Doğalgaz zamları vatandaşın belini büktü
İki sene içerisinde konutta doğalgaza beş kez zam yapıldı ve 2018’den bu yana doğalgaz fiyatları yüzde 60 oranında arttı. Sosyal medyada gündem olan doğalgaz fiyatlarını sizler için derledik
Ekonomik kriz, Türkiye’nin birinci gündemi. Neredeyse her vatandaş yapılan zamlarla boğuşmaya, geçimini zor da olsa sağlamaya çalışıyor. Kış aylarında ise zamların en fazla hissedildiği alan doğalgaz. Ocak ayı itibariyle doğalgaz faturaları 800-900 liraya kadar yükselirken vatandaşlar sosyal medya üzerinden faturalarını paylaşarak zamlara karşı ses çıkarıyor.
İKİ YIL İÇİNDE YÜZDE 60 ZAM
Aralık 2017 ile 2019 arasında konut doğalgazına toplamda yüzde 60’a varan zam yapıldı. Aralık 2017’de 1 metreküp doğalgazın fiyatı KDV hariç 0,95 TL iken, Aralık 2019’da bu rakam 1,52 TL’ye yükseldi.
2018’de doğalgaza konutta üç kez sanayide dört kez zam yapılmış, toplam rakama bakıldığında konutta yüzde 32, sanayide ise yüzde 57’e varan zam yaşanmıştı. Geçen yıl da durum değişmedi ve yüzde 30’a varan iki zam yapıldı. Doğalgaz zamlarının hepsi, tepki çekmemek için gece yarısı duyuruldu.
DÜNYADA FİYATLAR DÜŞÜYOR
Tüm açıklamalarda zorunluluktan kaynaklı zam yapıldığı söylense de dünyada doğalgaz fiyatları düşme eğilimi gösteriyor. Son bir yılda doğalgazın metreküp fiyatı düşerken, alım maliyetleri de yüzde 25 oranında azaldı. BOTAŞ, 2020’de hem konutta hem de sanayide gaz fiyatlarına zam yapmadı çünkü Rusya’dan ithal edilen gazın fiyatı 1 Ocak itibariyle 252 dolara geriledi. Yani şirket, 2019’un son çeyreğiyle karşılaştırıldığında ithal ettiği her 1000 metreküp gaza 25 dolar daha az ödüyor. Fiyattaki düşüşün yıl boyunca devam etmesi bekleniyor.
DOĞALGAZI KESİLENLER ARTTI
Bir diğer konu da faturaların ödenmemesi nedeniyle yapılan kesinti sayılarındaki artış. Doğruluk Payı’nın paylaştığı verilere göre 2014 yılında 837 bin kesinti yaşanırken 2018’de bu sayı 1 milyon 181 bine geldi. 2014-2018 arasında doğalgazı kesilen kişi sayısı ise en az 6 milyon 800 bin.
Kış aylarından kaynaklı doğalgaz fiyatları ve zamlar yeniden gündeme otururken vatandaşlar sosyal medya üzerinden faturalarını paylaştılar. Bu faturalarda görüldüğü üzere ortalama bir hanenin doğalgaz fiyatı 400 TL’nin üzerinde seyrederken bazı faturaların 900 TL’nin üzerine çıktığı anlaşıldı.
SOSYAL MEDYADA GÜNDEM OLDU
İşte sosyal medyada paylaşılan faturalardan örnekler. İlk örneğimiz aynı eve Ocak 2019 ve Ocak 2020’da gelen iki faturanın karşılaştırılması. 2019’un aynı ayında 2011 kilowatt enerji tüketen vatandaşın faturası 280 TL gelirken, 2020’de 2238 kilowatt tüketen aynı kişinin faturası 378 TL oldu. Yani tüketim miktarı yüzde 10 artarken, fiyat yüzde 30 oranında artış gösterdi.
1966 kilowatt enerji tüketen bir vatandaşın doğalgaz faturası ise 332 TL. Yani 2019’un aynı ayında 2011 kilowatt tüketene 280 TL fatura gelirken, 2020’de daha az enerji tüketenin faturası 52 TL daha fazla gelmiş.
Sosyal medya aracılığıyla topladığımız faturaların en yükseği ise 943 TL:
Ortalama doğalgaz faturaları 400-500 TL’ye ulaşırken, ortalama bir dairede neredeyse hiçbir faturanın 300 TL’nin altına düşmediği görülüyor. İşte faturalar:
VERGİLER ÇOK YÜKSEK
Vatandaşların bir diğer itiraz noktası da yüksek KDV. Yüzde 18 alınan KDV tutarı nedeniyle 320 TL olan bir doğalgaz faturasına 57 lira daha ekleniyor. Tüketim yükseldikçe yüksek olan KDV’den kaynaklı fatura da katlanarak artıyor.
Elektrikte de durum farklı değil. İki yıl içerisinde konut elektriğine yüzde 72 zam yapılırken, Enerji Piyasası Denetleme Kurulu’nun (EPDK) paylaştığı verilere göre faturasını ödemediğinden dolayı dört yıl içerisinde en az 14 milyon insanın elektriği kesildi. EPDK elektriğe yapılan zamlara sebep olarak üretim şirketlerinin artan maliyetlerini göstermişti. EPDK, 2020’nin ilk çeyreğinde elektriğe zam yapılmayacağını duyurmuştu.
EN ÇOK KULLANAN KADIKÖY
İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İstanbul ile ilgili verileri paylaşmaya açtığı data.ibb.gov.tr internet sitesinden 39 ilçenin yıllara göre doğalgaz kullanım miktarları açıklandı. Kişi başına doğalgaz kullanımında birinci sırada Kadıköy yer aldı. Kadıköy’de 2015’te 289 milyon 799 bin metreküp doğalgaz kullanımı gerçekleşirken bu sayı 2019’da 382 milyon 648 bin metreküpe ulaştı. Kadıköy’ü sırasıyla Esenyurt, Pendik, Küçükçekmece, Ümraniye ve Üsküdar takip etti.
Hesaplamaya sanayideki doğalgaz kullanımı katıldığında ise Silivri birinci sırayı alıyor. Silivri’yi sırasıyla Adalar, Beşiktaş, Bakırköy ve Kadıköy takip ediyor.