Marmaray Projesi nedeniyle yenilenen Haydarpaşa-Pendik banliyö tren hattı ne zaman bitecek, çalışmalar ne aşamada, Haydarpaşa’ya trenler gelecek mi? Herkesin merak ettiği soruların cevabını aradık
Erhan DEMİRTAŞ
İstanbulların ve Kadıköylülerin en çok merak ettiği projelerden biri eski Haydarpaşa-Pendik banliyö tren hattının hangi tarihte biteceği. Şehir içi ulaşımda büyük kolaylıklar sağlayan tren seferleri üç yıldır durmuş vaziyette. Trenleri yeniden kullanmak isteyen Kadıköylüler, projenin ne aşamada olduğunu, tarihi istasyonların akıbetini ve çalışmaların ne zaman biteceğini merak ediyor. Gazete Kadıköy olarak takibini bırakmadığımız bu soruların peşine bir kez daha düştük, hem istasyonları hem de tren hattını yeniden görüntüledik.
İKİ HAT ÜÇ HATA ÇIKIYOR
Haydarpaşa-Gebze ve Sirkeci-Halkalı arası demiryolu hatlarının Endüstriyel Demiryolu Mirası kapsamında koruma altına alınması için Birleşik Taşımacılık Sendikası ve Mimarlar Odası 30.07.2007 tarihinde Koruma Kurulları’na başvuru yapmıştı. Haydarpaşa Tuzla arası demiryolu hattı ve tesislerini değerlendiren İstanbul V No’lu Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu, 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararı ile Haydarpaşa Tuzla arasındaki birçok demiryolu yapısını (üst geçit köprü) ve parseli tarihi eser ve sit alanı olarak tescilledi.
İstanbul V Nolu Kültür varlıklarını Koruma Kurulu 05.07.2010 tarih 2655 sayılı kararında;
Haydarpaşa İskele binasının, Erenköy, Göztepe, Feneryolu, Suadiye, Bostancı ve Kızıltoprak İstasyon binası ve lokalinin tescilli olduğuna karar vermişti. Yine İstanbul V Koruma Kurulu’nun kararına göre hattın üzerindeki tarihi köprüler de korunması gereken eserler arasına alınmıştı. Ancak yeni proje ile birlikte eskiden iki hat olan tren yolu üç hata çıkarılacak. Bu köprüler üç hatlı demiryolu geçişine uygun olarak yapılmadığı için aslına uygun bir şekilde başka noktalara inşa edilecek.
TARİHİ KÖPRÜLER TAŞINIYOR
Yenileme çalışmaları nedeniyle 2013 yılında durdurulan ve 2018’de hizmete açılması planlanan Haydarpaşa-Pendik banliyö tren hattında çalışmalar sürüyor. Zemin düzeltme ve altyapı çalışmalarının sürdüğü Ayrılıkçeşmesi- Bostancı banliyö tren hattı üzerinde bulunan üst geçitler yıkılarak yenileri yapılıyor. Tarihi köprüler ise sökülme yöntemi ile başka noktalara taşınıyor. Şimdiye kadar Suadiye’deki Ayşe Çavuş Köprüsü yıkıldı ve şu an yerine yeni bir alt geçit inşa edildi. Yeldeğirmeni’nde bulunan iki tarihi köprünün de taşıma işlemi sürüyor. Halitağa Caddesi ve Uzun Hafız Sokak üzerindeki tarihi taş köprülerin taşları tek tek söküldü. Köprülerin aslına uygun olarak Haydarpaşa’ya inşa edileceği belirtiliyor. Bostancı’daki Kasdar Sokak Karayolu üst geçidi de önümüzdeki günlerde yenileme ve genişletme çalışmaları nedeniyle yıkılacak.
“TRENLER GELMELİ”
“Gebze-Haydarpaşa, Sirkeci-Halkalı Banliyö Hatlarının iyileştirilmesi” için ilk ihale 2006 yılında yapılmıştı. Ancak yapımı üstlenen firma, maliyetlerdeki aşırı artışı gerekçe göstererek 2014 yılının ekim ayında çalışmaları durdurmuştu. Ulaştırma Bakanlığı, firmaya hatların tamamlanması için ek süre vermişti. Hattın iki yıl sonra hizmete açılacağı açıklanmıştı ama bu tarih yaklaşık iki yıl daha ertelendi. Tren seferlerinin ise 2018 yılında başlayacağı söyleniyor.
