Özel okul fiyatlarındaki artış pek çok velinin çocuğunu okuldan almasına neden oldu. Özel Okul Velileri Platformu, özel okul yönetmeliğinde yapılan değişikliğin tek taraflı bir değişiklik olduğunu vurgularken, özel okullara yönelik denetimlerin sıkılaştırılması çağrısı yapıyor

18 Ağustos 2023 - 08:43

A ⁺ A^- Yazdır

Okulların açılmasına çok az bir süre kaldı. Çocuklarda belki heyecan var ama çocuğunun iyi bir eğitim alacağı düşüncesiyle özel okula gönderen ya da göndermeyi planlayan velilerde daha çok karamsarlık hakim. Son birkaç yıldır yap- boz tahtasına dönen özel okul ücretleri ekonomik krizle birlikte pek çok velilinin artık karşılamakta zorlanacağı ya da karşılayamayacağı hale geldi. Bazı okullarda bir yıllık eğitim ücreti yaklaşık 500 bin lirayı buluyor. Peki bu ücretler neye göre ve nasıl belirleniyor? 

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) iki yıldır özel okullardaki ücret artış oranına kendi karar veriyordu. Ağustos başında değiştirilen Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’ne göre özel okul ücretlerinin artık Milli Eğitim Bakanlığı belirlemeyecek. Zam enflasyon oranına göre hesaplanacak. Milli Eğitim Bakanlığı, özel okul zamlarını 2021'de yüzde 36, geçen yıl ise yüzde 65'le sınırlamıştı. Bu sınırlandırmaya rağmen bazı özel okullar servis ve yemek ücretlerine yaptıkları zamlarla bu oranı fazlasıyla aşmıştı. Şimdi ise yeniden eski sisteme dönüldü. Özel okul sahipleri açısından bu düzenleme sevinçle karşılansa da veliler durumdan hiç memnun değil. 

“TEK TARAFLI DEĞİŞİKLİK”

Özel Okul Velileri Platformu (@OzelVelileri) temsilcileri yeni yönetmeliğe ilişkin görüşleri şöyle:“Yönetmelikte yapılan değişiklik tamamen tek taraflı bir değişikliktir. Şayet velilere de kulak verilseydi bu kararın veliler açısından sorun çözmekten çok uzak olduğunu tespit edecekti. Tek taraflı yapılan bu değişiklik gün geçtikçe nitelikli eğitimden uzaklaşıp ticarethaneye dönen özel okulların ticarethane yolunda zirveye ulaşacağı yolu açmış oldu. Kademe geçişleri sorunu sorundu yine sorun. Ek hizmetlere gelen sınırsız zamlar sorundu yine sorun.25 Liralık bir kitabın 250 liraya satılması sorundu yine sorun. Yönetmeliği ihlal ederek ek hizmetleri veliye fahiş zamlarla dayatan sistem sorundu yine sorun.” 

Bu hesapla ve bu ekonomik krizle veli bir sonraki yıl ne kadar ücret ödeyeceğinin hesabını nasıl yapacak? Ve bu ücretlerin altından nasıl kalkacak? sorusunu sorduğumuz Özel Okul Velileri Platformu temsilcileri “Platform üyesi velilerimizden pek çoğu endişeli ve özel okullardan devlet okullarına geçişte bir artış yaşanacağı aşikar” diyor. Platformu’ndan Cüneyt Uslu’da bu velilerden biri. Platform temsilcilerinden olan Uslu bu yıl iki çocuğunu da özel okuldan almak zorunda kalmış. 

KİTAP VE SERVİS ÜCRETLERİ DE ÇOK YÜKSEK

Özel okul velileri için sadece okul ücretleri külfet değil. Servis, yemek ve kitap ücretleri de el yakıyor. Özel okullar, mevzuata göre ÜFE ve TÜFE'nin ortalamasına, artı eksi 5 eklenmesiyle belirlenen zam oranını “zorunlu yemek ücreti ve “kitap ücreti” gibi kalemlerle aşıyor. Örneğin özel bir ilköğretim okulunda okuyan öğrencinin kitapları için 20 bin lira civarında bir para talep edilebiliyor. Bu rakam bazı okullarda 50 bin liraya kadar çıkıyor. 

