İstanbul'da öğrenci olmanın maliyeti ağır
İstanbul Planlama Ajansı’nın hazırladığı rapora göre barınma, özellikle İstanbul’a eğitim için gelen ve ailesi ile yaşama imkânı olmayan gençler için büyük bir krize dönüşüyor
İstanbul, örgün eğitimde lisans ve yüksek lisans programlarına kayıtlı olan toplam 1 milyon 73 bin 384 öğrenciye ev sahipliği yapıyor. Büyük ve pahalı kentlerde öğrenci olmak gençlerin ve ailelerin omzuna büyük bir ekonomik maliyet yüklerken, binlerce öğrenci eğitimine ara vermek zorunda kalıyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) İstanbul Planlama Ajansı’nın hazırladığı “Ekonomik Krizin Göbeğinde İstanbul’da Üniversite Öğrencisi Olmanın Maliyeti” raporuna göre Türkiye’nin 2018 yılının ortalarından itibaren içinden geçtiği ekonomik krizin etkilerinin en şiddetli yaşandığı kent İstanbul ve İstanbul’da yaşamanın maliyeti ağustos ayı verilerine göre bir yılda yüzde 101,69 oranında artış gösterdi. Bu artışa sebep olan faktörlerin başında, konut fiyatlarındaki artış geliyor. İstanbul’da kiralar mevcut kiracılar için yıllık yüzde 45,48 oranında artarken, yeni kiracılar için bu oran yüzde 161,4’e çıkmış durumda. İstanbul’da ortalama kira bedeli yeni kiralanacak konutlar için 6 bin 360 TL. Barınma, özellikle İstanbul’a eğitim için gelmiş ve ailesi ile yaşama imkânı olmayan gençler için büyük bir krize dönüşüyor.
ÖĞRENCİ FAZLA YURT AZ
Rapora göre İstanbul’da; Gençlik ve Spor Bakanlığı’na bağlı Kredi ve Yurtlar Kurumu’nun sunduğu, toplam 12 bin 699 yatak kapasiteli 20 öğrenci yurdu bulunuyor. Bu yurtlardan yararlanmak isteyen gençlerin ailelerinin ikamet adresinin İstanbul dışında olması gerekiyor. Ayrıca, gençlerin “zorunlu staj hariç brüt asgari ücret tutarının bir buçuk katı üzerinde ücretli bir işte çalışmaması” ve “bulaşıcı hastalığı bulunmaması” yurtlara kabulün ön şartları arasında yer alıyor. Yurtlara kabul edilen öğrenciler, 2021 eğitim döneminde kaldıkları yurtların niteliğine göre aylık 230 TL ile 390 TL arasında değişen ücretler öderken, 2022-2023 eğitim döneminde KYK yurt ücretlerinin 250 TL ile 450 TL arasında değişeceği açıklandı. Özel vakıf ve kurumların sunduğu, 28 bin 900 yatak kapasiteli 251 öğrenci yurdu bulunuyor.
BARINMA BÜYÜK SORUN
Barınma, büyük kentlerde öğrenci olanların en büyük gider kalemi olmakla birlikte; yükseköğretim gören gençlerin pek çok ihtiyacı artan enflasyon oranları ile birlikte daha maliyetli hale geldi. İstanbul Planlama Ajansı İstatistik Ofisi, 2022 Eylül verileri üzerinden gerçekleştirdiği Üniversite Öğrencilerinin Yaşam Maliyeti Araştırması ile İstanbul’da yaşayan bir üniversite öğrencisinin aylık ve yıllık yaşam maliyetinin ne kadar değiştiğini hesapladı. Hesaplama, öğrencilik durumuna özgü yaşam maliyetini oluşturan unsurlar
olarak tanımlanabilecek barınma, market gideri, fatura ödemeleri, kültür sanat, kırtasiye, kişisel bakım, ulaşım harcamaları gibi temel harcama kalemlerine yönelik birincil ve ikincil veriler üzerinden gerçekleştirildi. Barınma, market harcaması, fatura ödemeleri gibi kalemler aylık harcama düzeyinde hesaplanırken; kıyafet ve teknoloji giderleri gibi düzenli olmayan harcamalar yıllık hesaplandı.
YILLIK 64 BİN 278 TL
Raporun sonuçlarına göre bir üniversite öğrencisinin aylık barınma ücreti KYK yurdunda 553 TL, özel yurtta 3 bin 300 TL, öğrenci evinde ise bin 900 TL olarak belirlendi. Öğrenci evinde kalan bir üniversitelinin aylık market harcaması ise bin 230 TL. Aile yanında, KYK ve özel yurtta kalan bir öğrencinin aylık fatura gideri 80 TL olurken öğrenci evinde kalan bir kişinin ise aylık fatura harcaması 480 TL’yi buluyor. Bir öğrencinin aylık kültür, sanat, eğlence harcaması 260 TL, yemek maliyeti 550 TL, ulaşım harcaması 109 TL, kitap, kırtasiye harcaması 160 TL, kişisel bakım harcaması 210 TL, yıllık kıyafet ve aksesuar harcaması 2 bin 570 TL, yıllık teknoloji harcaması ise 2 bin 920 TL olarak belirlendi.
İstanbul’da ailesinin yanında kalan bir üniversite öğrencisinin aylık toplam yaşam maliyeti bin 826.5 TL, KYK yurdunda kalan öğrencinin 2 bin 379.5 TL, özel yurtta kalan öğrencinin 5 bin 126.5 TL, öğrenci evinde kalan bir üniversitelinin ise 5 bin 356.5 TL olarak hesaplandı. İstanbul’da ailesinin yanında yaşayan bir üniversite öğrencisinin yıllık toplam yaşam maliyeti 21 bin 918 TL, KYK yurdunda kalan öğrencinin 28 bin 554 TL, özel yurtta kalan öğrencinin 61 bin 518 TL, öğrenci evinde kalan bir üniversitelinin ise 64 bin 278 TL olarak hesaplandı.