BEL AĞRISINDAN NASIL KORUNALIM?
Erişkinlerin yaklaşık yüzde 80’i, hayatlarının bir döneminde bel ve sırt problemi yaşamıştır; bu durum toplumda yaygın olarak görülmektedir.
Erişkinlerin yaklaşık yüzde 80’i, hayatlarının bir döneminde bel ve sırt problemi yaşamıştır; bu durum toplumda yaygın olarak görülmektedir. Bel ve sırt problemleri, küçük zorlanmalar, burkulmalar veya incinmeleri içine alan çok çeşitli nedenlerden ötürü başlayabilir. Omurganın normal yaşlanma süreci de bel ve sırt ağrısına neden olabilir.
OMURGANIZ YILLAR İÇİNDE NASIL DEĞİŞİR?
Yaşlanırken omurganızın değişmesi normaldir. Ayakta durduğunuz, oturduğunuz, hareket ettiğiniz ve yük taşıdığınız için sırtınız da her gün büyük çapta kuvvete dayanır. Zamanla günlük yaşamın gerginlikleri ve zorlukları, omurga ve onu çevreleyen yapıların yıpranmasını başlatan bir sürece yol açar. Bu süreç bazen spinal dejenerasyon (bozulma) olarak adlandırılmaktadır. Siz yaşlanırken, omurga ile ilgili değişiklikler ilerleyebilir.
Aşağıdakiler, sık görülen dejeneratif değişiklikler arasında sayılabilir:
Diskler büzülüp aşınır: Bu durum omurlar arasındaki mesafenin azalmasına neden olduğundan, siz yaşlandıkça boyunuz kısalabilir.
Diskler sahip oldukları olağan sıvı miktarını muhafaza edemez hale gelirler: Bu da onları daha sert bir duruma getirir ve yürüme, oturma, koşma ve zıplama gibi normal etkinliklerde omurgaya gelen kuvvetlerin etkisini azaltma becerileri zayıflar.
Faset eklemler (Omurların arkasında bulunan küçük eklemler) yıpranmaya başlar ve sağlamlıkları azalır: Omurganın başka kısımlarının bozulması, faset eklemlerin her zamankinden daha fazla yük taşımalarına neden olur ve bu da onların omuru destekleme güçlerini azaltır.
Sırtınızdaki bağlar daha kalın hale gelirler ve esneklikleri azalır: Siz yaşlanırken, kaslarınız, tendonlarınız ve bağlarınız kalınlaşır ve daha az esnek hale gelirler. Bu, sırt problemleri ile ilişkili olabilecek normal bir süreçtir.
BEL AĞRISININ NEDENLERİ?
Bel ağrısına o kadar sık rastlanır ki pek çok insan hayatlarının bir döneminde bunu yaşamıştır. Bel ağrısı riskini arttıran bazı etkenler vardır. Bunlar:
* Hareketsiz bir yaşam şekli.
* Sırtınızı alışılmadık miktarlarda zorlamanız (Örneğin, ağır inşaat işi yapmak).
* Kötü bir vücut duruşu.
* Normalden fazla kilolu olmak.
* Tekrarlayıcı veya uygun olmayan yük kaldırma.
* Sigara içmek.
* Sırt problemlerine dair ailevi hikâye.
BEL AĞRISI NASIL TEŞHİS EDİLİR?
Bel ağrısı için yapılan inceleme, tam bir tıbbi hikâye, fiziksel muayene ve olasılıkla başka diyagnostik testleri (röntgen ve omurganızın başka görüntüleme yöntemleri ile incelenmesi) içerir.
BEL AĞRISI NASIL TEDAVİ EDİLİR?
Bel ağrısının tedavisi, nedene ve belirtilerin ciddiyetine bağlıdır.
Sağlık uzmanınız öncelikle size, aşağıda sıralanan ve cerrahi olmayan tedavilerin bir birleşimini sunacaktır:
* İstirahat edin: Ağrının başlamasından sonra, birkaç gün boyunca sırtınızı istirahat ettirmeniz önerilir. Bu genellikle tam bir yatak istirahatı değildir. Etkin durumda kalmak, iyileşme sürecine yardımcı olabilir.
* Egzersiz yapın: İyileşmeye yardım etmenin ve sırtınızı korumanın en önemli adımlarından biri, düzenli egzersiz yapmaktır. Kişiye özel düzenlenmiş bir egzersiz programının yardımıyla, ağrınız hafifler, genel zindeliğiniz artar, düşme ve diğer incinme risklerini azaltır, esnekliğinizi arttırırsınız.
* Fizik tedavi uygunabilir: Fizik tedavi teknikleri ağrıyı azaltabilir.
* Sırt destekleri kullanın: Örneğin, bir cihaz veya korse, omurganızı desteklemeye ve sağlıklı bir duruş kazanmanıza yardımcı olabilir. Sırt destekleri genellikle en çok, bir veya iki saatlik kısa periyotlarda veya zorlu fiziksel etkinlikler sırasında kullanıldığında etkili olurlar. Uzun dönemli amaç, sırtınızı güçlendirmektir; bu sayede desteğe artık gerek kalmayacaktır.
* Omurga manipülasyonu: Bazı kişiler omurga manipülasyonunu yararlı bulabilir. Manüel manipülasyon konusunda eğitim almış bir sağlık uzmanı bu tip bir tedavi uygulayabilir.
* Enjeksiyonlar: Omurganın etkilenmiş olan bölümüne uygulanan steroid enjeksiyonu, ağrıyı ve diğer belirtileri azaltmada yardımcı olabilir. Etkileri kalıcı olmadığı halde, ağrıyı hafifletmesi sayesinde fizik tedavide, egzersizde ve tedavi programınızın diğer kısımlarında daha etkin olmanızı sağlıyorsa, daha iyi uzun dönemli sonuçları desteklemeye yardımcı olabilir.
* Cerrahi müdahale: Cerrahi, sırt ağrısı için nadiren gereklidir. Ancak, cerrahi olmayan tedaviler başarısız olduysa, sağlık uzmanınız cerrahiyi düşünmenizi önerebilir. Cerrahi genellikle, gitgide kötüleşen ve iş görebilmenizi belirgin şekilde etkileyen ciddi ve sürekli ağrı için önerilir. Bacaklarınızda halsizlik hissediyorsanız veya mesane veya bağırsağınızı kontrol etmede sorununuz olduğunda da cerrahi önerilebilir.
Op. Dr. Kerem BIKMAZ
(Nöroşirurji Uzmanı)