kalıyor, çünkü çalışacak tarım işçisi bulamıyorsunuz. Korona virüsü sebebiyle zaten çoğu bayi kapanmak zorunda kaldı. Yaşanan bu son iklim geçişi sebebiyle ortalama tüm ürünlerde yüzde 25 veya yüzde 30’luk bir artış yaşanacaktır. Örneğin kirazın kilosu geçen hafta 12 TL olarak satılıyordu fakat bu hafta bollaşmasına rağmen 20 TL’ye çıktı.” dedi.