Öğretmenlerin, meslektaşları ve farklı disiplinlerle bir araya gelerek güçlendiği bir paylaşım ve işbirliği ağı var. Türkiye’nin farklı şehirlerinde görev yapan eğitimcilerin bir araya geldiği bu ağın adı ise Öğretmen Ağı. 3 yıl önce kurulan Öğretmen Ağı’nın Kadıköy’de de gönüllüleri var ve kasım ayında Kadıköy’de bir de buluşma gerçekleştirilecek. Biz de bu vesileyle Öğretmen Ağı Koordinatörü Buket Sönmez’le 3 yıl içinde hayata geçirdikleri projeleri ve Türkiye’deki öğretmenlerin temel sorunlarını konuştuk.
Buket Sönmez
ÖĞRETMENLER NASIL GÜÇLENİYOR?
Öğretmen Ağı’nı kurma fikri nasıl oluştu?
Öğretmenlerin bir araya geldiği bir ağ olma fikrinin ilk tohumları, Eğitim Reformu Girişimi (ERG) ve ATÖLYE işbirliğiyle ve Vehbi Koç Vakfı’nın desteğiyle Eylül 2014 – Nisan 2015 arasında yürütülen “Öğretmen Araştırması” ile atıldı. “Öğretmen olan bireyi nasıl güçlendirebiliriz?” sorusuna verilen cevaplar şunu gösteriyordu: Çocukların yüzünün gülmesini isteyen öğretmenler kendilerini zaman zaman yalnız ve çaresiz hissediyor, bir şeyler yapmak istediğinde ise nereden destek alacağını bilemiyor. Üstelik pek çok öğretmen, öğretmenlik mesleğinin itibarının zedelendiğini düşünüyor. Buradan yola çıkarak, öğretmenlerin kişisel ve mesleki ihtiyaçlarına yanıt verecek bir etkileşim ortamında desteklenmesi düşüncesi doğru ve bir “Değişim Teorisi” geliştirildi.
Değişim Teorisi nedir?
Değişim Teorisi, merkezi olmayan bir etkileşim aracılığıyla, öğretmenler adına değil öğretmenlerle birlikte yaratılan, uzun vadeli ve eğitim alanında çalışan kişi ve kurumların işbirliği ile büyüyen bir ağ olarak öğretmenler odasında yalnız hisseden öğretmenlerin hayatında bir değişim yaratmayı hedefliyordu. Öğretmen Ağı tam da Değişim Teorisi’ne karşılık gelecek biçimde yolculuğuna başladı. Böylece, farklı ilgi ve becerilere sahip öğretmenler birbirleri ve başka disiplinlerden kişilerle bir araya gelerek besleniyor, kendi sınıflarında geliştirdikleri iyi örnekleri meslektaşlarıyla paylaşıyor. Bunun yanı sıra eğitim alanında karşılaştıkları sorunlara dair çözüm geliştirebileceği yöntemleri keşfediyor ve bu alanda sivil toplum, kamu ve sivil toplumda yapılan ulusal ve uluslararası çalışmalarla tanışıyor.
“BİRLİKTE DÜŞÜNME FIRSATINI YAKALIYORUZ”
Türkiye'de öğretmenlerin temel sorunları nelerdir, sizin gözlemleriniz nedir bu konuyla ilgili?
Pek çok ülkede olduğu gibi, Türkiye’de de eğitim adına geliştirilmesi gereken alanlar var. Bunların bir kısmı ülkenin kendine has sorunlarıyla ilgili olduğu kadar, bir kısmı da dünyada değişen koşullarla ilgili. Örneğin, Türkiye’de eğitime katılmasının önünde engeller olan binlerce Suriyeli çocuk, eğitim olanaklarından adil faydalanamayan Roman çocuk, akranlarıyla eşit şartlara sahip olmayan oldukça fazla öğrenci var. Onun yanı sıra, dünyada milyonlarca öğrencinin okullarda ve siber ortamlarda maruz kaldığı zorbalık, Türkiye’de de baş edilmesi güç bir mesele.
Öğretmen Ağı bu sorunların çözümüne dair neler yapıyor?
