Bağdat Caddesi’nin geleceği konuşuldu
Kadıköy Belediyesi'nin düzenlediği “Konuşan Kadıköy” toplantılarının ilkinide Bağdat Caddesi’nin turizm alanında yaşadığı sorunlar ve çözüm önerileri konuşuldu. Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, “Bağdat Caddesi gibi turizm potansiyeline sahip önemli bir bölgenin geleceğini konuşurken birlikte hareket etme fikrine daha çok önem veriyoruz” dedi
Kadıköy Belediyesi, stratejik planını hazırlarken mahalle sakinlerinin görüşlerini ve önerilerini almak için başlattığı “Anlat Kadıköy” projesinden sonra şimdi de “Anlat Kadıköy”ün devamı niteliğini taşıyan yeni bir projeye daha başladı. “Konuşan Kadıköy” adını taşıyan bu çalışma dizisiyle yaşanan sorunlar için ortak çözümler bulunmaya çalışılacak. Kadıköy Belediyesi “Konuşan Kadıköy” toplantılarının ilkini, salgının ekonomik anlamda en fazla etkilediği Bağdat Caddesi’nin turizm planlamasını konuşmak üzere düzenledi. 30 Eylül Çarşamba akşamı Özgürlük Parkı Amfi Tiyatro’da düzenlenen toplantıya Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı, İBB yetkilileri ile Kadıköy’deki turizm derneği ve platformların temsilcileri katıldı. Toplantıda aynı zamanda Kadıköy Belediyesi’nin başkan yardımcıları ve birim müdürleri de hazır bulundu.
“ORTAK AKILLA FİKİR BİRLİĞİ”
Moderatörlüğünü eski bir Kadıköylü olan Prof. Dr. Murat Güvenç’in üstlendiği ilk toplantının açılış konuşmasını Kadıköy Belediye Başkanı Şerdil Dara Odabaşı yaptı. Kadıköy’ün kadim geçmişi ve tarihsel birikimiyle gerek kent belleğinde gerekse şehircilik tarihinde bir merkez niteliğinde olduğunu ifade eden Odabaşı, şöyle devam etti: Bağdat Caddesi gibi turizm potansiyeline sahip önemli bir bölgenin geleceğini konuşurken birlikte hareket etme fikrine daha çok önem veriyoruz. Kuşkusuz geleceği konuşurken dikkat etmemiz gereken birkaç önemli nokta var. Bunlardan ilki, mevcut durumun ne olduğunu etraflıca anlayabilmek. Bir diğer önemli nokta ise dünyada Bağdat Caddesi gibi ciddi potansiyel sahibi caddelerin nasıl planlandığı, yönetildiği ve bu gibi caddeler üzerine güncel dönüşümlerin neler olduğudur. Burada da elbette iyi örnekler olduğu gibi kötü örnekler de bulunuyor. Bizim geliştireceğimiz ortak akılla bu örneklerin hangilerinin doğru, hangilerinin yanlış olduğunu tartışacak ve bizim için en doğru olanın ne olduğu konusunda fikir birliğine varacağız. En azından yeterli düzeyde tartışmalar yürüterek gelecek olasılıkları üzerine bir fikir sahibi olacağız.”
“DEĞER KATMAK İSTİYORUZ”
Bağdat Caddesi’nin hukuki anlamda İBB’nin yetki alanında olduğunu söyleyen Odabaşı, planlamanın İBB ile ortak yapılacağını vurguladı. Bağdat Caddesi’nde yaşayan Kadıköylülerin isteklerini dikkate alacaklarını belirten Odabaşı, “Bu toplantılar boyunca hedeflediğimiz bir diğer ve belki de en önemli şey ise değer katmak. Caddenin sahip olduğu tarihi değerleri korumak nasıl ki hassas noktalarımızdan biriyse, caddeye değer katma fikri de aynı hassasiyetle üzerine durduğumuz konulardan biridir. Kamusal alanların düzenlenmesi, yeniden biçimlendirilmesi, ihtiyaçlar ve potansiyeller gözetilerek iyileştirilmesi ve planlanması, ‘ben yaptım oldu’ yaklaşımıyla ele alınamaz. Bu noktada, siz değerli kurum temsilcilerinin fikirleri ve aynı şekilde İstanbulluların değerlendirme ve görüşleri bizim için çok önemli.” dedi.
