Kadıköy Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü tarafından hazırlanan ‘Kadıköy İlçesi Hava Kalitesi İyileştirme Çalışmaları’ başlıklı rapor, Kadıköy’deki hava kirliliğine, insan kaynaklı 5 nedenin sebep olduğuna işaret ediyor

14 Aralık 2017 - 17:05

A ⁺ A^- Yazdır

Kadıköy’ün havası epeyce bir süredir gündemde. Çeşitli sivil toplum kuruşlarının, derneklerin ve belediyenin ilçedeki hava ölçüm raporlarını içeren haberleri birçok kez manşetimize taşıdık. Bu haberimizde ise Kadıköy Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü’nün hazırladığı ‘Kadıköy İlçesi Hava Kalitesi İyileştirme Çalışmaları’ başlıklı raporu sayfalarımıza taşıyoruz. Hava kirliliği konusunda hazırlanan kapsamlı rapor, 35 sayfadan oluşuyor. Kadıköy’deki hava kirliliğinin nedenini ısınma, kentsel dönüşüm, kentsel yenileme, ulaşım ve meterolojik kaynalı olarak 5 neden üzerinden inceleyen rapor, kirliliğe dair sayısal verilere, asbeste ve çözüm önerilerine de değiniyor.

KÖMÜR, KİRLİLİĞİ ARTTIRIYOR

Raporun hava kirliliğine neden olduğunu belirten ilk başlığında ‘ısınma’ yer alıyor. Isınma amacıyla düşük kalorili, kükürt oranı yüksek ve kalitesiz kömürlerin yaygın olarak kullanılmasının özellikle kış aylarında hava kirliliğine yol açtığı belirtilen rapor, 2017 yılında Kadıköy’de dağıtılan kömür miktarının 900 ton olduğunu vurguluyor. Yine aynı yıl içinde Kadıköy Belediyesi Çevre Müdürlüğü’ne iletilen ısınma kaynaklı şikayetler kapsamında kömür kullanılan konutlardan alınan 13 kömür numunesinin de, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Çevre Analiz Laboratuarı’na gönderildiği belirtiliyor.

DÖNÜŞÜMÜN GETİRİSİ: KİRLİLİK

İlçedeki hava kirliliğinin artmasının bir diğer nedeni ise kentsel dönüşüm olarak geçiyor. Özellikle Fikirtepe bölgesinde yoğun olarak gerçekleşen kentsel dönüşümle birlikte bina yıkımlarında, hafriyat ve moloz atıklarının yarattığı yüksek miktarda tozun, çevreye yayıldığı ve alandaki 9 adet beton santralinin de kirliliği arttırdığına dikkat çekiliyor. Raporda, Kadıköy Belediyesi’nin 2017 yılı içinde verdiği ruhsat ve belge sayılarına da yer verilmiş. Buna göre belediye, Fikirtepe’deki yıkım için 237,  Kadıköy geneli yıkıma ise 430 ruhsat vermiş. Hafriyat belgesi için de 490, yapı, tadilat ruhsatı ve restorasyon içinse 866 ruhsat verilmiş.

Kirliliğin bir nedeni de Zühtüpaşa ve Bostancı mahalleleri arasında gerçekleşen kentsel yenileme çalışmaları... Raporda yer aldığına göre ilçede, 2017 yılında her ay ortalama 60’ın üzerinde bina yıkımı yapılmakta. Rapor, yenileme çalışmaları sırasında evlerden çıkan ‘asbest’ isimli tehlikeli atık sınıfına giren malzemenin, yönetmeliklere uygun şekilde bertaraf edilmesinin önem taşıdığını altını çizerek belirtiyor. Asbest, 3-5 mikron boyutunda, toz halde havaya karışan kanca şeklindeki moleküllerin akciğerlere saplanarak insan sağlığını tehdit eden zehirli bir atık. Asbestin, 10-15 yıl gibi bir sürede akciğer kanseri ve akciğerdeki kalıcı kayıplara neden olabileceğini belirten rapor, belediyenin asbestle ilgili yaptığı çalışmaları da sayısal verilerle gösteriyor. Rapora göre Kadıköy Belediyesi tarafından 1771 inşaat denetlendi ve 548 inşatta toplamda 718 ton asbest bulundu. Bulunan 718 ton asbest yine belediye tarafından bertaraf edildli.

TAŞITLAR, YÜZDE 47 KİRLİLİK YAPIYOR

Kirliliğin bir başka nedeni olarak ulaşıma yer verilmiş. Motorlu taşıtların, yüzde 47 oranında hava kirliliğine sebep olduğunu ifade eden rapor, yoğun ve sıkışık trafiğin hava kirlilik oranını epeyce arttırdığını da vurguluyor. İlçedeki hava kirliliğine neden olan son maddede ise meteorolojik - sıcaklık terselmesi (inversiyon) var. Bacalardan ve egzozlardan yükselen sıcak kirleticiler, sıcaklık terselmesi olan günlerde yer seviyesinde tutulması ve birikmesi nedeniyle hava kirliliğine neden oluyor.

