Validebağ’ı koruma nöbeti devam ediyor
Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un, “Pazartesi çalışmalara başlıyoruz” açıklamasının ardından Validebağ Gönüllüleri ve Validebağ Savunması’nın üyeleriyle birlikte çok sayıda vatandaş “koruyu koruma” nöbetini başlattı
Üsküdar Belediyesi, birinci derece doğal ve tarihi SİT alanı olan Validebağ Korusu’nda “Bakım ve Rehabilitasyon Projesi”nin başlatılacağını duyurdu. Geçtiğimiz günlerde açıklamaya yapan Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum da 21 Haziran’ı işaret ederek “Pazartesi çalışmalara başlıyoruz” dedi. Bunun üzerine Validebağ Gönüllüleri ve Validebağ Savunması üyeleri koruda nöbet eylemi başlattı. Sosyal medyada gündem olmasından sonra çok sayıda mahalle sakini de eyleme destek vermek için Validebağ Korusu’na geldi. Validebağ Savunması ve Validebağ Gönüllüleri söz konusu proje ile korunun imara ve ranta açılmak istendiğini savunarak proje iptal edilene kadar nöbete devam edeceklerini belirtiyorlar.
Üsküdar Belediyesi projeye henüz fiili olarak başlamadı ancak temizlik görevlileri koruda polis eşliğinde çöp toplamaya başladı. Validebağ Gönüllüleri'nden Arif Belgin, “Koruda çöp toplanmasına itirazımız yok. Biz de onlarla beraber çöp topladık. Ama birkaç gün sonra buradaki otları ve çalıları da biçmeye başlayacaklar. Biz bu projeye izin vermeyeceğiz. Şu an burada yasal olmayan bir işlem yapılıyor. Yıllardır koruyu nasıl koruduysak şimdi de korumaya devam edeceğiz.” dedi.
“KORU, PARK VEYA BAHÇE DEĞİLDİR”
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanarak askıya çıkarılan koruma amaçlı imar planlarının yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile idare mahkemesine dava da açıldı.Dava dilekçesinde 4 binin üzerinde ağacın yaşadığı koruda yapılacak herhangi bir inşaat çalışmasının korudaki düzenin bozulmasına, hayvanların ölmesine ve ekosistemin bozulmasına yol açacağı uyarısında bulunuldu.
Projenin gerçekleşmesi durumunda korunun doğal SİT özelliğinin kaybolacağı ifade edilirken, “Validebağ Korusu 1. Derece Doğal Sit Alanı olması nedeniyle koruma altına alınmıştır. Bu nedenle koruya yapılacak her tür ve ölçekte müdahalenin Koruma Yüksek Kurulu İlke Kararları ile 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu hükümlerine göre yapılması gerekmektedir. Koru alanı içerisinde, temelinde inşai ve fiziki müdahale gerektiren Kentsel Tasarım Projesi ile park uygulaması yapılamaz.” denildi.
Dava konusu planlara göre korunun içine bir açık otopark yapılmak isteniyor. Dilekçede, taşıtların korunun içine alınmasının doğal yapının tahribine yol açacağı uyarısında bulunuldu.
BİLİRKİŞİ UYARMIŞTI
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı 2018 yılında aldığı kararla Validebağ Korusu’nun millet bahçesi olması için adım atmıştı. Validebağ Gönüllüleri ise millet bahçesi projesine izin veren İstanbul 1 No’lu Tabiat Varlıklarını Koruma Komisyonu’nun kararının iptali istemiyle dava açmıştı. İstanbul 6. İdare Mahkemesi’nde görülen davada bilirkişi raporu hazırlanmıştı.
Raporda, korudaki düzenlemelerle mevcut yapıya zarar verilmemesi gerektiği vurgulanırken şu görüşlere yer verildi: “Ağaçlar için gerekli olan bakım ve tamamlama işlemlerinin gerçekleştirilmesi, yollara koru kavramına uygun iyileştirmeler yapılması ve bu koşullarda koruma altına alınması ile elde edilecek toplumsal faydanın millet bahçesinden daha fazla olacağı görülmektedir.”
Raporda ayrıca söz konusu projenin koru kavramına uymadığı bu nedenle koruyu park düzeyine düşüreceği ifade edildi. “Yoğun inşaat süreci korudaki ekosistemi olumsuz yönde etkileyecek ve kullanıcı sayısını artırarak çöküşüne neden olacak” ifadelerinin yer aldığı bilirkişi raporunda şu değerlendirmelerde bulunuldu: “Alanda yer alan flora ve faunanın birbirlerinden ayrılmaz önemli habitat parçası oldukları ve ekosistem açısından bir zincir teşkil ettikleri, hazırlanan proje kapsamındaki fiili müdahalelerin söz konusu zincirin tahrip olmasına etki edeceği ve koru özelliğini yitirmesine ve çöküşüne giden bir sürecin başlangıcı olabileceği endişesi oluşmuştur. Ekosistem devamlılığı bakımından dava konusu projenin uygulanmamasının yerinde olacağı kanaatine varılmaktadır.”
SÜREÇ NASIL İLERLEDİ?
354 bin 76 metrekare alanı ile Anadolu yakasının en büyük ikinci doğal yeşil alanı olma özelliğini taşıyan Validebağ Korusu, 16.07.1999’da İstanbul 3 No’lu Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun kararı ile 1. Derece Doğal Sit Alanı olarak tescillendi. Koruda 12’si anıt ağaç, 100’e yakın korunmaya değer ağaç bulunuyor.120’nin üzerinde kuş türünün yaşadığı koruda; sincaplar, 30’un üzerinde kelebek çeşidi, çeşitli böcek türleri de koruda yaşamını sürdürüyor. Koru içinde, koruma altına alınan Adile Sultan Kasrı, Abdülaziz Köşkü ve ek olarak Validebağ Sanatoryumu, Mustafa Necati Bey Öğretmen Huzurevi, Çamlı Köşk ve Kuş Evi de mevcut.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İmar ve Bayındırlık Komisyonu'nun 2016 yılında aldığı kararla, 1'inci Derece Doğal SİT Alanı olan Validebağ Korusu'nda 100 metrekareyi geçmeyecek yapıların yapılmasına izin verilmişti. 2018 yılında ise korunun millet bahçesi yapılmak istenmesi gündeme gelmişti. İBB Meclisi’nde yapılan toplantıda, koruda 100 metrekareyi geçmeyen takılabilir-sökülebilir müştemilat türü bir katlı yapılar yapılması AKP’li üyelerin oylarıyla kabul edilmişti. Mülkiyeti Hazine’ye ait olan 354 bin metre karelik Validebağ Korusu’nun 261 bin 5 metre karelik bölümünü son olarak bakım ve onarım gerekçesiyle 2020 yılında Üsküdar Belediyesi’ne tahsis edildi.