“ÖZEL ARAÇ SAYISI ARTTI”
“Konuşan Kadıköy” toplantılarını çok önemsediğini belirten Prof. Dr. Murat Güvenç de, “Şehirciler her şeyden konuşurlar; ticaret, sosyoloji, spor... Ama bu konuları bir ağ, cadde, sokak üzerinden konuşmazlar. Şehirdeki toplumsal yaşam, alanlar üzerinden değil ağlar üzerinden olur. Şehrin karakteri sokaklar üzerinden belirlenir. Bağdat Caddesi’ni önemli kılan şey, çok önemli bir aksın üzerinde olması ve cazibe merkezi olması.” dedi.
Güvenç’in ardından katılımcılar görüş ve önerilerini paylaşmak için söz aldı. Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hülya Berkmen, Bağdat Caddesi’nin tarihsel süreç içerisinde her zaman bir cazibe merkezi olduğunu hatırlatarak, “Caddenin kendine ait çok ciddi avantajları var. Bağdat Caddesi’ndeki işletmelerin bahçeli olması özellikle pandemi döneminde bir avantaj yarattı. Ancak salgınla beraber özel araç yoğunluğu arttı, toplu taşıma kullanımı azaldı. Özellikle maddi durumu iyi olan aileler çocuklarını okul servislerine yönlendirdi. Bir ailede bir araç varsa bu sayı ikiye, üçe çıktı. Mevcuttaki otopark sorunu katlanarak artacak ve bu Kadıköy’ün farklı ilçelerinde hissedilecek.” diye konuştu.
Caddenin 80’li, 90’lı, 2000’li yıllardaki cazibesini yitirme nedeninin kentsel dönüşüm olduğunu belirten Erkmen, kentsel dönüşümle beraber caddede sosyal ve ekonomik anlamda bir çözülme de yaşandığını ekledi.
“KONFORLU VE GÜVENLİ OLMALI”
Erkmen’den sonra söz alan İBB Akıllı Şehirler Müdürü Burcu Özdemir de İBB olarak yerelin gücüne inandıklarını ifade etti. Bağdat Caddesi’nin yeniden planlanmasında net hedefler koymak gerektiğini vurgulayan Özdemir, “Burayı turistlerin olduğu bir cadde olarak mı planlayacağız yoksa yerelin kullanımına mı açacağız? Bağdat Caddesi’nde bisiklet yolu yaptık ancak çok sayıda şikayet aldık, çünkü özel araç sayısı çok fazla. Dünyanın farklı şehirlerinde uygulamaya konulan “15 dakikalık şehirler”, bizim kültürel ve sosyal kodlarımıza uygun değil gibi. Ulaşım alışkanlıklarımız da bir yandan değişiyor. Caddede çok yoğun kullanılan elektrikli scooter’lar arttığı gibi, bunun yanında şikayetler de artıyor. Caddeyi kullanan, orada yürümek isteyen insanlar kaldırımların işgal edilmesinden memnun değiller. Eğer biz 7/24 yaşayan bir cadde kuracaksak bunu konforlu ve güvenli bir şekilde yapmamız gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“YABANCI TURİST ORANI ARTTI”
Türkiye Otelciler Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Alparslan da 2019 yılından önce Bağdat Caddesi’ni ziyaret eden toplam turist sayısında yabancı turist oranının yüzde 20 olduğunu ancak 2019’da bu oranın yüzde 69’a ulaştığını paylaştı. Turizmde güvenlik konusunun her zaman ön planda olduğunu ifade eden Alparslan, “Bir yerde güvenlik zafiyeti var ise turistler oraya gelmez. Turist para da harcamak istemez. Bağdat Caddesi’nin en önemli sorunlarından biri, markasının olmaması. Ayrıca Bağdat Caddesi’nin ulaşım yollarının da iyi planlanması gerekiyor.” diye konuştu.
“YÖNETİM PLANI ŞART”
İBB Kültür Daire Başkanlığı Turizm Müdürü Gül Ayşe Eken de “Bağdat Caddesi’nin bir cazibe merkezi haline dönüşmesini mi istiyoruz yoksa yerel halkın hizmetinde kullanılacak değerler ile korunacak bir cadde olmasını mı istiyoruz? Öncelikle buna karar vermemiz gerekiyor.” dedi. Bağdat Caddesi için yönetim planlaması yapılması gerektiğini aktaran Eken, “Kaldırımların genişliği ne kadar olacak? Burada kullanılacak şehir mobilyalarının standardı olacak mı? Caddede nasıl bir turist profili istiyoruz? Bütün bunların bir yönetim planıyla ele alınması gerekiyor.” şeklinde konuştu.
