Plastik kirliliği azaltılabilir
Birleşmiş Milletler Çevre Kurulu raporuna göre gerekli düzenlemeler yapılırsa plastik kirliliği dörtte üç oranında azaltılabilir
Günlük yaşamda sıklıkla kullandığımız plastikler dünya ve ekosistem için en büyük tehditler arasında. Doğada yıllarca yok olmuyor fakat hayatımızın hemen hemen her yerinde plastik atıklar üretmeye devam ediyoruz. Dünya üzerinde her yıl yaklaşık 380 milyondan fazla plastik üretiliyor. Plastik, ambalaj üretimi de dahil olmak üzere hemen hemen her sektörde kullanılıyor ve bu plastiklerin çok azı geri dönüştürülüyor.
Birleşmiş Milletler Çevre Kurulu, 2022 yılında 193 AB üyesinin tamamının katılımıyla plastik kirliliğine son verme konusunda kararı almıştı. Geçtiğimiz ay Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) tarafından plastik kirliliğine nasıl son verilebilir sorusuna cevap olacak yol gösterici bir rapor yayımlandı.
PLASTİK KİRLİLİĞİ AZALABİLİR
Raporda, 2022 yılındaki Plastik Anlaşması’nın amacı olan plastik kirliliğini küresel ölçekte azaltmak ve nihai hedef olarak sona erdirmek için gerekli olan politika değişiklikleri ve düzenlemeleri açıklanıyor. “Musluğu Kapatmak: Dünya plastiği nasıl bitirebilir ve döngüsel bir ekonomi yaratabilir” isimli rapora göre eğer mevcut işleyiş devam ederse, dünya 2040 yılına kadar 420 milyon ton atık üretebilir. Gerekli düzenlemeler yapılır ve uygulamaya başlanırsa 2040 yılına kadar küresel ölçekte plastik kirliliği dörtte üç oranında azaltılabilir. Bu model ile çevresel fayda sağlanırken aynı zamanda ekonomik fayda da sağlanabilir. Kamu ve özel sektörde tasarruf elde edilirken aynı zamanda yeni istihdamlar da yaratılarak çalışanlar için de adil bir geçiş sistemi elde edilebilir, döngüsel bir plastik ekonomisi yaratılırsa 2040 yılında kadar 700 bin yeni iş imkanı ve özel sektörde 1.3 trilyon dolar tasarruf sağlanabilir.
KİRLİLİĞİ AZALTMADA ÜÇLÜ MODEL ÖNERİSİ
Raporda plastik kirliliği mirası ile ne yapılacağına dair öne çıkan yeniden kullanım, geri dönüşüm ve alternatif malzemelere geçiş olmak üzere üçlü bir yaklaşım modeli yer alıyor.
1- YENİDEN KULLANIM
Plastik kirliliğini azaltmada uygulanabilir en kolay yöntem yeniden kullanım. Doldurulabilir şişeler ve ambalaj paketleri, yeniden kullanılabilir torbalar, depozito iade projeleri gibi uygulamalar ve düzenlemelerle plastik kirliliğini azaltmak mümkün.
2- GERİ DÖNÜŞÜM
Plastik geri dönüşüm sektöründeki ivmeyi artırmak ve bu sektörü istikrarlı hale getirmek plastik kirliliğini 2040 yılına kadar yüzde 20 oranında azaltabilir.
3- ALTERNATİF MALZEMELERE GEÇİŞ
Plastik yerine kullanılabilecek sürdürülebilir ürünler ile 2040 yılına kadar plastik kirliliği yüzde 17 azaltılabilir.
“RİSKLERİ AZALTMAYA YÖNELİK YOL HARİTASI”
UNEP İcra Direktörü Inger Andersen raporun, dönüşüm – ürünleri yeniden düşünmek ve yeniden tasarlamak gibi pazarın unsurlarını ortaya koyduğunu belirterek, “Plastikleri üretme, kullanma ve imha etme şeklimiz ekosistemleri kirletiyor, insan sağlığı için riskler yaratıyor ve iklimi istikrarsızlaştırıyor. Bu UNEP raporu, plastikleri ekosistemlerden, vücudumuzdan ve ekonomiden uzak tutan döngüsel bir yaklaşım benimseyerek bu riskleri önemli ölçüde azaltmaya yönelik bir yol haritası ortaya koymaktadır” ifadelerini kullandı.