10 ilde DASK oranı yüzde 49
Türkiye genelinde toplam 20 milyon konuttan yüzde 54,7’si Zorunlu Deprem Sigortası poliçesine sahip. Depremin merkezindeki 10 ilde DASK oranı yüzde 49. Yani, yıkıma uğrayan illerde iki konuttan biri sigorta teminatının dışında. En fazla yıkılan Hatay’da konutların yüzde 40’ı DASK kapsamında sigortalı iken yüzde 60’ının zorunlu deprem sigortası bulunmuyor
Deprem gerçeği tüm acısıyla hala Türkiye’nin gündeminde. Merkez üssü Kahramanmaraş’ın olan iki büyük deprem sadece bulunduğu noktada değil, bölge iller ve komşu ülkelerden de hissedildi. 50 binin üzerinde can kaybı, milyarlarca dolarlık maddi kayıp yaşandı.
Maddi kaybın 80 milyar doların üzerinde olacağı tahmin ediliyor. Yakınlarını kaybeden milyonlarca vatandaş evlerini de kaybettiler. Devlet, kısmi kira yardımında bulunacağını, yakınlarını kaybedenlere para vereceğini, yeni konutlar yapacağını açıkladı.
Bunların yanında gündeme gelen bir diğer konu da konutların deprem sigortası oldu. 1999 Marmara depreminin ardından 2000 yılında kurulan Doğal Afet Sigorta Kurumu (DASK), Zorunlu Deprem Sigortası ile deprem ve depremden kaynaklanan yangın, infilak, yer kayması ve tsunami risklerine karşı, sigortalı konut sahiplerine maddi güvence sağlıyor.
TÜRKİYE’DE DASK ORANI YÜZDE 54.7
Verilere göre Türkiye genelinde 20 milyon 32 bin adet konut bulunuyor. Zorunlu Deprem Sigortası yaptıranların sayısı 10 milyon 949 bin 642. Oran yüzde 54,70.
DEPREM BÖLGESİNDE DASK ORANI YÜZDE 49
Depremin odağındaki 10 ilde Zorunlu Deprem Sigortası oranı ortalama yüzde 49 düzeyinde bulunuyor. Kahramanmaraş’ta 210 bin konutun 113 bin adedi (Yüzde 53.8) Zorunlu Deprem Sigortası poliçesine sahip.
HATAY’DA DASK ORANI YÜZDE 40.1
Depremin en fazla hasara yol açtığı Hatay’da 315 bin konutun sadece yüzde 40.1’İ DASK kapsamında teminat altına alınmış.
Diğer illerde rakamlar şöyle; Osmaniye’de 101 bin konutun yüzde 42,4’ü, Gaziantep’te 339 bin konutun yüzde 64,5’i, Kilis’te 25 bin konutun yüzde 59,7’si, Şanlıurfa’da 198 bin konutun yüzde 52,9’u, Adana’da 479 bin konutun yüzde 45,9’u, Malatya’da 188 bin konutun yüzde 52,1’i, Adıyaman’da 89 bin konutun yüzde 44,9’u, Diyarbakır’da 231 bin konutun yüzde 33’ü Zorunlu Deprem Sigortası poliçesine sahip.
AZAMİ TAZMİNAT 640 BİN LİRA
Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), her yıl inşaat maliyetlerindeki artışa göre belirlediği azami bir tutarda teminat sağlıyor. DASK tarafından verilen azami teminat tutarı, 25 Kasım 2022 tarihinden itibaren bütün yapı tiplerinde 640 bin lira olarak belirlenmiş durumda. Azami teminat tutarı tespit edilirken, yıkılan meskenin yeniden inşa edilmesinin maliyeti (arsa değeri hariç) dikkate alınıyor. Meskenin değerinin DASK tarafından verilen azami teminat tutarını aşması durumunda, sigortalı isteğe bağlı olarak, aşan kısım için sigorta şirketlerinden ek teminat alabiliyor. Bunun için sigortalının, özel sigorta şirketlerinden konut sigortasının olması gerekiyor.
DASK AVANS ÖDEMESİ YAPIYOR
DASK’ta bir ilk olarak, hasar ihbarından hasar inceleme sürecinin tamamlanmasına kadar olan süreçte sigortalılara avans ödemesi alma imkânı sağlanıyor. DASK tarafından, hasar ödemelerinin çok hızlı yapılabilmesi için, yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı binalarda sigortalıların ihbarını dahi beklemeden T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından resmi hasar tespitleri tamamlanmış konutların listelerinden hasar dosyaları resen açılarak ödemeler gerçekleştiriliyor.
