'KAMU ARAZİLERİ SATILAMAZ'
Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın Haydarpaşa ile ilgili Kadıköy Belediyesi’nden bilgi ve belge talep etmesi, “Haydarpaşa arazisi özelleştiriliyor mu?” sorusunu gündeme getirdi...
Erhan DEMİRTAŞ
Uzun yıllardır özelleştirme programına alınmak istenen Haydarparşa Garı, liman ve geri sahası bir kez daha gündeme geldi. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, İstanbul’un ve Kadıköy’ün en önemli tarihi yapılarından Haydarpaşa Garı ve çevresi için girişimlerde bulundu. Özelleştirme İdaresi Başkanlığı, geçtiğimiz hafta Kadıköy Belediyesi’ne bir yazı yollayarak “Haydarpaşa Liman ve Geri Sahası’nın özelleştirme kapsam ve programına alınmasına yönelik çalışmalar” nedeniyle çeşitli bilgi ve belgeleri talep etti.
Kamuoyunda geniş yer bulan haber, “Haydarpaşa ve çevresi özelleştiriliyor mu?” sorusunu beraberinde getirdi. Konuya ilişkin gazetecilere açıklama yapan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile birlikte bir dönüşüm projesi gerçekleştiriyoruz. Burası İstanbul’a daha fazla nasıl değer katabilir? Bu çalışmalarımız devam ediyor. Haydarpaşa Garı yüksek hızlı trenlerle birlikte İstanbullulara tren garı olarak hizmet vermeye devam edecek.” derken Haydarpaşa Garı çevresindeki liman ve geri sahasının bulunduğu geniş arazinin nasıl kullanılacağına dair bir açıklama yapmadı.
“SIRA HAYDARPAŞA'YA MI GELDİ?”
Konuya ilişkin açıklama yapan Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, kamu arazilerinin özelleştirme kapsamına alınıp satılmasının doğru olmadığını ifade etti. “Kamu arazilerine her zaman olduğu gibi şimdi de ihtiyaç var” diyen Nuhoğlu, “Hükümetin metropollerdeki kamu arazilerinin satışını engellemesi lazım. Kadıköy’ün de bu arazilere ihtiyacı var, daha doğrusu vatandaşların ihtiyacı var. Bu alanların vatandaşların ihtiyacı dâhilinde kullanılması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
15 Temmuz darbe girişimini hatırlatan Nuhoğlu “Darbe girişimini atlatalı daha bir ay bile olmadı. Bir ay önce halka, güvenlik güçlerimize ateş açıldı, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve kamu binaları bombalandı. Ülkemiz büyük bir tehlike atlattı. Böyle bir tehlikenin bir daha yaşanmaması için demokrasiyi kalıcılaştırmak gerekir. Yapılan hatalardan ders çıkarmak gerekir. Bunun yerine Ankara’dan verilen bir kararla kamu arazisi özelleştirilmek isteniyor. Bu anlayış ülkeyi yönetemez. Ülkedeki bütün sorunlar çözüldü de sıra Haydarpaşa’ya mı geldi?
Haydarpaşa kuruluşundan beri kamusal alan olarak kullanıldı. Şimdi de kamusal alan olarak kullanılması gerekiyor. Her şeyin de para olarak görülmemesi lazım. Devlet ve hükümet kendi işine bakarak vatandaşın ihtiyaçlarına yönelmeli. Neden her şeyi satma duygusundalar bilmiyorum. Bizim başka ülkemiz yok. Başka vatanımız da yok” diye konuştu.
Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan’ın açıklamalarını da değerlendiren Başkan Nuhoğlu “Bir arazi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın sorumluluğuna girdiyse bu, o arazinin satılacağı anlamına gelir” yorumunda bulundu.
Kamuoyunda geniş yer bulan haber, “Haydarpaşa ve çevresi özelleştiriliyor mu?” sorusunu beraberinde getirdi. Konuya ilişkin gazetecilere açıklama yapan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile birlikte bir dönüşüm projesi gerçekleştiriyoruz. Burası İstanbul’a daha fazla nasıl değer katabilir? Bu çalışmalarımız devam ediyor. Haydarpaşa Garı yüksek hızlı trenlerle birlikte İstanbullulara tren garı olarak hizmet vermeye devam edecek.” derken Haydarpaşa Garı çevresindeki liman ve geri sahasının bulunduğu geniş arazinin nasıl kullanılacağına dair bir açıklama yapmadı.
