"Son 20 yılda, matematikte ilerleme olmadı"
Eğitim Reformu Girişimi Politika Analisti Özgenur Korlu, PISA 2022 sonuçlarını “Bir Bakışta PISA 2002” yazısında değerlendirdi. PISA 2022 verileri, Türkiye’de neredeyse üç çocuktan birinin matematikte temel yeterliklere sahip olmadığını gösteriyor
Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) tarafından yapılan izleme araştırması Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı (PISA) 2022 sonuçları açıklandı. 3 yıllık döngülerle uygulanan ve örgün eğitimdeki 15 yaş öğrencilerin katıldığı programda, öğrencilerin okuma, matematik ve fen alanlarındaki bilişsel becerileri değerlendiriliyor. Bu değerlendirmenin yanı sıra öğrenciler, öğretmenler, okul yöneticileri ve velilere anketler uygulanıyor. Bu anketler aracılığıyla, sosyoekonomik durum, öğrencinin kendisine ilişkin yargıları, farklı okul yapıları ve süreçleri gibi etkenlerin akademik başarıyı nasıl etkilediğine ilişkin çıkarımlar yapılıyor. Anket verilerinde ayrıca, çocukların iyi olma hali üzerine uluslararası karşılaştırma yapmaya olanak sağlayan bilgiler de bulunuyor. Her döngüde okuma, matematik ve fen alanlarından biri öncelikli alan olarak belirleniyor; PISA 2022’de bu alan matematik. Eğitim Reformu Girişimi Politika Analisti Özgenur Korlu, PISA 2022 sonuçlarını “Bir Bakışta PISA 2002” yazısında değerlendirdi. Korlu’nun analizinde, şu bilgilere yer verildi:
OKUMADA 10 PUAN AZALMA OLDU
Türkiye’de, önceki döngüyle karşılaştırıldığında matematikte aynı seviye korunurken, okumada 10 puan azalma, fende ise 8 puan artma oldu. 81 ülke ve ekonominin katıldığı PISA 2022’de Türkiye, matematikte 453, okumada 456, fende 476 puan aldı. PISA 2022’nin en önemli özelliği COVID-19 salgınının öğrenci performansına ve refahına etkileri üzerine verilere sahip ilk büyük ölçekli çalışma olması. Genel olarak sonuçlar, OECD genelinde önemli bir gerileme olduğunu ortaya koyuyor. Özellikle matematikte OECD ortalamasında görülen 15 puanlık düşüş üç çeyrek okul yılı öğrenme kaybına eşit.
TÜRKİYE 32.SIRADA
PISA 2022’ye 81 ülke ve ekonomi katıldı. Bu odak alanda ortalama puanı en yüksek olan üç ülke ve ekonominin sırasıyla Singapur, Makao (Çin) ve Tayvan (Çin) olduğu görülüyor. Türkiye, bu listede 453 puan ile 39. sırada yer alıyor. Önceki döngü olan PISA 2018’de Türkiye 41. sırada yer alıyordu. PISA 2022’de OECD ülkeleri arasında ise ilk üç Japonya, Güney Kore ve Estonya. Türkiye, sadece OECD ülkeleriyle karşılaştırıldığında 32. sırada.
Sonuçlar, Türkiye’nin tüm alanlarda OECD ortalamasıyla arasındaki puan farkını azalttığını gösteriyor. PISA 2018’de matematikte 35 olan puan fark, PISA 2022’de 19’a geriledi. Fark, okumada 20, fende ise 9. Bu durum, OECD ortalamasına göre Türkiye’nin salgın döneminde daha az öğrenme kaybı yaşadığına işaret ediyor olabilir. Türkiye’nin puanları matematikte aynı düzeyde kalırken, okumada 10 puan azaldı, fende ise 8 puan arttı. OECD ortalamasında ise her üç alanda da puanların düştüğü görülüyor. Türkiye’nin okuma ortalamasındaki 10 puanlık düşüş, yarım okul yılı olarak yorumlanıyor.
MATEMATİKTE ENDİŞE YÜKSEK
Her PISA döngüsünde ülke ve ekonomilerin ortalama puanlarının yanı sıra, öğrencilerin yeterlik düzeylerine göre nasıl dağıldığı da paylaşılıyor. PISA 2022 verileri, Türkiye’de neredeyse üç çocuktan birinin matematikte temel yeterliklere sahip olmadığını gösteriyor. Ayrıca Türkiye, öğrencilerin matematik endişelerinin yüksek olduğu ülkeler arasında yer alıyor. Temel yeterliliklere sahip olmayan öğrenci oranı okumada yüzde 29,3, fende ise yüzde 24,7. Her üç konuda da temel yeterliliklere sahip olmayan öğrencilerin oranı ise yüzde 18,5. Bu da neredeyse her beş öğrenciden birinin temel yeterliliklere sahip olmadığı anlamına geliyor.
KIZ ÇOCUKLAR BİR OKUL YILI İLERİDE
Türkiye’de kız çocukların okuma ve fen puanlarında oğlanlardan daha başarılı olduğu, matematikte ise oğlanların daha başarılı olduğu görülüyor. Matematik (oğlanlar lehine 6 puan fark) ve fende (kızlar lehine 5 puan fark) fark görece daha az iken, okumada kızlar lehine 24 puan.
HER BEŞ ÇOCUKTAN BİRİ YEMEK YİYEMİYOR
Salgın döneminde de sıkça gündeme gelen ve sosyoekonomik olarak dezavantajlı çocukların okula devamı ve eğitim çıktılarının iyileştirilmesinde kilit politikalardan biri olan gıdaya erişime de PISA 2022’de yer verildi. PISA 2022’ye Türkiye’den katılan çocukların yüzde 19,3’ü, yani neredeyse beşte biri, para eksikliği nedeniyle haftada en az bir kez yemek yemediklerini kaydetti. Okul türüne ilişkin veriler fen liseleriyle diğer okul türleri arasındaki ciddi farkın sürdüğünü gösteriyor. Fen liseleri ve sosyal bilimler liseleri arasında 80 puan (dört okul yılı) fark görülüyorken, mesleki ve teknik Anadolu liseleriyle karşılaştırıldığında bu fark 203 puana (10 okul yılı) kadar çıkıyor.
COVID-19 salgının eğitime ve öğrencilere etkilerini ölçen ilk büyük ölçekli araştırma olan PISA 2022, ülkelerin salgın dönemlerini değerlendirilerek daha dayanıklı eğitim sistemlerinin özelliklerini de ortaya koydu. Buna göre en iyi performansı gösteren ülke ve ekonomiler: Japonya, Güney Kore, Litvanya ve Tayvan (Çin). Bu ülke ve ekonomiler arasında Litvanya dışında hepsinin matematik ortalamasına göre ilk onda yer aldığı görülüyor.