DASK’TAN AÇIKLAMA
Öte yandan DASK, depremlerin ardından yıkıma uğrayan 11 kentten yapılan başvurular ve bugüne kadar ödenen tazminat miktarlarını açıkladı. DASK Teknik İşleticisi Türk Reasürans Genel Müdürü Selva Eren, 28 Şubat tarihinde yaptığı açıklamada deprem felaketi sonrasında bugüne kadar 295 bin hasar ihbarı aldıklarını, ödenen tazminat tutarının da 1 milyar 120 milyon 191 lira olduğunu açıkladı. Eren, 23 yılda ödeditleri tutarı 20 günde ödediklerini de ifade etti.
24 SAAT İÇİNDE İLK ÖDEME
Depremin ardından hızla çalışmaya başladıklarını kaydeden Selva Eren, “Depremin üzerinden henüz 24 saat geçmeden de ilk hasar ödememizi gerçekleştirdik. Yenilenen teknolojik altyapımız, beklediğimiz performansta, sorunsuz ve kusursuz hizmet sunmamıza imkân sağlıyor. Alo DASK 125, e-devlet ve web sitemiz aracılığı ile kesintisiz şekilde hasar ihbarı alabiliyoruz. Hatta bu süreçte hasar ödemelerinin çok hızlı yapılabilmesi için, yıkık, acil yıkılacak ve ağır hasarlı binalarda sigortalıların ihbarını dahi beklemeden T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından resmi hasar tespitleri tamamlanmış konutların listelerinden hasar dosyaları resen açılarak en hızlı şekilde ödemelerimizi gerçekleştiriyoruz” dedi.
DASK HAFTALIK BİLGİLENDİRECEK
DASK, büyük afet sonrası haftalık bilgilendirme kararı aldı. DASK’ın açıklaması şöyle: "Bugün (27 Şubat) itibarıyla tarafımıza ulaşan hasar ihbar sayıları ve işlemi tamamlanarak ödemesi yapılan toplam tutar ekte bilgilerinize sunulmuş olup, bahse konu bilgiler haftalık olarak siz değerli basın mensupları ve kamuoyu ile paylaşılacaktır. DASK olarak öncelikli ve tek amacımız, çok hızlı şekilde sigortalılarımızın tazminatlarını ödemektir. Bu doğrultuda konutlarında hasar bulunan vatandaşlarımızın ihbar kanallarımızdan herhangi bir süre kısıtlaması olmaksızın bize ulaşabileceklerini hatırlatmak isteriz."
DASK NELERİ GÜVENCE ALTINA ALIR?
Zorunlu Deprem Sigortası genel anlamıyla, belediye sınırları içinde kalan meskenler için depremin meydana getirdiği maddi zararları karşılamaya yönelik geliştirilmiş bir sigorta sistemi. Zorunlu Deprem Sigortası ile aşağıda tanımlanmış binalar güvence altına alınır:
● Tapuya kayıtlı ve özel mülkiyete tâbi taşınmazlar üzerinde mesken olarak inşa edilmiş binalar.
● 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki bağımsız bölümler.
● Bu binaların içinde yer alan ve ticarethane, büro ve benzeri amaçlarla kullanılan bağımsız bölümler.
● Doğal afetler nedeniyle devlet tarafından yaptırılan veya verilen kredi ile yapılan meskenler.
● Zorunlu Deprem Sigortası ayrıca yukarıdaki koşullara uyan; kat irtifakı tesis edilmiş binalar.
● Tapuda henüz cins tashihi yapılmamış ve tapu kütüğünde vasfı “arsa vs.” olarak görünen binalar.
● Tapu tahsisi henüz yapılmamış kooperatif evleri için geçerlidir.
DASK, Zorunlu Deprem Sigortası ile depremin ve deprem sonucu meydana gelen yangın, infilak, tsunami ve yer kaymasının doğrudan neden olacağı maddi zararları, poliçede belirtilmiş limitler dahilinde karşılar. Temeller, ana duvarlar, bağımsız bölümleri ayıran ortak duvarlar, bahçe duvarları istinat duvarları, atvan ve tabanlar, merdivenler, asansörler, sahanlıklar, koridorlar çatılar, bacalar, yapının yukarıdakilerle benzer nitelikteki tamamlayıcı bölümleri bir arada ya da ayrı olarak teminat kapsamındadır.
SİGORTA BEDELİ NASIL HESAPLANIR?
DASK, her yıl yapı maliyetlerindeki artışa paralel olarak belirlenen azami bir tutara kadar teminat sunar. Azami Teminat Tutarı’nın tespitinde mevcut yapı stokunun büyük bir kısmını oluşturan binaların yeniden inşa bedeli (arsa değeri hariç) dikkate alınır. Sigorta yaptıranların teminat tutarları (sigorta bedeli), bu azami teminat tutarını geçmemek üzere, meskenlerinin büyüklüğüne ve yapı tarzına göre belirlenir. Eğer meskenin değeri DASK tarafından verilen teminat tutarını aşıyorsa, sigortalı, aşan kısım için sigorta şirketlerinden isteğe bağlı olarak konut sigortası yaptırabilir. Sigorta bedeline, konutun arsa bedeli dahil değildir.