Afet değil “önlenebilir olağanüstü olay”!
İstanbul’da etkili olan kısa süreli ani yağmur yağışı şehrin ulaşım ağını felç etti. Metro istasyonlarını, tünelleri hatta metrobüsleri bile su bastı. Şehir Plancıları İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman ve Prof. Dr. Haluk Gerçek, plansız yapılaşma sonucunda alt yapı hizmetlerinin yetersiz kaldığını ifade ediyor
İstanbul sabah saatlerinden itibaren yoğun yağışa teslim oldu. Birçok araç sularla kaplı yollarda mahsur kalırken, metro, metrobüs istasyonlarını ve tünelleri su bastı. Ulaşım birkaç saat yapılamadı. Çok sayıda ev ve iş yerini su bastı. Günler öncesinden uyarılar yapılmasına rağmen aniden bastıran yağmur İstanbul’daki alt yapı hizmetlerinin yetersiz olduğunu gösterdi.
“METREKAREYE 65 KİLOGRAM YAĞIŞ”
İstanbul Büyükşehir Belediyesi kentte etkili olan yağış ile ilgili yazılı bir basın açıklaması yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“İstanbul’da sabah 07.00 sıralarında başlayan yağış şehri etkisi altına aldı. Son meteorolojik verilere göre metrekareye 65 kilogram yağış düştü. Yağışla beraber saatte rüzgârın hızı 70-80 km-s kadar çıktı. Yağışlar Silivri Büyükçekmece, Başakşehir, Üsküdar, Şişli, Fatih, Bakırköy bölgelerinde etkili oldu. Yağışlar şu sıralarda şehir merkezinde etkisi azaltırken Karadeniz sahillerinde etkili oluyor.”
32 YILIN EN YÜKSEK YAĞIŞI
İstanbul’a bir günde son 32 yılın en yüksek yağışı düştü. Günün ilk yarısında metrekareye Silivri’de 128 kg, Üsküdar’da 108 kg, Beykoz’da 85, Sarıyer’de 80 kg yağmur yağdı. Şişhane Metrosu’nun İstiklal Caddesi çıkışında metrodan elektrik kaçağı nedeniyle kıvılcımlar ve duman yükseldi. İstanbul’da en fazla yağışı alan Silivri’de evlerinde mahsur kalan kişiler botlarla kurtarıldı. Aksaray’da da eski İSKİ önünde mahsur kalan vatandaşlar itfaiye ekipleri tarafından kurtarıldı. Üsküdar’da yağmur suyunun içinde kalan vatandaşlar yüzerek evlerine ve dükkânlarına ulaşabildi. Avrasya Tüneli Anadolu-Avrupa Yönü de olumsuz hava koşulları nedeniyle geçici süreyle trafiğe kapatıldı.
“İMAR PLANLARI ALT YAPIYA UYGUN YAPILMIYOR”
TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman ve Prof. Dr. Haluk Gerçek iki saat süren yoğun yağmur yağışını gazetemize değerlendirdi.
TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şube Başkanı Tayfun Kahraman, İstanbul’da son yıllarda çok sayıda imar değişikliği yapıldığını ancak imar değişikli yapılırken alt yapı hizmetlerinin yeni planlara göre revize edilmemesinin kentte yeni sorunları beraberinde getirdiğini söyledi. Şehir planları yapılırken nüfus yoğunluğu, ulaşım ağı ve diğer etkenlerin göz önünde bulundurması gerektiğini söyleyen Kahraman, “ Örneğin Kadıköy ile ilgili bir imar planı değişiyor. Yüksek katlı binaların yapılmasına izin veriliyor. Ancak bu yapılar eski alt yapı hizmetlerinin üzerine inşa ediliyor. Ancak mevcut alt yapı hizmetleri, yani elektrik, kanalizasyon gibi hizmetler bu yüksek yoğunluğu taşıyamıyor. Bir süre sonra, bugün de olduğu gibi yoğun yağışlarda bu tabloyla karşılaşıyoruz” dedi.
İstanbul’un yeşil alanlarının giderek azaldığını ve betonlaşmanın artmasıyla beraber önümüzdeki yıllarda benzer sel felaketleri ile karşılaşacağımız uyarısında bulunan Kahraman, “Su baskınlarının yoğun bir şekilde hissedilmesinin ikinci sebebi de; betonlaşma. Ayak basacağımız bir toprak parçasına muhtaç kalmış durumdayız. Suyu emecek toprak yok İstanbul’da. Kentte yeterli yeşil alan olmadığı için yağan yağmur beton ve asfaltın üzerinden kayarak alt yapı sistemlerini dolduruyor. Hesap edilmediği için karayollarında, tünel geçişlerinde su baskınları yaşanıyor” değerlendirmesini yaptı.
“AFET DEMEK UYGUN DEĞİL”
En son 2007 yılında İstanbul’da sel felaketi yaşandığını hatırlatan Kahraman, 10 yılda çok fazla bir iyileştirme yaşanmadığını ifade ederek şöyle konuştu: “Yetkililer bunun bir afet olduğunu söylüyor ama bence bu bir afetten öte önlenebilir olağanüstü bir olay. Afet demek bence çok uygun değil. 10 yıl önce de benzer bir durumla karşılaştık. Ancak 10 yıl içinde İstanbul’da çok fazla olumlu bir şey yaşanmadı. Dere yataklarının ıslahı yapıldı ama bunlar hep parça parça yapıldı. Bütünlüklü projelerle İstanbul’daki eksikliklerin giderilmesi gerekiyor.”
“SUYU ÇEKECEK TOPRAK KALMADI”
İstanbul’da en çok tartışılan görüntülerden biri de metro ve metrobüs istasyonlarını su basması oldu. Sadece istasyonlar ve duraklar değil metrobüslerin içi bile suyla doldu. Ulaştırma alanında çalışmalar yapan Prof Dr. Haluk Gerçek bu durumu Gazete Kadıköy’e değerlendirdi.
Bilimsel tahminlerle yağışların öngörülebilir olduğunu ifade eden Gerçek, “İklim değişikliğinin etkisi ile bu tarz durumlarla çok sık karşılaşacağız gibi görünüyor. Böyle şiddetli yağışlar çok görülecek. Ancak böyle şiddetli yağışlardan en çok metro istasyonları etkileniyor. Londra metrosu da 2012 yılında yoğun yağışlardan etkilenmişti. Çok şiddetli yağışlarda istasyonların etkilenmesi normal ancak metro istasyonlarının aşırı yağışlarda su almayacak bir şekilde tasarlanması gerekiyor.” diye konuştu.
“İstanbul betonlaştığı için yağan yağmur yollar üzerinde yayılıyor” diyen Gerçek, “Aslında bunların temel nedeni çarpık kentleşme ve plansız yapılaşma. İstanbul’da alt yapı plan dışı kaldı ve yetersiz. Ekolojik kırmızıçizgilerimiz de aşılıyor. Kentsel ısı adalarının oluşması da hava koşullarını değiştiriyor” değerlendirmesinde bulundu.
Kış aylarında kar yağmadan önce yapılan uyarıların ve önlemlerin yağmur için de yapılması gerektiğini söyleyen Gerçek, yoğun yağışlardan önce vatandaşların toplu taşıma araçlarını kullanması gerektiğini hatırlattı.