Bu ücretlerin belirlenmesinin de oldukça karmaşık olduğunu belirten veliler, “Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’nde ‘kurumlar, öğrenci veya kursiyerlerden; yemek, kahvaltı, servis, pansiyon/yatakhane, kitap-kırtasiye, kıyafet, etüt ve benzeri hizmetler karşılığında alacakları ücretleri mayıs ayının sonuna kadar ayrıca tespit ederler. Bu fıkrada yer alan hizmetlerden, talep eden veliler faydalanır' şeklinde açıkça belirtildiği üzere; kitap, yemek, eğitim vs. hizmetlerden ancak veli talep ederse yararlanabilir, demesine rağmen veliler bu hizmetleri fahiş ücretlerle satın almak zorunda bırakılıyor.”açıklamasında bulundu. 

“KİTAPLAR YÜZDE 500 KARLA SATILIYOR”

Yönetmelikte bu hizmetler için uygulanacak bir artış oranı bulunmadığı için bu hizmetlerdeki artış oranları oldukça yüksek olduğunu ifade eden özel okul veli temsilcileri “Bugünlerde okullar kitap ücretlerini açıklamaya başladılar. Milli Eğitim Bakanlığı, ders kitaplarını özel okullara da gönderiyor. Özel okulların çoğu bu kitapların kapağını açmadan geri dönüşüme göndererek velilere fahiş fiyatlı kitapları zorunlu olarak satıyor. Özel okul velileri çocuklar için zorunlu olmadığı halde zorunlu olarak kitapları alıyor ama kitapları yüzde 500 karla satmak resmen veliyi sömürmek demektir” değerlendirmesini yaptı.

“DENETİMLER SIKLAŞMALI”

Özel okul velilerinin özel okullarda yapılmasını istedikleri düzenlemeler ise şöyle: 

• Yönetmeliğe gerekli caydırıcı ifadeler ve cezai yaptırımlar acilen eklenmeli, denetimler sıklaştırılmalı etkin biçimde yürütülmelidir.

• Ek hizmetlerin zorunlu tutulamayacağı hatırlatılmalı, aksi durumda ağır cezai yaptırım uygulanacağı bildirilmelidir.

• Okuldaki yemek ücretlerine de sınır getirilmelidir.

• Kitap setleri maliyetinin 4-5 katına satılamamalı, kitap fiyatlarında da sınırlandırma olmalıdır.

• Kademe geçişlerinde devam eden öğrenciler için bir önceki yılın eğitim sözleşmesinde yer alan meblağa; dışarıdan gelen öğrenci için ise; bir önceki yılın liste fiyatına en fazla tavan zam oranı kadar artış uygulanır kuralı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği’ne eklenmelidir.

• Öğretmenlere taban maaş hakkı yeniden getirilmeli, özel okulların eğitim kalitesini düşüren asgari ücretin yaygın öğretmen maaşı olarak uygulanması durumu değiştirilmelidir.

ÖĞRETMENLER DE TÜKENDİ

Özel okullarda bir başka sorun da ucuz işgücü olarak kullanılan öğretmenler. Özel Sektör Öğretmenleri Birlikteliği Derneği (ÖSÖB-DER) 1063 öğretmenle yaptığı araştırmaya göre öğretmenler uzun çalışma saatleri nedeniyle tükenmişlik sendromu yaşarken düşük ücretler yüzünden geçinemiyor. Görüşülen öğretmenlerin yüzde 12.2’si sigortasız çalıştırılıyor ya da sigortalı olmasına rağmen öğretmen olarak gösterilmiyor. Öğretmenlerin yüzde 48,4’ü haftada 6 gün, yüzde 7,4’ü ise 7 gün mesai yapıyor. Ek ders/etüt ödemesini alabilen öğretmen oranı sadece yüzde 13,5.

ÖZEL OKUL FİYATLARI

Özel okulların pek çoğu kayıt ücretlerini artık internet sayfasından duyurmuyor. Fiyat bilgisi için veli ile yüz yüze görüşme tercih ediliyor. İstanbul’daki bazı özel okulların internet sitelerinden duyurdukları yıllık eğitim- öğretim ücretleri şöyle:

Robert Koleji: 446 bin TL (KDV dahil)

Işık Okulları Erenköy: İlkokul: 207 bin TL, Ortaokul: 212 bin TL , lise 222 bin TL( KDV hariç Mart ayı verileri)

İstanbul Saint Joseph Fransız Lisesi: 387 bin TL (KDV dahil)

İstek Acıbadem Okulları: İlkokul 190 bin TL  +KDV, ortaokul 220 bin TL +KDV, Anadolu Lisesi 240 bin TL +KDV

TED İstanbul:  İlkokul 197 bin TL, ortaokul 224 bin 714 TL, lise 236 bin 984 TL

Üsküdar Amerikan Lisesi: 430 bin TL

Terakki Vakfı Okulları: 158 bin 725 TL + KDV