Öğretmen Ağı, Türkiye’de eğitimde yaşanan tüm sorunları çözme iddiasında değil. Ağ, öğretmenlerin güçlenmesi ve hem kişisel hem de mesleki olarak gelişmesinin, çocukların yüzünün güldüğü sınıfların oluşmasına katkı sunacak yollardan biri olduğu düşüncesiyle yola çıktı. Bu yüzden küçük ama emin adımlarla, ancak en önemlisi öğretmenlerin kendi ihtiyaçlarını kendileri çözebilecekleri şekilde bir değişim yaratmanın peşinde. Ağ’ın varlığı, kaynaklar ve ihtiyaçların buluşturulmasında Türkiye’de önemli bir boşluğu dolduruyor. Böylece gerek kişi gerekse de kurumlar, eğitimin ortak sorunlarını çözmek için birlikte düşünebilme ve üretebilme fırsatını Öğretmen Ağı’nda yakalıyor.
ÖĞRETMENLER İÇİN NELER YAPILIYOR?
Öğretmen buluşmalarınızda farklı içeriklere sahip etkinlikler de düzenliyorsunuz. Bunlardan bahseder misiniz?
Ağ bünyesinde gerçekleştirilen tüm çalışmalar, öğretmenlerin desteklenmesi ve güçlenmesi için onlara araç ve yöntemler sağlama hedefiyle düzenleniyor. Farklı ihtiyaçlara karşılık veren oldukça çeşitli etkinlikler gerçekleşiyor. ‘Seçbir Öğretmen Ağı Konuşmaları’, eğitime alanındaki farklı konulardan uzmanları konuk ederken ‘Deneyim Paylaşımları’ öğretmenlerin karşılaştıkları sorunlara kendilerinin nasıl çözümler geliştirdiğini paylaştıkları bir alan tanıyor. ‘Karşılaşmalar’ ismiyle andığımız buluşmalar ise, öğretmen ya da farklı disiplinlerden kişilerin konuşma yaptığı, katılanların ilham alabileceği etkinliklerden oluşuyor.
Bir de “öğretmenden öğretmene” atölyelerini düzenliyorsunuz.
‘Öğretmenden Öğretmene’ atölyesinde öğretmenler kendi yetkin oldukları alanlarda geliştirdikleri iyi örnekleri meslektaşlarıyla paylaşırken; “1 Öğretmen 1 Disiplin” ismiyle andığımız atölyede disiplinler arası deneyimlerden yola çıkarak eğitim ortamları için yenilikçi önerilerin geliştiriliyor. Öte yandan, tasarım odaklı düşünme metodolojisinden yararlanılarak yapılan ‘Yaratıcı Problem Çözme’ 6 hafta sürüyor ve öğretmenlerin ortaklaşa belirledikleri problem alanlarına yönelik derinlikli bir çözüm önerisi geliştirmelerine olanak tanıyor.Öğretmenlerin fiziksel olarak katılabildiği bu çok çeşitli çalışmaların yanı sıra, Öğretmen Ağı’nda geliştirilen ‘Düşünme Becerileri Programı’nın dijital ortamlara aktarılmasının hazırlıkları sürüyor. Önümüzdeki sene, Türkiye’nin her yerinden öğretmenin katılabileceği program, temel düşünme ve pedagojik uygulama becerilerinin geliştirilmesine odaklanıyor.
Şimdiye kadar kaç buluşma gerçekleştirdiniz?
Bugüne dek Van’dan Denizli’ye, Tokat’tan Mersin’e 20 farklı ilde, 80’den fazla buluşma eğitim alanında çalışan kişi ve kurumlarla işbirliği içinde gerçekleştirildi. Şimdiye dek bahsi geçen çalışmalara branş ya da mesleki deneyim fark etmeksizin 1500 öğretmen katılım gösterdi. Diyebiliriz ki öğretmenler, merkezi bir yapıya sahip olmaksızın, kendi inisiyatifleriyle yapılan etkinlikler sayesinde kendi ihtiyaçlarına cevap verecek bir ağı, tabir-i caizse, ilmek ilmek örüyor.
Öğretmen Ağı'na herkes katılabilir mi ?
Öğretmen Ağı, tüm öğretmenlerin katılımına ve öğretmenlerin desteklenmesi ve güçlenmesi için Ağ ile işbirliği kurmak isteyen tüm kişi ve kurumlara açık. Katılmak isteyenler, öncelikle www.ogretmenagi.org adresinden websitemize kayıt olabilir, gerçekleştirilen çalışmalardan e-bültenler aracılığıyla öncelikli olarak haberdar olabilirler. Öğretmen Ağı, öğretmenler için öğretmenlerle birlikte çıkılan uzun süreli bir yolculuk. Bu yolda birlikte üretmek ve paylaşmak dileğiyle.