Bilgi almak ve yayınlamak neden değerli?
“İyiliğin önüne tanrılar, alın teri koymuşlar”, sözününün bugüne kadar gelmesinin sebebi, Hesidos’un ününden çok söylediği sözün gerçekliği ve değeriyle ilgili olsa gerek...
Yunan didaktik şiirinin öncüsü sayılan Hesidos, M.Ö. 8.y.y.’da yaşamış. Hesidos, yaşamının o döneminden günümüze kadar taşınacak “İyiliğin önüne tanrılar, alın teri koymuşlar”, sözününün bugüne kadar gelmesinin sebebi, Hesidos’un ününden çok söylediği sözün gerçekliği ve değeriyle ilgili olsa gerek. Çaba ve etkiye odaklı içerik çalışmasına alın teri demek, gerçek anlamı söze yüklüyor.
Doğu Afrika’da 80 milyon kişinin konuştuğu Svahili dilinde “Tanıklık” anlamına gelen, alın teri dökülerek yapılmış, geniş etkisi olan oluşum USHAIDI, Sosyal Tasarım Günce’sinin konusu oldu.
Kuruluş, teknik bir firma gibi çalışan bir sivil toplum kuruluşu. USHAIDI her tür kitlesel olay konusunda bilgi alınması, bilgilerin görselleştirilmesi ve etkileşimli haritalarının çizilmesini sağlayan açık kaynak yazılım programları üretiyor.USHAIDI uzmanları spesifik kitle olayları, haber kaynakları, kuruluşların bilgi akış faaliyetleri ve doğal afetler konusunda veri toplama yazılımlarını hayata geçiriyor.
Bilgilerin USHAIDI yazılımları kanalıyla paylaşılması ve görselleştirilmesi, geleneksel yolla paylaşılan ve kaynak sorunu olan bir çok bilgiyi netleştiriyor. Bilgiyi, sağlıklı bir hale getirerek tek kaynaktan yayınlıyor. Bu sayede risk faktörü taşıyan bir çok bilgiyi de öncelikli olarak sıralıyor.
USHAIDI, Kenya’da 2008 ön seçimlerinde yaşanan şiddet olaylarında, bölgeden gelen bilgilerin haritalayarak yayınlandığı bir platform şeklinde kurulmuş. Kenya vatandaşı gazetecilerin, bu kriz esnasında yoğunlukla kullandığı sistem, kısa sürede Kenya’da 45.000 kullanıcıya ulaşmış. Oluşum dünyanın her yerinden konuyla ilgisi olan birimlerin, haritalanmış gerçek ve net bilgilere hızla ulaşmasını sağlamış. Şimdi sade bir vatandaşın, rahatlıkla elindeki bilgiyi en net biçimde çözüme ulaştırılacak kaynak tarafından kullanılmak üzere USHAIDI’ye yükleyebilmesi mümkün. Takip eden yıllarda sistem birçok konu için kullanılabilir hale getirilmiş ve Avrupa, Güney Amerika, A.B.D. ve Afrika’da bir çok gönülllüler ve uzmanlar tarafından hızla geliştirilmiş.
USHAIDI yazılımlarını çeşitli kollara ayırıyor.
-USHAIDI Platform:
Platform kaynak bilgi toplama işlemini Kısa Mesaj (SMS), e-posta,twitter ve web portallarından alarak kolay anlaşılan bir derleme programı ile size sunuyor. Açık kaynak bir uygulama olarak hemen programı işletilebilir hale getiriyorsunuz. Sistem girilen bilgiyi bir haritaya aktarıyor, zamanlama fonksiyonu girerek etkinin ya da isteğin zaman kontrolünü hem kaynağı kullanan hem de kaynağı bilgi olarak giren için denetliyebilir hale getiriyor. Çapraz veri akışı ile sizleri konunuzla ilgili eşlenik bilgilere de geçiş imkanı veriyor.
-SwiftRiver (HızlıNehir) Platformu:
Sistem ile platforma gelen bilgileri filtreleme ve doğrulama imkanı yakalıyorsunuz. Konunuzla ilgili istediğiniz bilgiyi analiz edip, güncel bilgiyi seçerek doğrudan ulaşabilirsiniz. Platform, ilişkisiz görünen verileri ya da doğmakta olan verileri ve eğilimleri keşfetmenize de yardımcı oluyor. Sosyal medya ile bağlantılı kampanyalarızda ilgili alanınızın dijital veri görüntülemesini sağlıyor. Sözde kalan veriyi içerik verisi haline çevirecek alt yapıyı size sunuyor.
-CrowdMap-Haritalama:
Haritalama, sizin sunucunuza (server) yükleme yapmadan kendi haritalama işleminizi yönetmenizi sağlıyor. USHAIDI’nin en hızlı ve basit yükleme şekli olarak da adlandırılan sistem, dakikalar içinde görselleme, haritalama ve veri girişi alacağınız sistemi kuruyor. Böylelikle, görüntülemeyi istediğiniz anlarda, sistemi aktif ve pasif hale çekebiliyorsunuz. Bu şu anlama geliyor; ilgili konunun dönemsel faaliyetlerinde seçilmiş veri alma imkanı sağlıyorsunuz. Doğal bir afet ya da kriz durumunda, bilgilerin akışında haritalama da yapıyor, bu bir siyasi kriz ya da gelişen bir doğal afet olabilir. Sadece acil durum için değil, bölgesel bilgi edinme ve iş yaşamınız için de bu platformu kullanabiliyorsunuz.
Türkiye Cumhuriyeti’nde 3 kuruluş USHAIDI’yi kullanıyor. Uluslararası Çocuk Merkezi-Ankara çocuğa şiddet konusunda ihbar ve haber almak için platfromdan faydalanıyor. 2011 seçimlerinde veri takibi için bir üniversite yüksek lisans programı da sistemi kullanmış. Ergene nehri hayata dönüşüm projesi de USHAIDI sistemini kullanan bir başka oluşum.
Bilgi 3 aşamalı ilerliyor, ilk adım bilginin varlığının oluştuğu an. Bu ister istemez oluşan bir durum. İlk etkileşim ise bu bilgi ile karşılaşan yani tanıklık eden kişi ile oluyor. Ancak, bu karşılaşma her zaman konuyla ilişkili kişilerin, bu bilgiye ulaştığı anlamına gelmiyor. USHAIDI burada ilk devreye girişi yapıyor, bilgiyi alıyor ve yayınlıyor. Son aşama olan verinin işleme dönüşme anı, bilgiyi paylaşma konusunda ne kadar başarılı olursak, o kadar değerli bir çözüme yardımcı oluyoruz. Bilgiyi sade, doğru ve hızlı biçimde kaynağına ulaştırma bu haliyle önemli.