Organik atıklar toprakla buluşuyor
Kompostun düşünüldüğü gibi ‘gübre’ ya da ‘toprak’ olmadığını vurgulayan Zeynep Turan, “Kompost toprak düzenleyicidir. Organik atıklarımızı kentin çeperlerinde kocaman çöp yığınları oluşturması yerine onları yeniden toprakla buluşturmuş oluyoruz” dedi
Kadıköy Belediyesi Ekolojik Yaşam Merkezi yeni döneminde de birçok atölyeye, söyleşiye ve etkinliklere kaldığı yerden devam ediyor. 12 Ekim Cumartesi günü ‘Şehirde Ekolojik Yaşam’ başlığı ile kompost atölyesi düzenlendi. Şehirde ekolojik bilincin yaygınlaşması amacıyla faaliyetlerini yürüten bir sosyal girişim olan ‘Kokopelli Şehirde’ ekibinden Zeynep Turan tarafından verilen atölyede apartman dairesinde kompost yapımının mümkün olduğu vurgulanırken, ‘bokashi’ ile ‘solucan’ kompostları tanıtıldı.
NEDEN KOMPOST YAPMALIYIZ?
Kompostun düşünüldüğü gibi ‘gübre’ ya da ‘toprak’ olmadığını vurgulayan Zeynep Turan, “Kompost, organik atıkların çeşitli yöntem ve araçlarla bir araya getirilip çürütülerek yeniden toprağa kazandırılması sürecidir. Kompost toprak düzenleyicidir. Organik atıklarımızı kentin çeperlerinde kocaman çöp yığınları oluşturması yerine onları yeniden toprakla buluşturmuş oluyoruz. Dolayısıyla toprak sağlığına ve aktif olarak ürün yetiştirmiyor olsak dahi oradaki biyoçeşitliliğe fayda sağlamış oluyoruz” dedi. Toprağın su tutma kapasitesinin de arttığını ifade eden Turan, “2021 yılı verilerine göre Türkiye’deki topraklarda organik madde miktarı giderek azalıyor, yüzde 2’nin altına düştü. Dolayısıyla, topraktaki organik madde miktarını arttırmanın ve bundan yola çıkarak toprağın su tutma kapasitesini arttırmanın, karbonu toprakta tutmanın yöntemlerinden bir tanesi” şeklinde konuştu.
Apartman dairesinde kompost yapmanın mümkün olduğunun altını çizen Turan, “Her ölçeğe uygun kompost türleri var. Şehir ölçeğinde apartman dairesinde ‘bokashi’ ile ‘solucan’ kompostunu doğrudan hayata geçirebilirsiniz” dedi. Bokashi kompostunda koku, sineklenme gibi durumlar yaşanmadığını söyleyen Turan, solucan kompostu için, “Solucanların hazneden çıkıp evinize dağılması gibi süreç söz konusu değil. Çünkü nemli bir ortam istiyorlar, o yüzden hep kutunun içindeler” diye konuştu.
ÇÖP TURŞUSU
Bokashi kompostu organik maddenin etkin yararlı organizmalar yoluyla fermentasyonu veya ‘çöp turşusu’ olarak açıklayan ve koku ile böceklenme riskinin olmadığını dile getiren Turan, kompostun yapılışını şöyle açıkladı: “Bokashi kovasının tabanındaki süzgece talaş ya da kepek serip Lactobacillius Serumu ile ıslatılır. Bokashide ana hedefimiz iyi bakterilerin sayısını arttırmak bunun için Lactobacillius Serumu gerekiyor. En fazla beş santim kalınlığında gıda atığı eklenir. Tekrar talaş veya kepek serip serumla ıslatarak eldeki atık tükeninceye kadar devam edilir. Kova dolana kadar bu süreç devam eder ama her eklemeden sonra üzeri plastik torba ile örtülür. Kova dolduğunda 15 gün fermente olması için beklenir, fermante işlemi tamamlandıktan sonra toprağa veya saksıya gömülür”.
“Bokashi kompostta en sık karşılaştıkları sorunun ‘ben bunu nereye gömeceğim’ olduğunu kaydeden Turan, “Aparman bahçesine, mahallelinin kullandığı bostanlara hiçbir şey yoksa balkonda kocaman bir saksınız içerisine gömülebilir” şeklinde konuştu. Turan, “Bokashi’de gıda artıklarınız çok yağlı olmamalı. Ayrıca oksijen miktarını kontrol edebilmek için atıkları gün aşırı kovaya koymakta fayda var” bilgisini verdi.
SOLUCAN KOMPOSTU
Solucan kompostunda Kırmızı Kaliforniya Solucanları’nın kullanıldığını söyleyen Turan, “Çünkü Sindirim süreçleri çok daha hızlı, topraktaki besin maddelerini bitkinin alabileceği forma çok kısa sürede dönüştürebiliyorlar” şeklinde konuştu. Solucanları açlıktansa, tokluktan öldürmenin çok daha kolay olduğunun altını çizen Turan, “Solucanların en faal olduğunu sıcaklık 18 ila 22 derece arasıdır ve 5 dereceye kadar soğuğa dayanıyorlar. İdeal nem oranları ise yüzde 60 ila 80 arası” dedi. Turan, “Solucanların sevdikleri besinler; çay posası, kahve telvesi/posası, yumurta kabukları, muz kabuğu ve yeşillikler. Sevmedikleri ise et ve süt ürünleri, narenciye, soğan, sarımsak, küflü ve bozulmuş gıdalar” şeklinde konuştu.
“ATA TOHUMU YETİŞTİRİLMESİ BİZİ MUTLU EDİYOR”
Kadıköy Belediyesi Ekolojik Yaşam Merkezi birim sorumlusu Yasemin Alardıç Berk: “Yeni dönemde merkezimizde atalık tohum, kompost, permakültür, doğal mum yapımı, vegan kek ve mayonez yapımı, doğal ürünlerle sağlıklı kalmanın yolları gibi birçok etkinliğimiz olacak” dedi. 26 Ekim Cumartesi günü Alper Can Kılıç eğitiminde ‘Solucan kompostu uygulama atölyesi’ yapılacağını kaydeden Berk, “Etkinliklerimize katılmak için, merkezimizin sitesinden başvurabilir aksi durumda bizleri arayabilirler. Kadıköy’de ikamet eden ve etmeyen herkesi bekliyoruz. Bizim amacımız herkese hitap etmek, bunun için de yetişkin, çocuk ve yaşlı hiç fark etmiyor. Buraya gelenlerin ata tohumu dikip yetiştirmesi bizleri çok mutlu ediyor.”
Kompost hakkında daha fazla bilgi için: kokopellisehirde.com ve @kokopellisehirde
Ekolojik Yaşam Merkezi: Eğitim Mahallesi Hakkı Bey Sokak No:8/1, (0216) 356 25 82
https://ekolojikyasam.kadikoy.bel.tr