Dünden bugüne Fenerbahçe-Kalamış Limanı
Özelleştirilmek istenen Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı’nda dünden bugüne neler oldu? Kadıköylülerin, uzun yıllardır korunması için mücadele ettiği Fenerbahçe-Kalamış kıyılarının 30 yıllık sürecini derledik
İstanbul’un ve Kadıköy’ün en önemlikamusal alanlarından biri olan Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı'nın özelleştirilmesi için 7 Temmuz’da ihale düzenlenecek. Kadıköy Belediyesi ve Kadıköylülerin karşı çıktığı özelleştirme kararı ilk olarak ne zaman alındı, özelleştirme gerçekleştirilirse neler olacak? Uzun yıllardır Kadıköy’ün gündeminde olan limanın 30 yıllık sürecini derledik.
BELEDİYEYE TAHSİS EDİLDİ
Maliye ve Gümrük Bakanlığı, Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 16.12.1985 tarihli yazısı ile; Fenerbahçe Dalyan yöresi ile Bostancı arası sahil dolgu alanı, “Yeşil alan, yol ve rekreasyon” alanı olarak kullanılmak amacıyla Kadıköy Belediyesi’ne tahsis edildi. Yaklaşık 103 bin metrekare büyüklüğündeki marinanın tüm inşaatı Kadıköy Belediyesi tarafından yapılarak kullanıma açıldı. Milli Emlak Genel Müdürlüğü 1992’de belediyeye olan tahsisi kaldırdı.
ÇED RAPORU HAZIRLANMADI
Liman, 07.03.2011 tarihli Resmi Gazete kararı ile özelleştirme kapsamına alındı. Özelleştirme Yüksek Kurulu, 2013 yılında hazırlanan imar planlarını onayladı. Onaylanan plana göre marina kapasitesi ve alanı genişletildi. 2013 yılında yapılan planlar, tasdikli planlar ile kurul onaylı planlar arasında farklılıklar olduğu için Danıştay tarafından iptal edildi.
Özelleştirme Yüksek Kurulu Temmuz 2014’te Resmi Gazete’de yayınladığı kararla, Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı’ın Tek-Art Kalamış ve Fenerbahçe Marmara Turizm Tesisleri A.Ş’ye verilmesini kararlaştırdı. Özelleştirme Yüksek Kurulu 17 Mart 2015 tarihinde Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı’nın yapılaşmasına izin veren yeni imar planı teklifini onayladı.115 bin 821 metrekarelik dolgu alanı ve 319 bin 306 metrekarelik iki yat limanı olmak üzere toplam 435 bin 128 metrekare alan özelleştirme kapsamına alınmış oldu.
Kurul, yapılaşmaya açılacak alanı daha sonra 478 bin 507 metrekareye çıkardı. Yat limanına otopark haricinde 15 bin metrekareye turizm tesis alanı ve otel inşaatı yapılabilmesinin önü açıldı. Kadıköy Belediyesi ve Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, halkın kıyı kullanımını azaltacağını, kıyı siluetini bozacağını ve ÇED raporu olmamasını gerekçe göstererek planlara itiraz etti ve imza kampanyası başlattı. Özelleştirme Yüksek Kurulu yapılan itirazları reddetti. Bunun üzerine, özelleştirme kararı Danıştay Altıncı Daire’ye taşındı. Mahkeme, yüzen iskele alanlarının emsale katılmasına yönelik yürütmeyi durdurma kararı verirken, ÇED raporu olmadığı gerekçesi ile imar planlarını da iptal etti.
İTİRAZLAR KABUL EDİLMEDİ
Resmi Gazete’nin 17 Kasım 2017 tarihli sayısında Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı özelleştirmesinde ihalenin yeniden açıldığı yayımlandı. 115 bin metrekarelik kara alanından sadece 590 metrekare çıkarılarak yeni bir plan yapıldı. Yeni planda yüzen iskele emsal hesabından çıkarıldı ancak mevcutta 520 metre olan dalgakıran boyu 1100 metreye çıkarıldı. Yüzer iskele boyu da 11 bin 407 metreye yükseltildi.
ÇED Yönetmeliğinde “Olumlu veya Gerekli Değildir” kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili teşvik, onay, izin, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez, proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez” hükmü yer almasına ve ÇED raporu olmadığı için iptal edilen planlara rağmen geçen 10 yıl içinde yapılan üç plan için de ÇED raporu hazırlamaktan kaçınıldı. Kararın iptali için, Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası, Fenerbahçe Emekli Amatör Balıkçılar Dayanışma Derneği, Fenerbahçe Su Ürünleri Kooperatifi ve Kadıköylüler “Hemşehri Davası” açtı. Danıştay 6. Dairesi, yürütmenin durdurulması ve iptali istemiyle açılan davayı reddetti. Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası ve Fenerbahçe Su Ürünleri Kooperatifi temyiz başvurusunda bulundu.
ANAYASA MAHKEMESİ’NE TAŞINDI
Mayıs 2020’de Danıştay “ÇED raporuna gerek yok” gerekçesiyle açılan davaları reddetti ve temyize gidildi. Temyizden de olumsuz karar çıkması üzerine vatandaşlar davayı Anayasa Mahkemesi’ne taşıdı. Anayasa Mahkemesi’ne yapılan başvurunun sonucu beklenmeden yeniden ihale kararı alındı. Fenerbahçe-Kalamış Dayanışması kararın iptali için imza kampanyası başlattı.
Fenerbahçe-Kalamış Yat Limanı'nın bir özelleştirme kararı da Fenerbahçe Adası’ndaki üç dönümlük arazi için verildi. 21 Mayıs 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararına göre, mülkiyeti Maliye Hazinesine ait olan Fenerbahçe Adası’ndaki 3 bin 311 metrekare büyüklüğündeki alan özelleştirme kapsamına alındı. Bunun üzerine Kadıköy Belediyesi, Fenerbahçe Kalamış Yat Limanı’nı korumak üzere kampanya başlattı.