“SIRA HAYDARPAŞA'YA MI GELDİ?”Konuya ilişkin açıklama yapan Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu, kamu arazilerinin özelleştirme kapsamına alınıp satılmasının doğru olmadığını ifade etti. “Kamu arazilerine her zaman olduğu gibi şimdi de ihtiyaç var” diyen Nuhoğlu, “Hükümetin metropollerdeki kamu arazilerinin satışını engellemesi lazım. Kadıköy’ün de bu arazilere ihtiyacı var, daha doğrusu vatandaşların ihtiyacı var. Bu alanların vatandaşların ihtiyacı dâhilinde kullanılması gerekiyor” değerlendirmesinde bulundu.
15 Temmuz darbe girişimini hatırlatan Nuhoğlu “Darbe girişimini atlatalı daha bir ay bile olmadı. Bir ay önce halka, güvenlik güçlerimize ateş açıldı, Türkiye Büyük Millet Meclisi ve kamu binaları bombalandı. Ülkemiz büyük bir tehlike atlattı. Böyle bir tehlikenin bir daha yaşanmaması için demokrasiyi kalıcılaştırmak gerekir. Yapılan hatalardan ders çıkarmak gerekir. Bunun yerine Ankara’dan verilen bir kararla kamu arazisi özelleştirilmek isteniyor. Bu anlayış ülkeyi yönetemez. Ülkedeki bütün sorunlar çözüldü de sıra Haydarpaşa’ya mı geldi?
Haydarpaşa kuruluşundan beri kamusal alan olarak kullanıldı. Şimdi de kamusal alan olarak kullanılması gerekiyor. Her şeyin de para olarak görülmemesi lazım. Devlet ve hükümet kendi işine bakarak vatandaşın ihtiyaçlarına yönelmeli. Neden her şeyi satma duygusundalar bilmiyorum. Bizim başka ülkemiz yok. Başka vatanımız da yok” diye konuştu.
Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan’ın açıklamalarını da değerlendiren Başkan Nuhoğlu “Bir arazi Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın sorumluluğuna girdiyse bu, o arazinin satılacağı anlamına gelir” yorumunda bulundu.
“DEMOKRASİ ARAZİ SATMAKLA GELMEZ”Haydarpaşa’ya ilişkin davaların da sürdüğünü hatırlatan Nuhoğlu şunları söyledi: “Bizden buradaki gayrimenkullerle ilgili bilgi istiyorlar. Parlamentoda bir mutabakat varsa bu mutabakatın yeşil doğa ve çevre için alınacak kararları da kapsaması gerekiyor. ‘Çoğunluğum, istediğim şeyi alırım, satarım’ mantığı doğru değil. Bir tek bireyin bile düşüncesini almamız gerekiyor. Bu ülkenin ihtiyacı kamu arazilerinin satışı değil kalıcı demokrasinin tesis edilmesi. Birlik, beraberlik ve huzur içinde yaşayacağımız bir Türkiye olmanın yolu kamu arazisini satmaktan değil demokrasiyi güçlendirmekten geçer. Biz Haydarpaşa çevresi dâhil olmak üzere kamu arazilerinin satılmasını engellemek için tüm gücümüzle mücadele edeceğiz.”
“İZİN VERMEYECEĞİZ”
TMMOB İstanbul Şubesi, Birleşik Taşımacılık Sendikası 1 No’lu Şube ile Haydarpaşa Dayanışması üyeleri ve çok sayıda vatandaş Haydarpaşa Garı ve çevresinin satılmak istenmesine tepki gösterdi. 14 Ağustos Pazar günü garın içinde basın açıklaması düzenlendi.
