Bizimköy Mimari Proje Yarışması sonuçlandı
Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi’nin yeniden düzenlenmesine imkân verecek “Bizimköy Mimari Proje Yarışması” sonuçlandı
Sağlık Bakanlığı,1932-1976 yılları arasında sanatoryum ve 1976 yılından beri de ruh ve sinir hastalıkları hastanesi olarak hizmet veren Erenköy’deki sağlık yerleşkesinin yeniden planlanması amacıyla mimari proje düzenlediğini duyurmuştu. Sağlık yerleşkesinin tasarımı için açılan Bizimköy Mimari Proje Yarışması'nın kazananları belirlendi.
DIŞ SINIRLARIN ERİTİLMESİ
Mimar Lebriz Atan Karaatlı’nın yönetimindeki ekip yarışmada 1.lik ödülünün sahibi oldu. 53 bin metrekare büyüklüğünde olan proje alanın detayları da belli oldu. Yeni tasarımla birlikte hastane ve çevresinde yapılmak istenen değişikliklerde dikkat çeken en önemli noktalardan biri hastane duvarlarının keskin görünümünün yumuşatılmak istenmesi. Proje metninde şu ifadelere yer verildi: “Mevcut hastanenin dış duvarları, tedavi gören hastalar için olduğu kadar çevredekiler için de baskılayıcı niteliktedir. Metrelerce dümdüz giden bu yüksek duvarların kentli açısından algısını kırmak amacıyla ağaç dokularının bir kısmı kente geri kazandırılacak. Bu şekilde ağaçlar arkasından algılanan duvar, eskisine kıyasla daha insancıl bir niteliğe kavuşacak.”
AVLU VE BAHÇE...
Projeye göre, avlu olarak belirlenen kısım hastaların kullanımına ayrılacak. Bu sayede hastaların kontrollü olarak geniş bir bahçeyi daha fazla kullanması amaçlanıyor. Avlunun iç kısmı ise sosyal donatılar ile mevcut yapılara göre şekillendirilecek. Her ünitenin kendine ait bir iç avlusu ve bir de dış avlusu bulunacak.
Projede ayrıca şunlar belirlendi:
-Alanın güneybatısında yer alan az ağaçlıklı alan, polikliniklerin ve acil servisin yer aldığı alan olarak kurgulandı. Bu alan çamlık orman ile beraber, dışarıdan gelen ziyaretçilere ve halka açık olacak.
-Tedavi gören hastalar ile alanı günübirlik kullanan halkı net bir şekilde ayıran ortak alanda 70 araçlık açık otoparkın yanı sıra kütüphane, konferans salonu, kreş, toplantı salonu, büfe, yemekhane, eczane gibi hizmet birimleri de yer alacak.
-Hastane avlusu içinde klinik bahçelerinde yer alan kameriyeler hastaların sosyalleşmelerine imkan sağlayacak. Alanda yer alan mevcut yapılara, İdare Binası, Psikoterapi Merkezi, BAHAR Merkezi ve Sanat Atölyeleri gibi işlevler yüklenecek.
-Zemin koşullarının izin verdiği ölçüde spor alanları tasarlandı. Hastane tarafındaki ana yollar, acil bir durumda ambulans veya aracın iç kısımlara kadar ilerleyebileceği şekilde kurgulandı. Çamlık alanda ise yaya ve bisiklet kullanımını teşvik edecek güzergahlar belirlendi. Alanın doğusundaki spor alanları yatılı hastalara hizmet verirken, batıda çam ormanının içinde yer alan sahalar ise personelin kullanımına açık olacak.
Jüri üyelerinin değerlendirmesinde ise korunun özelliğini ortaya koyan çamlık alana dokunulmaması, geri kalan kısımlardaki yapılaşmanın az katlı ve ağaçlara göre şekillendirilmesi olumlu bulundu ancak mevcut bodrumun kapasitesinin tüm projeye yetecek şekilde yeniden ele alınması istendi.