BELEDİYE KİRLİLİĞİ ÖLÇTÜ

Raporda, Kadıköy Belediyesi’nin 28 Haziran-31 Temmuz tarihleri arasında Kadıköy Belediyesi Çocuk Ruh Sağlı Merkezi, Onikiler Cami, Halil Türkkan Ortaokulu konumuna yerleştirdiği hava ölçüm istasyonlarıyla 24 saat boyunca yaptığı hava kalitesi, PM10 (10 mikrogramdan küçük partikül madde), PM2,5 (2.5 mikrogramdan küçük partikül madde), Çökelen Toz ve BTEX (Benzen, Toluen, Etilbenzen ve Ksilen bileşiklerinin baş harflerinden oluşturulur. BTEX bileşikleri, ham petrol ve petrol ürünlerini niteler)  ölçümleri de yer aldı. Ölçümlere göre PM10 ölçümlerinde 70 μg/m3 sınır değerini aşan günler tespit edilmiş. PM10 ölçüm sonuçlarına göre ölçüm noktalarından elde edilen değerlerden; Çocuk Koruyucu Ruh Sağlığı Merkezi’nde 3 gün, Halil Türkkan Ortaokulu’nda 20 gün, Onikiler Cami’nde ise 29 gün süreyle PM10 sınır değerinin aşıldığı gözlemlenmiş.

NASIL TEDBİRLER ALINMALI?

Raporun son kısmında ise alınması gereken tedbirler, ‘yönetimler’ ve ‘günlük hayatta’ olmak üzere iki başlık altında veriliyor.

Yönetimlerin alması gereken tedbirler listesinde;

• kentlerde kömür yasaklanmalı,
• kömür santralleri kapatılmalı,
• toplu taşımacılık özendirilmeli,
• elektrikli toplu ulaşım araçlarının kullanımı yaygınlaştırılmalı,
• karbon piyasası yaratılmalı,
• sanayi tesislerinin bacalarına filtre takılması sağlanmalı
• sanayi kuruluşlarının yer seçimi düzenli yapılmalı önerileri yer alıyor.

Günlük hayatta başlığı altında ise;

• kentlerde kömür kullanılmamalı,
• kentlerde yürümeye, bisiklete binmeye ya da elektrikli araçlar kullanılmaya teşvik edilmeli, 
• kalorifer ve doğalgaz kazanlarının periyodik olarak bakımı yapılmalı,
•  kalorifercilerin ateşçi kurslarına katılımı sağlanmalı,
• yeni yerleşim yerlerinde merkezi ısıtma sistemleri kullanılmalı
• ormanların tahribatı önlenmeli, ağaçlandırma çalışmalarına hız verilmeli ve ağaçlar kesilmemeli maddeleri yer aldı.

KADIKÖY’ÜN HAVA KALİTESİ KONUŞULACAK

Kadıköy Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü, 16 Aralık Cumartesi günü saat 10.00-12.30 arasında Kozyatağı Kültür Merkezi Meclis Toplantı Salonu’nda “Kadıköy'ün Hava Kalitesi, İnsan Sağlığına Etkileri ve Korunma Yolları” başlıklı panel gerçekleştirecek. Panel, Kadıköy Belediyesi’nde çevre mühendisliği yapan Ali Tulumen’in ‘Kadıköy İlçesi Hava Kalitesi İyileştirme Çalışmaları’ sunumuyla başlayacak. Tulumen’in ardından Türk Toraks Derneği’nden Yrd. Doç Dr. Nilüfer Aykaç Kongar, ‘Hava Kirliliği ve İnsan Sağlığı’ başlığında konuşacak. Panelin ikinci bölümünde ise ‘Merkezi Isıtma Sistemlerinde Enerjinin Etkin Kullanımı ve Oluşan Emisyonların Hava Kalitesine Etkilerinin Azaltılması Yöntemleri’ başlığında makine yüksek mühendisi, Bacader Genel Koordinatörü ve Makine Mühendisleri Odası Kadıköy İlçe Temsilciliği’nden Muammer Akgün sunum yapacak.

Enerji ve Sağlık Politikaları Danışmanı ve Sağlık ve Çevre Birliği HEAL’dan Funda Gacal, ‘Ulusal ve Uluslar Arası Düzeyde Enerji Politikalarının Hava Kirliliği ve İnsan Sağlığı Üzerine Etkileri’ başlığını tartışacak. Soru-cevap bölümünün de olacağı panel hakkında detaylı bilgiyi Kadıköy Belediyesi Çevre Koruma ve Kontrol Müdürlüğü’nü 0216 542 50 00 (dahili 1537) numaralı telefondan arayarak öğrenebilirsiniz.