Grup adına basın açıklamasını BTS üyesi Hasan Bektaş okudu. 2013 yılında İBB Meclisi’nde kabul edilen ve Haydarpaşa Gar, Kadıköy Meydan ve çevresi için uygulanmak istenen planın şehircilik esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle İstanbul 5. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildiğini hatırlatan Bektaş, şu ifadelerde bulundu: “Haydarpaşa Garı, Kıyı ve Liman Alanının çevresiyle birlikte yağmalanmasına karşı, kamusal alanı ve değerlerini savunmak amacı ile vermekte olduğumuz mücadelenin 12. yılında; yaşanan süreç ve yargı kararları yok sayılarak korunması gereken ‘tarihsel ve kentsel sit’ alanının yeniden satış işleminin başlatıldığı anlaşılmaktadır. İBB’nin gerçekleştiremediği dönüşüm ve satış işleminin merkezi olarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı aracılığı ile yapılacağı anlaşılmaktadır.”
“Haydarpaşa Garı ve çevresinde gerçekleştirilemeyen ticari işlev dönüşümü, OHAL sürecinden yararlanılarak Özelleştirme İdaresi Başkanlığı sahaya sürülerek gerçekleştirilmek istenmektedir” açıklamasında bulunan Bektaş, Haydarpaşa Gar ve Liman sahasında gerçekleştirilmek istenen dönüşüme izin vermeyeceklerini ifade etti.
BİLGİ İSTENEN ALANLAR
Yazıda bilgi istenen alanların hepsi kamu alanı ve bu alanlar TCDD, Türkiye Denizcilik İşletmeleri A.Ş. Toprak Mahsulleri Ofisi ve Maliye Hazinesi mülkiyetinde görünüyor. Başkanlığın, imar planı, haritaları, imar durumu belgelerini istediği alanlar şöyle: Haydarpaşa Garı ve arkası, Haydarpaşa Gar limanı, Et-Balık Kurumu’nun yeri, Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi.
10 YILDA NELER OLDU?
● Kasım 2007: İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile Devlet Demiryolları İşletmesi Genel Müdürlüğü arasında imzalanan 30.11.2007 tarihli protokol ile Haydarpaşa limanı ve geri sahasını kapsayan bölge için “1/5000 Ölçekli Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası koruma amaçlı nazım imar planı” çalışmasının yapılması karara bağlandı.
● Kasım 2010: 28 Kasım 2010 saat 14.30’da Tarihi Haydarpaşa Garı çatısında yangın çıktı. Tarihi bina büyük hasar gördü.
● Kasım 2011: Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve Harem Otogarının bulunduğu bölgenin kültür, turizm, ticaret alanına dönüştürülmesini amaçlayan “1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı”, İBB Meclisi’nde oy çokluğunca kabul edildi.
●Şubat 2012: “Haydarpaşa Gar, Liman ve Geri Sahası koruma amaçlı nâzım imar planı” İstanbul Büyükşehir Belediyesi Meclisi’nde onaylandı. İstanbul Belediye Başkanı Kadir Topbaş, “Gar fonksiyonunu kaybedecek. Garı konaklama fırsatı verebilecek şekilde değerlendireceğiz.” dedi.
● Eylül 2012: İstanbul Haydarpaşa Garı ve Liman Dönüşüm Projesi için nihai düzenleme kararı, AKP’li üyelerin çoğunluk oyları ile İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi’nden geçti.
● Ekim 2012: Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası İstanbul şubeleri, Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası ve Liman-İş tarafından “Üsküdar İlçesi, Harem Bölgesi ile Haydarpaşa Liman Geri Sahası 1/5000 Ölçekli, 19 Haziran 2012 Tasdik Tarihli Nazım İmar Planı”nın yürütmesinin durdurulması ve iptali istemi ile dava açtı.
● Kasım 2012: İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı’nın “Tüp geçit var. Bina yapılamaz.” itirazı üzerine, Haydarpaşa Garı ve Liman Dönüşüm Projesi için TCDD arsalarına verdiği ticaret imar iznini iptal etti. Arsalar imar planına yeşil alan olarak işlendi.
● Aralık 2012: İstanbul 5 No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu 27 Aralık 2012 tarih ve 899 sayılı kararı ile restorasyon projelerini onayladı.
