İstanbul’da geçtiğimiz eylül ayında yaşanan deprem, özellikle eski ve riskli binalarda yaşayan vatandaşları yeni daireler aramaya yönlendirdi. Durum böyle olunca son yıllarda kriz içinde olan emlak piyasası da yeniden hareketlendi. Emlak ilanlarında artık özellikle dairelerin ya da apartmanların “deprem sonrası yapıldığı” ve “depreme dayanıklı olduğu” ifade edilmeye başlandı. Ancak talep arttıkça emlak fiyatları da geçtiğimiz aylara göre yükselmeye başladı.
KİRA FİYATLARINDA YÜZDE 20 ARTIŞ
Gayrimenkul uzmanı Cihan Albayrak deprem sonrasında özellikle kiralık dairelere yönelik talebin arttığını söyledi. Satılık konut fiyatlarında yüzde 10, kiralıklarda ise yüzde 20 oranında artış yaşandığını ifade eden Albayrak “TÜİK verilerine göre, konut satışında Kadıköy ilçesindeki satışlar yüzde 1 buçuk arttı. Kadıköy’de 2018 Eylül ayında 997 konut satılırken, 2019 Eylül ayında 1012 konut satıldı. Daralan ekonomiye rağmen talepte bir artış olduğu görülüyor. 25 Eylül depremi sonrası bu talep daha da arttı diyebiliriz. Örneğin tapu dairelerinde konut satışlarında günde 70-80 başvuru söz konusu iken şu an başvuru sayısı 100-110 arasında.” dedi.
“AZ KATLI BİNALAR TERCİH EDİLİYOR”
Son birkaç yıldır ekonomik kriz sebebiyle kentsel dönüşümün oldukça ağır ilerlediğini söyleyen Albayrak, deprem sonrasında bu durumun değiştiğini ifade etti. Albayrak, “Kentsel dönüşümün merkez noktalarından biri olan Kadıköy’de hareketliliğin depremle birlikte arttığını söyleyebiliriz. Faiz oranlarındaki indirim ve depremin etkisiyle artan talep sonucunda eski binalardan yeni binalara bir hareketlilik söz konusu. Ancak oransal olarak baktığımızda yaşanan hareketlilik büyük oranda kiralık dairelere yönelik. Bu değişimin aynı zamanda yüksek katlı binalardan daha az katlı binalara doğru bir seyir içerisinde olduğunu gözlemliyoruz. Gelen taleplerin çoğunluğu 5-10 katlı binalara yönelik.”
Albayrak, özellikle deprem sonrasında Anadolu yakasında sahil şeridindeki ilçeler yerine yüksek semtlerin tercih edildiğini de ekledi. Albayrak, “Örneğin Ataşehir ve Çekmeköy bu dönemde talep gören ilçeler. Çekmeköy bölgesinde az katlı binaların daha fazla olması sebebiyle hareketin bu tarafa olduğunu düşünüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
NELERE DİKKAT EDİLMELİ?
Albayrak, yeni daire satın alacak ya da kiralayacak vatandaşlara şu önerilerde bulundu: “Yeni binalarda dairenin iskânı alınmış mı, kat mülkiyetine geçiş yapılmış mı, sığınak ve otopark var mıdır, bunlara dikkat edilmeli. Eğer tamamlanmamış bir daire ise müteahhit ile bütün bu işlerin yazılı sözleşmeye dayandırılması gerekiyor. Bina içerisindeki apartman boşlukları, cümle kapısı, daire kapısı, asansör, çatı, elektrik ve su panoları, kombi için sigorta panosu eksik kalmamalıdır.
Kiracı konut kiralaması yaparken kiralayacağı eski binalarda sağlamlık raporunun alınıp alınmadığına dikkat etmeli. Aynı zamanda kat mülkiyetine geçiş yapılmış mıdır buna da bakmalı. Kat mülkiyeti ve iskanı olmayan yerlerde elektrik, su aboneliklerinin ortak sayaçtan paylaştırıldığı için normal kullanımdan daha fazla faturalandırılması söz konusu olacaktır. Bu durum kiracının daha fazla miktarda fatura ödemesine sebep olur.”
KİPTAŞ GERİ Mİ DÖNECEK?
Konut piyasasındaki maddi ve güvenlik krizi gündemi meşgul ederken İstanbul Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanı Tayfun Kahraman’ın konuyla ilgili yaptığı açıklama dikkate değer. Gazete Duvar’dan Murat İnceoğlu’nun yaptığı söyleşide Kahraman, belediye eliyle kiracıları da gözeten kiralık konut üretileceğini ifade etti. Kahraman şunları konuştu: “KİPTAŞ aslında üst sınıfa yönelik konut yapma telaşına düştüğü için sosyal konut yapmayı atlamış. KİPTAŞ bizim en büyük çözüm ortaklarımızdan biri olacak. Yine Ekrem İmamoğlu’nun seçim vaatleri arasında vardı, biz artık sosyal konut üreteceğiz hatta kiralık konut üreteceğiz. Belediye eliyle kiracıları da gözeten piyasadaki özellikle kira fiyatları üzerindeki spekülasyonu bir anlamda düzenlemek üzere kiralık konut üreteceğiz.”
6 BİN BİNA YENİLENDİ
Kentsel dönüşümün en yoğun yaşandığı ilçelerin başında gelen Kadıköy’ün toplam bina stoku 28 bin 274 adet. Bu binaların 22 bin 215’i 17 Ağustos 1999 depreminden önce inşa edilmiş. Kentsel dönüşüm alanında bulunan ancak 2000 yılı öncesinde yapılan bina sayısı ise 4 bin 955. Afet Yasasından sonra Kadıköy’de çok fazla bina yıkılarak yerine yenileri inşa edildi. Kadıköy’de yaklaşık 6 bin bina kentsel dönüşümle yenilendi.