Türkiye Turizm Yatırımları Derneği Koordinatörü Aylin Ogan da görüşlerini şu sözlerle belirtti: “Yönetim planı içerisinde caddenin nasıl görünmesi gerektiği de detaylandırılmalı. Salgınla beraber birçok dükkan caddeyi terk etti. Buraların yeniden canlandırılması çok önemli. Bizim burada hedeflediğimiz sadece yabancı turist değil; yerli turisti de önemsiyoruz.”
“KENTSEL DÖNÜŞÜM KÖTÜ ETKİLEDİ”
Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Sırma Turgut, kentsel dönüşüm sürecinden olumsuz etkilenen bölgelerin başında Bağdat Caddesi’nin olduğunu söyledi. Bu süreç içerisinde caddede çok fazla sorun yaşandığına dikkat çeken Turgut, görüş ve önerilerini şöyle dile getirdi: “2010’da 185 olan ruhsat sayısı 2017’de 1000’e çıktı. Yeşil alanlar aynı kalıyor ama konut ve araç sayısı artıyor. Buna karşın otopark sayısı da aynı. Bu durumda konutun tek başına çevre kalitesini artırdığını söyleyebilir miyiz? Bağdat Caddesi en yorgun halindeyken bir de salgın çıktı ve salgınla beraber caddede ticaret ve turizm kesintiye uğradı. Bu yüzden burada standarda ve plana ihtiyacımız var.”
“ÖZGÜN MEKANLAR OLMALI”
Yerli turist açısından Bağdat Caddesi’nin çok önemli olduğunu vurgulayan TURSAB Asya Bölge Temsil Kurulu Üyesi Esra Başeksioğlu, “Bağdat Caddesi yabancı turist açısından gezilebilecek ana yerlerden biri değil. Yabancı turist İstanbul’a geldiğinde ilk olarak tarihi yarımadayı gezmek istiyor. Eğer vakti kalırsa ve tercih ederse Bağdat Caddesi’ni ya da Kadıköy’ü de gezmek isteyebiliyor. Bunun için yabancı turistin İstanbul’da daha fazla zaman geçirmesi gerekiyor. Caddede kapanan mağazalar nedeniyle yerli ve yabancı turist sayısında da azalma yaşandı. Caddedeki mağazaların, dükkanların ve işletmelerin kapanmaması için herkesin elini taşın altına koyması gerektiğini düşünüyorum.” dedi.
Ekonomik kriz ve salgın sebebiyle ünlü markalara ait mağazaların Bağdat Caddesi’ni terk ettiğini söyleyen Yıldız Teknik Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. Ayfer Yazgancaddede aynı zamanda kamusal mekanların da az olduğunu belirtti. Yazgan, “Yeme içme mekanlarının sayısı yeterli değil. Ayrıca caddede kültür sanat alanlarının ve sinema salonlarının yer alması gerekiyor. Bağdat Caddesi’nde yerelliği, özgünlüğü deneyimleyebileceğimiz özel mekanlara ihtiyacımız var.” dedi.
İBB İlçe Belediyeler Koordinatörü Tonguç Çoban da İstanbul’un hemen hemen her ilçesinde nüfus hareketliliğinin ve yoğunluğunun yaşandığına dikkat çekerek şu değerlendirmelerde bulundu: “Adalar da kalabalıktan şikayetçi, Kadıköy artık kaldıramıyor bunu. Ama bu süreci engelleyerek, ulaşımı keserek ya da burayı koruma altına alarak değil de başka bir şekilde yönetmeliyiz. Yani buradan nasıl bir kentli kimliği üretebiliriz, Ümraniyeliyle Bağdat Caddesi’nde yaşayanın ortak iletişim kanalını nasıl açarız gibi şeylere kafa yormak daha doğru gibi geliyor. Bağcılar’ın merkezinde de bambaşka bir yoğunluk var. Belki o insanlar bu yoğunluktan birazcık kaçmak için denize doğru gelmeye çalışıyorlar. Aynı baskı Şile’de de var, oradakiler de bu kadar insan gelmesin istiyor. Çatalca da belki Avrasya yolunun açılmasıyla beraber kalabalıklaşacak ve değişecek. Başka tür bir bakış açısı gerekiyor ve Bağdat Caddesi de bunun bir örneği, bir pilot çalışması olabilir.”
TOPLANTILAR DEVAM EDECEK
Konuşan Kadıköy toplantıları farklı mahallerin konuşulacağı oturumlarla devam edecek. 6 Ekim Salı günü saat 18.00’de Kadıköy Belediyesi bahçesinde düzenlenecek ikinci toplantıda Hasanpaşa ve Rasimpaşa Mahallelerinin sorunları ve çözüm önerileri konuşulacak. Toplantı mahalle sakinlerinin katılımına açık olacak.