Çalışmaları yakından takip eden Birleşik Taşımacılık Sendikası 1 No’lu Şube Başkanı Avukat Ersin Albuz, projenin 2018 yılında bitirilemeyeceği görüşünde. Hattaki çalışmaların çok yavaş ve kısım kısım devam ettiğini belirten Albuz, “Marmaray setlerinin Haydarpaşa’ya gireceğinden şüpheliyiz. İktidar az sayıda bazı hızlı trenlerin Haydarpaşa’ya girmesini planlıyor sanırım. Oysa Anadolu yakasında tüm yolcu trenlerinin sirkülasyonunu sağlayacak büyüklükte tek gar Haydarpaşa Garı’dır. Tüm yolcu trenlerinin Haydarpaşa’ya gelecek şekilde planlanması gerekiyor. Aksi halde çok ciddi tren ve yolcu trafiği sıkıntısı yaşarız” değerlendirmesinde bulundu.
Tüm gelişmiş ülkelerde garların şehrin merkezinde olduğunu ifade eden Albuz, “Demiryolu işletmeciliğinin bilimsel değerler dikkate alınarak planlanması gerekmektedir. Aksi halde TCDD gelecekte çok büyük problemler yaşar” diye konuştu.
PROJE UZADI ESNAF MAĞDUR
Tren seferlerinin durdurulması sebebiyle yurttaşlar yaklaşık üç yıldır kamu hizmetlerinden mahrum kaldı. Bu süre içerisinde ana hat trenlerinden 7 milyon, banliyö trenlerinden ise 29 milyon yolcu yararlanamadı. Bu durumdan sadece yolcular etkilenmedi. İstasyonların kapanması ile birlikte Kadıköylü esnaf da üç yıldır mağduriyet yaşıyor.
Bostancı İstasyonu yakınında 20 yıldır kafe işleten Nazmi Acar, çalışmalar nedeniyle işlerin gittikçe kötüye gittiğini söylüyor. Müşteri sayısının düşmesinden şikâyetçi olan Acar, “Eskisi kadar müşteri gelmiyor. Müşterilerle konuştuğumuz zaman da istasyon yüzünden gelmediklerini söylüyorlar. Artık otobüsleri ya da minibüsleri kullanıyorlar. Bu yüzden bize uğrayamıyorlar. Biz daha erken bitmesini isteriz ama 2018’de biteceğini söylüyorlar. Beklemek zorundayız” diye konuşuyor.
Suadiye İstasyonu kapandığı için işlerinin kötüye gittiğini söyleyen başka bir esnaf da Cemal Kıvanç. Çalışmalar nedeniyle çevreye çok fazla toz yayıldığını söyleyen Kıvanç, “Çalışmalar sadece bizi değil bu çevredeki bütün esnafı etkiledi. Eskiden daha kalabalık bir müşteri yoğunluğu vardı. Bunun dışında köprüler de yıkılıyor. Yaya ve araç trafiği kapatıldığı için dükkâna kimse uğramaz oldu. Bizim isteğimiz en kısa zamanda çalışmaların tamamlanması” temennisinde bulunuyor.
Erenköy İstasyonu’nda gazete ve dergi satan İlhan Aktaş da satışların durgun olduğunu belirtiyor. Eskiden bin gazete sattığını söyleyen Aktaş, bu sayının yarıya indiğini söylüyor. İstasyonların açılmasını ve insanların eskisi gibi trenleri kullanmasını isteyen Aktaş, şöyle konuşuyor: “Burada 3-4 ay zaten kimse yok. Yeni yapılan ve yıkılan binalar var bunlar yüzünden eski müşterilerimiz de gitti. Karşımdaki, yanımdaki kısacası etrafımdaki bütün esnaf oldukça mağdur. Buraya bir yetkili gelmedi, gazeteciler falan geldi. Bizim isteğimiz bir an önce buranın bitmesi.”
Göztepe İstasyonu’nun kenarında kırtasiye işleten Anıl Doğan da yetkililerin proje hakkında yeterince bilgi vermemesinden şikâyetçi. “İstasyon ve kentsel dönüşümden dolayı işlerimizde gözle görülür bir düşüş var” diyen Doğan, “İstasyon yıkılacak mı? Yıkılmayacak mı? Benim gibi çevre halk da yıkılmasını istemiyor. Yıkmasalar iyi olur” diyor.
NELER YAPILDI?
■ 24 kilometrelik İbrahimağa-Pendik arası kesimde mevcut hat yapılarının söküm işlemleri tamamlandı
■ Zemin düzeltme ve dolgu işlemleri devam ediyor
■ Hattın kenarına ses yalıtımını sağlayan beton duvarlar yapılıyor
■ Bostancı İstasyonu yeniden boyandı, Suadiye İstasyonu’nun ise yenilenme çalışmaları devam ediyor. Göztepe İstasyonu’nda henüz bir çalışma söz konusu değil.