İklim değişikliği nedeniyle sıcaklıkların artması ve kuraklık koşullarının yoğunlaşması, orman yangınlarının sıklığını ve şiddetini artırıyor. 2023 yazında, sıcaklık ortalamaları mevsim normallerinin 3-5°C üzerinde seyretti. Rekor sıcaklıkların yaşandığı yaz mevsiminde özellikle Ege ve Akdeniz bölgelerindeki kentlerde orman yangınlarında da geçen yıla göre artış oldu. Orman Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye'de geçen yıl 1 Ocak-19 Ağustos döneminde 1419 orman yangını çıkarken, bu yılın aynı döneminde 2 bin 529 yangın kayıtlara geçti. Yine aynı dönemle kıyaslandığında yanan orman alanı 8 bin 865 hektardan 17 bin 456 hektara yükseldi. 1 Ocak-19 Ağustos tarihlerinde geçen yıl 2 bin 12, bu sene ise 2 bin 793 orman dışı yerde yangın çıktı. Orman yangınlarıyla mücadelede ve müdahalede ise bilimsel ve teknik yöntemler oldukça önemli. Bunun yanında yangın gibi hızlı yayılan ve çok geniş alanları etkileyen afetlerde insan desteği de önemli hale geliyor.
BAK-Kadıköy Takım Lideri Hakan Özdemir
EĞİTİM ALACAKLAR
“Ağır Seviye Arama Kurtarma” akreditasyonunu alarak, olası bir afete AFAD ile birlikte müdahale etme yetkisi alan ilk ve tek kamu kurumu olan Kadıköy Belediyesi Kentsel Arama Kurtarma Takımı da (BAK-Kadıköy) orman yangınları ile mücadelede yerini alıyor. En son İzmir’de çıkan ve geniş bir alana yayılan yangını söndürme çalışmalarına katılan BAK-Kadıköy, yetkili kurumlara destek oldu. BAK Kadıköy lideri Hakan Özdemir ile yangın deneyimlerini ve BAK-Kadıköy’ün çalışmalarını konuştuk. Orman yangınlarına müdahale konusunda uzman olmadıklarını hatırlatan Özdemir, yaz mevsiminde artış gösteren yangınlar nedeniyle bu konuda da eğitim almaya başladıklarını söyledi. Orman Genel Müdürlüğü ve İstanbul İtfaiyesi ile iletişim halinde olduklarını paylaşan Özdemir, “Yakın zamanda Orman Genel Müdürlüğü ile bir görüşme yaptık ve hem ekip üyelerimizin hem de gönüllülerimizin eğitim almalarını sağlayacağız. Neredeyse her yıl yangınlarda artış yaşandığını görüyoruz. Ancak yangına müdahale ileri teknik bilgiler gerektiriyor.” dedi.
İzmir’deki yangının geniş bir alana yayıldığını söyleyen Özdemir, “En son yaptığımız görevde evler yanmasın diye önce söndürme sonra da soğutma için epey uğraştık. Bir anda alevlerin içinde kalabiliyorsunuz. Burada insan desteğinin ve gücünün değerini iyi anlamak gerekiyor. 500 metre ya da daha uzak mesafelere hortum çekmek zorunda kalıyorsunuz. Bunları yapmak için insan gücü gerekiyor. Su tedariki, hortumların taşınması, kamyonlardaki su basıncını ayarlama, azaltma gibi işlerin tamamında biz de vardık. Ormanda yangının nasıl ilerleyeceğini kestirmek çok zor. Ormanı bilmek, orman yangınını bilmek, ağaçları bilmek şart.” diye konuştu.
ŞİMDİKİ HEDEF ULUSLARARASI
Kadıköy Belediyesi çalışanlarından ve gönüllülerden oluşan 96 kişilik arama kurtarma takımı BAK-Kadıköy üyeleri, 2022 yılında zorlu eğitim sürecinin ardından girdikleri sınavdan “orta seviye arama kurtarma” yetkisi almışlardı. "Bu yıl da Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı (AFAD) Kentsel Arama Kurtarma eğitimlerini tamamlayan BAK Kadıköy ekibi, girdiği sınav sonucunda “ağır seviye arama kurtarma” akreditasyonu almaya hak kazandı. Böylece Bak Kadıköy olası bir afete AFAD ile birlikte müdahale etme yetkisi alan ilk ve tek kamu kurumu oldu. BAK-Kadıköy, bu yetki ile olası ulusal afet durumlarında AFAD koordinasyonunda tüm olaylara müdahale edebilecek ya da herhangi bir afeti tek başına yönetebilecek.
BAK-Kadıköy’ün öz kaynaklarıyla bunu başardığını vurgulayan Özdemir, “Bizden önce ağır seviye akreditasyon alan STK’lar oldu ancak bu kurumlar tüm Türkiye'deki üyelerini birleştirerek sınavlara girdiler. Biz yerelde ve sadece Kadıköylü gönüllerimizle sınava girdik. Ben bunu çok değerli buluyorum. Dolayısıyla öz kaynaklarımızla bunu başarmak çok değerli.” diye konuştu.
Özdemir’in verdiği bilgilere göre BAK-Kadıköy’ün bir sonraki hedefi Birleşmiş Milletler çatısı altında faaliyet gösteren Uluslararası Arama Kurtarma Danışma Grubu’na katılmak olacak. Bu konuda hazırlıklara başladıklarını aktaran Özdemir, “Yerelden çıkan bir ekibin yıllar içinde hem ulusal hem de uluslararası yetki almasının güzel bir örneğini sunmak istiyoruz. Belediyemiz de bu konuda bize her konuda destek veriyor. Bu başarılı örnekler diğer kamu kurumları ve STK’lar için de motivasyon kaynağı oluyor. Birçok kurumla bilgi ve deneyimimizi paylaşıyoruz. Çünkü bu işin büyümesi lazım.” dedi.
MAHALLELERDE ÇALIŞMALAR BAŞLADI
Olası İstanbul depreminin yaratacağı tahribatı hatırlatan Özdemir, mahalle bazında örgütlenmenin önemine dikkat çekti ve şunları paylaştı: “Gönüllerimiz, mahallelerimizde mekânsal analiz yapıyor. Çünkü çok da vaktimiz kalmadı. İstanbul'u etkileyecek Marmara depreminde açıkçası kendi başımıza olacağız ve başımızın çaresine bakmak zorundayız. Olası bir deprem bütün Marmara’yı hatta ülkeyi etkileyecek. Güvenli yapılarda oturmamız lazım. Kentsel dönüşümü çok önemsiyoruz fakat ülkemizin gerçeğini çok farkındayız. Ne yaparsak yapalım, bu kadar vakit kaybetmişken araba kurtarma ekiplerine ihtiyaç olacak. Ne yazık ki bunu biliyoruz. Bu nedenle yeni yılda farklı projelerle Kadıköylülerin depreme karşı hazırlanmaları adına farklı projeleri hayata geçireceğiz. Mahallelerimizde arama kurtarma alanında bilgiye sahip olan insanlara ihtiyacımız var. Biz de bunu yaratmak istiyoruz.”