● Şubat 2013: Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım, Haydarpaşa Garı’nın otel olmayacağını söyledi.
● Haziran 2013: Haydarpaşa Garı’ndan son banliyö treni seferleri gerçekleşti.
● Aralık 2013: Haydarpaşa Garı yangınla ilgili davada, izolasyon çalışmasını yapan 2 işçi ve şirket sahibi 10 ay hapis cezasına mahkum edildi.
● Şubat 2014: İBB Meclisi 3 Aralık 2013’te 1/5000 ölçekli Haydarpaşa Garı, Kadıköy Meydanı ve Çevresi koruma amaçlı nazım imar planı notlarında değişiklik yaptı. Planın özü aynı kalmakla beraber değiştirilen plan notları askıya çıktı.
● Haydarpaşa garı, Kadıköy Meydanı ve Çevresi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı değişikliğine ilişkin İBB’nin 08 Ekim 2012 tarih 23954 sayılı kararının iptali ve yürütmenin durdurulması istemi ile açılan davada dava sonuna kadar yürütmenin durdurulmasına karar verildi.
● Mart 2014: Değiştirilen plan notlarının askıdan inmesiyle 28.03.2014 tarihinde Haydarpaşa Dayanışması adına Mimarlar Odası söz konusu planın iptali ile yürütmesinin durdurulması istemi ile İstanbul İdare Mahkemesi’nde dava açtı.
● Mayıs 2014: 17 Şubat 2014 tarihinde yürütmenin durdurulmasına kararına itiraz eden İBB’nin talebi kabul edilmedi. “Haydarpaşa Garı Kadıköy Meydanı ve Çevresi 1/5000 ölçekli Koruma Amaçlı Nazım İmar Planı” için yürütmeyi durdurma kararı verildi.
● Haziran 2014: Restorasyon ihalesini Delta İnşaat şirketi kazandı. Şirket 13 Haziran 2014 tarihinde işe başlama sözleşmesi imzaladı.
● Eylül 2014: Kadıköy Belediyesi Haydarpaşa restorasyon projesini reddetti. Haydarpaşa Gar Binası restorasyonuna ruhsat vermedi.
● Kadıköy Belediyesi’nin reddettiği Haydarpaşa Garı restorasyon projesinde, gara 100 bin metrekarelik workshop, yeraltı otoparkı ve yeraltı çarşısı gibi yeni bölümler eklendiği ortaya çıktı.
● Ağustos 2015: “Harem bölgesi ile Haydarpaşa Liman ve Geri Sahası 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı” şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olmadığı gerekçeleriyle iptal edildi.
● Aralık 2015: Ulaştırma Bakanlığı’nın Haydarpaşa Garı ile ilgili plan detayları belli oldu: Haydarpaşa Garı aslına uygun restore edilecek, gar fonksiyonu korunacak. Bölgede planlanan birçok ticaret alanı da iptal edildi. Kadıköy Belediyesi projede değişiklik yapılarak Gar’ın aslına uygun restore edilmesine onay verdi.
ÖZELLEŞTİRMENİN YOLU AÇILDI
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 14 Ağustos Pazar günü kabul edilen tasarıyla, 100’den fazla kuruma varlıklarını ve ticari hisselerini özelleştirme idaresine devretme ve bu şekilde özelleştirme yolu açılıyor. Söz konusu düzenleme torba yasa tasarısının 35. maddesinde bulunuyor. Buna göre, özel bütçeli idarelere ait ticari amaçlı kuruluşlardaki hisseler ile varlıklardan bu idarelerce, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bildirilenler, Özelleştirme Yasası kapsamında satılacak.
TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’nda 14 Ağustos Pazar günü kabul edilen tasarıyla, 100’den fazla kuruma varlıklarını ve ticari hisselerini özelleştirme idaresine devretme ve bu şekilde özelleştirme yolu açılıyor. Söz konusu düzenleme torba yasa tasarısının 35. maddesinde bulunuyor. Buna göre, özel bütçeli idarelere ait ticari amaçlı kuruluşlardaki hisseler ile varlıklardan bu idarelerce, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na bildirilenler, Özelleştirme Yasası kapsamında satılacak.