YERLEŞKENİN TARİHİ
Erenköy sağlık yerleşkesi, farklı yıllarda inşa edilmiş tarihi servis binaları ve çam ağaçlarıyla kaplı geniş bahçesiyle İstanbul’un özgün sağlık mekânlarından biri olarak biliniyor. Yerleşkenin bir sağlık tesisi haline getirilmesi ise 1932 yılında Erenköy Sanatoryumu’nun kuruluşu ile başlamış.
Erenköy Sanatoryumu, İstanbul Verem Mücadelesi Cemiyeti (bugünkü adıyla İstanbul Verem Savaşı Derneği) tarafından kurulmuş. Derneğin 1930 yılındaki kongresinde İstanbul’da yeni bir sanatoryum daha kurulması kararı alınmış ve 1931 yılında Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nden temin edilen yardımla Erenköy’de bulunan Feshane Nazırı Muhittin Paşa’nın köşkü ve çevresindeki arazi satın alınmış. Erenköy Sanatoryumu, 16 Mayıs 1932 günü hasta kabul etmeye başlamış ve 1976 yılına kadar aktif bir şekilde tüberküloz (verem) hastalarına hizmet vermiş. Yıllar içinde veremle mücadelenin gelişmesi, etkili aşı ve yeni tedavilerin yaygınlaşmasıyla birlikte sanatoryumların önemi geçmiş yıllara göre azalmaya başlamış. Erenköy Sanatoryumu 1976 yılında, tüm arazisi ve yapılarıyla birlikte Sosyal Sigortalar Kurumu’na devredilmiş ve SSK Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’ne dönüştürülerek 1977 yılından itibaren psikiyatri ve nöroloji hastalarına hizmet vermeye başlamış. 2005 yılında hastane SSK’dan Sağlık Bakanlığı’na devredilmiş, 2006 yılında ise eğitim ve araştırma hastanesi olmaya hak kazanarak Erenköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi adıyla tüm ülkeye hizmet vermeye devam etmiş.
TARİHİ YAPILAR
Erenköy sağlık yerleşkesi, 1932 yılından itibaren yeni servis binalarının açılması, dönemin ihtiyaçları doğrultusunda ilaveler yapılması yoluyla genişlemiş. Özellikle sanatoryum döneminde inşa edilen ve halen kullanımda olan binalar dönemin karakteristik özelliklerini taşıyor. Bununla birlikte sanatoryum açılmadan önce arazi üzerinde bulunan ahşap köşklerin biri yıkılmış, halen ayakta olan ikisi ise kullanılamaz durumda.
Erenköy Sanatoryumu, 1932 yılında arazi üzerinde bulunan ve durumu iyi halde olan ahşap köşkün hasta servisine dönüştürülmesiyle faaliyete başlamış. 25 yataklı servis olan ve Merkez Pavyonu (Servisi) ismi verilen bu ahşap köşk, zamanla işlevini kaybetmiş ve1968 yılında köşkün bulunduğu alanda yeni bir binanın (Akbaytugan Servisi) yapılması için yıkılmış. Erenköy Sanatoryumu kısa süre sonra 25 yataklık kapasitesini doldurduğu için yerleşkede bulunan ikinci köşk de yataklı servis haline getirilmiş. 5 yatak kapasitesi ile sadece kadın verem hastalarına hizmet vermeye başlayan bu servise “Kadınlar Pavyonu” ismi verilmiş. Bugün yerleşkede tek ve harap haldeki ahşap köşk, 1930’lu yıllarda kadın verem hastalarının kaldığı bu köşk olarak biliniyor.
Kızılay Pavyonu ise sanatoryumun ilk kâgir binası. Bu bina 42 yataklı servis olarak 8 Ağustos 1938 tarihinde düzenlenen törenle hizmete açılmış. Bu yeni binaya, en önemli bağışı yapan Kızılay Derneği’ne atfen Kızılay Pavyonu (Servisi) ismi verilmiş. Bina günümüzde AMATEM Kliniği olarak kullanılıyor.
Yarışmanın sonuçlarıyla ilgili bilgi ve dökümanlara buradan ulaşabilirsiniz.