Bu yıl da faturalar kabardı
Son zamanlarda elektrik, su, doğalgaz gibi temel günlük ihtiyaçlara birçok zam geldi. Zamların faturaya yansıması nasıl olacak? Ödediğimiz faturanın ne kadarı vergi? Sizler için araştırdık
Yıl içinde elektrik, su, doğalgaz faturaları birçok kere düzenleme yapılarak arttırıldı. Bu zamlar sonucu Ocak ayına kıyasla elektrik %12, doğalgaz %10, su ise %9 daha pahalılaşırken; yeni zamların da kapıda olduğu belirtiliyor.
7 AYDA % 12 ZAM
Türkiye 2018’e elektriğe yapılan %8,8’lik zamla girmişti. 1 Ocak’ta yapılan zammın ardından bir zam da 1 Nisan’da geldi. EPDK tarafından yapılan açıklamada elektrik fiyatlarının serbest piyasa koşullarında belirlendiğini ve dövizde yaşanan artışlar gibi unsurların bu maliyetleri etkilediğini gerekçe gösterilerek fiyatlara %2.89 zam yapıldı. Bu iki zamla birlikte yıl içinde elektrik %12 zamlandı.
DOĞALGAZ’DA %20 ZAM KAPIDA
Doğalgazda bu yılbaşından itibaren devam eden artış %10’lara ulaştı. Ocak ayında 1 kwh 0,075 TL’den satılırken, bu sayı Temmuz’da 0,082 TL ye yükseldi. Yeni bir zam ise kapıda. Doğalgaz piyasasında, BOTAŞ’ın gaz satış tarifelerine zam yapacağına yönelik beklentiyi doğrulayan bir gelişme yaşandı. BOTAŞ, dengeleme gazı fiyatlarında geçtiğimiz aya göre yüzde 20'lik bir artış yapıldığını duyurdu. Dengeleme gazı piyasası, kullanıcıların aylık bazda önceden bildirdikleri miktarda doğalgazı tüketemeyeceklerini gördükleri takdirde bunu tahmininden daha fazla tüketim gerçekleştiren bir başka kullanıcıya satabildiği pazar olarak biliniyor. Talep ettiğinden fazla tüketen kullanıcı, bu miktarı ihtiyaç fazlası gazı bulunan bir başka oyuncudan alamadığı takdirde, fazladan tükettiği kısım için BOTAŞ'ın belirlediği dengeleme gazı fiyatını ödüyor. Ve bu fiyat, olağan gaz satış tarifelerinden daha yüksek oluyor. Bu da olası zammın ihtimalini oldukça arttırıyor.
SUYA KADEMELİ ZAM
Su fiyatlarında zam kademeli olarak her aya bölünerek yapılıyor. 2018’in ilk ayında 6,40 olan suyun birim fiyatı %9’luk artışla Temmuz ayı itibariyle 6,97 TL’den satılıyor. Kademeli zamların devamıyla birlikte yılsonu su fiyatlarının Ocak ayına gör %15 daha pahalı olması bekleniyor.
NE KADAR VERGİ ÖDÜYORUZ?
Türkiye’de faturalara kullanım bedelinin dışında yansıtılan birçok vergi bulunuyor. Elektrik faturaları “Aktif Enerji Tüketim Tutarı”, “Dağıtım Bedeli” ve vergiler olmak üzere üç grup verinin birleşiminden oluşuyor. Aktif Enerji Tüketim Tutarı harcanılan elektriğinin birim fiyatı üzerinden hesaplanan faturanın ana öğesiyken, dağıtım Bedeli, elektriğinizin size ulaştırılması ile ilgili tüm masrafların toplandığı bir kalem. Elektrik faturasında bu bedeller hariç dört tane de vergi bulunuyor. Yurttaş fatura bedelinin %1’ini enerji sektörünün gelişimi için yapılacak olan bilimsel araştırmalarını, AR-GE çalışmaların finansmanı sağlamak için oluşturulan Enerji Fonu Bedeli’ne, %2’sini TRT’nin gelirlerinin büyük bir kalemini oluşturan TRT payına, %5’ini belediyelere aktarılan ETV’ye ve yüzde %18’ini ise Katma Değer Vergisi olarak ödüyor. Yani elimize ulaşan elektrik faturasının %26’sı vergilerden oluşuyor.
Vergi Durum tükettiğimiz su içinde pek farklı değil. Burada da atık su bedeli, katı atık bedeli, katı atık vergi bedeli, çevre vergisi ve KDV olmak üzere 5 adet vergi bulunuyor. Bu bedellerin oranları bazı aylara göre değişiklik gösterse de İstanbullunun su faturasının %25’inden fazlası vergilerden oluşuyor.
Doğalgaz faturasında ise KDV ve ÖTV olmak üzere iki vergi ödeniyor. Bir aylık doğalgaz faturasının %18’ini KDV oluştururken, faturanın miktarına göre değişmekle birlikte %2’sini, de ÖTV oluşturuyor. Yani doğalgaz faturasında da yüzde %20’lik vergi ödeniyor.