Boykotun ekonomik etkileri
Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün raporuna göre, 2 Nisan boykotu tüketimi yüzde 26 azalttı. Ekonomist Ömer Fırat Gencal ise boykotların ekonomide küçülmeye yol açabileceğini, iflas ve konkordato artışlarının gündeme gelebileceğini söylüyor
Türkiye genelinde 2 Nisan’da gerçekleştirilen “tüketim boykotu”, ekonomik ve siyasi etkileriyle gündemdeki yerini koruyor. Boykotu incelemeye alan Toplum Çalışmaları Enstitüsü de “Boykot Etki Analizi” raporu hazırladı. Raporda boykot, Google Maps yoğunluk verileri, esnaf ve işletme çalışanlarıyla yapılan yüz yüze görüşmeler ile TCMB ödeme sistemleri istatistikleri üzerinden değerlendirildi.
İŞLETME SAHİPLERİ SATIŞLARIN DÜŞTÜĞÜNÜ SÖYLEDİ
Esnaf ve işletme çalışanlarıyla yüz yüze yapılan 384 görüşmeden çıkan sonuçların değerlendirildiği raporda, boykotun özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler üzerindeki etkileri incelendi.
Rapora göre 1-5 arası çalışanı olan işletmelerin yüzde 47,5’i, 11 ve üzeri çalışanı bulunan işletmelerin ise yüzde 56’sı 2 Nisan’da satışlarının düştüğünü bildirdi. Görüşülenlerin yüzde 47’si boykotu “doğru” bulduğunu ifade ederken, yüzde 43,3’ü buna katılmadığını belirtti. Yüzde 9,7’lik bir kesim ise “boykotu doğru bulmuyorum ama muhalefetin başka seçeneği yok” görüşünü dile getirdi.
Bir diğer dikkat çeken soru ise “Boykot amacına ulaşabilecek mi?” oldu. Bu soruya katılımcıların yüzde 51’i “hayır” yanıtını verirken, “evet” diyenlerin oranı ise sadece yüzde 10.4’te kaldı. Öte yandan katılımcıların yüzde 29.2’si boykotun başarısını halkın katılımına bağlarken, yüzde 10.4’ü ise “boykotun başarısını muhalif figürlerin süreci nasıl yürüteceğine bağlı” değerlendirmesini yaptı.
YÜZDE 26’LIK DÜŞÜŞ VAR
Raporda Merkez Bankası’nın sunduğu ödeme sistemleri istatistikleri de mercek altına alındı. Bayram öncesi maaş ödemeleri dışarıda bırakılarak yapılan analizde, 2 Nisan’da tüketim harcamalarında yüzde 26’lık bir düşüş yaşandığı tespit edildi. Raporda, “Boykotun ekonomik etkilerini anlamak ve ölçmek için bu bölümde detaylandırılan yapısal ve dönemsel faktörlerin dikkate alınması gerekmektedir.’’ ifadelerine yer verilerek 2025 senesinde çalışan ödemeleri hariç tutulduğunda tüketim talebinde bayram öncesine göre yüzde 26’lık bir düşüş saptandığı belirtildi.
“EKONOMİ DURGUNLUĞA GİREBİLİR”
2 Nisan boykotuna ilişkin değerlendirmelerini aldığımız ekonomist Ömer Fırat Gencal, boykotun siyasi anlamdaki gücünün ekonomik boyuttan daha fazla olduğunu söyledi. Gencal, “Bu boykotlar düzenli ve periyodik olarak yapılmaya başlanırsa özellikle büyümeye etkisi önemli hale gelir. Mevcut yapıda gerek faizlerin yüksekliği gerekse harcanabilir gelirin enflasyon nedeniyle düşüşü ekonomide zaten yavaşlamayı beraberinde getirirken bir yandan da boykotların sürekli hale gelmesi ekonominin durgunluğa girmesine sebep olabilir. Ayrıca bu durum ekonomide küçülmeyi ve talep koşullarının soğumayı gösterdiği noktada enflasyonun düşüşüne neden olabilir.” dedi.
“İFLAS ARTIŞLARI OLABİLİR”
Gencal, boykot edilen markalarla ilgili “Nakit akımları bozulan şirketlerin finansal olarak zor duruma düşmesi, konkordato ve iflas artışları gündeme getirebilir. Ekonominin küçülmesi, ekonomik aktivitenin azalması KDV gelirleri başta olmak üzere, kurumlar vergisinde önemli düşüşler meydana getirebilir. Boykotun boyutu belirli gruplar için söz konusuyken bunun alternatifi olması durumunda ekonomide yaşanabilecek küçülme beklenenden daha az ve zamana yayılabilir. Fakat burada yine harcanabilir gelirin enflasyon karşısında erimesi çok daha fazla önemli hale gelir.” ifadelerini kullandı.
ESNAF KEPENK AÇMADI HALK TÜKETMEDİ
2 Nisan Satın Almama Günü’nde en yüksek düzeyde katılım Kadıköy’de oldu. Fenebahçe- Galatasaray derbisine rağmen sokak ve caddeler, sessizliğe büründü. Çok sayıda kafe, bar ve restoran tüketim boykotuna işletmelerini açmayarak destek verdi. Kadıköylüler gün boyunca alışveriş yapmayarak boykota katıldı.