Çeçenler, Fenerbahçe'den gönderildi
13 yıldır TCDD’nin Fenerbahçe’deki kampında kalan ve bir türlü mülteci statüsüne alınmayan Çeçenler, İzmit Körfez’deki yeni yaşam alanlarına gönderildiler.
Semra ÇELEBİ
1999 yılında Rus-Çeçen savaşından kaçarak Türkiye’ye sığınan ve 13 yıl boyunca mülteci statüsüne alınmayan Çeçenler, yerleştirildikleri Kadıköy Fenerbahçe’deki TCDD kampından çıkartıldı. Başbakanlığın talebi ve İstanbul Valiliği’nin kararıyla 16 Temmuz Pazartesi günü kamptan çıkartılan Çeçenler, sabah saatlerinde eşyalarını toplayarak, özel otobüslerle İzmit Körfez’e, yeni yerleşim yerlerine götürüldüler. Ancak Çeçenlerin, tam olarak nereye yerleştirildikleri ve bundan sonra yaşamlarını ne şekilde devam ettireceklerine dair bir bilgi verilmiyor.
Devlet Demiryolları’nın Fenerbahçe Eğitim ve Dinlenme Tesisleri’nde, 108’i kadın, 79’u çocuk 184 Çeçen “misafir” kalıyordu. Onlara, geçen yıl deprem felaketi yaşayan Vanlı depremzedeler de katılmıştı. Burası yaz aylarında kullanılmak üzere deniz kenarında inşa edilmiş bir dinlenme kampı olduğu için, mutfak ve banyoya sahip değildi, hatta ilk yıllarda elektrik de verilmiyordu. Kampa içecek ve temizlik ihtiyacı için su günde bir saat şehir şebekesinden veriliyordu. Daha sonraki yıllarda bu koşullar biraz düzeltildiyse de, özellikle kış aylarında doğalgazı olmayan barakalarda yaşam çok zordu.
Devlet Demiryolları’nın da girişimiyle geçtiğimiz günlerde burada kalan Çeçenler ile bir toplantı yapıldı ve sözlü olarak 16 Temmuz’a kadar eşyalarını toplamaları için süre verildi. Çeçenler’in Türkiye’de resmi bir statüleri olmadığı için resmi bir tebligat da yapılmadı. 16 Temmuz Pazartesi sabahı, tüm kamp boşaltılarak, Çeçenler İzmit Körfez’deki yeni yaşam alanlarına gönderildi.
ÇEÇENLERİN TÜRKİYE YOLCULUĞU
1999 yılında yaşanan Rus-Çeçen savaşının ardından Gürcistan’ın sınır köylerine kaçan Çeçenler, Rusya’nın Gürcistan topraklarını da bombalamaya başlamasıyla bu bölgeyi terk etmek zorunda kaldılar. Maddi durumu iyi olanlar Cenevre Sözleşmesi kapsamında kendilerine “mülteci” statüsü veren Avrupa ülkelerine giderken 10 bini aşkın Çeçen de Türkiye’ye geldi.
Çoğunluğu Marmara bölgesine gelen Çeçenlerin İstanbul’daki nüfusu geçen 10 yıl içinde 7 binden 700’e düşmüş durumda. Nüfustaki bu düşüşün başlıca nedeni Çeçenlerin burada hiçbir statülerinin olmaması. Kimisi bu durum nedeniyle ağır para ve hapis cezalarını göze alarak ülkelerine geri dönmüş, kimisi de “bir yolunu” bulup Avrupa ülkelerinin yolunu tutmuş. Kalanlarsa Ümraniye, Beykoz ve Fenerbahçe’deki üç kampta, oldukça kötü koşullarda yaşama savaşı veriyordu. Fenerbahçe’dekiler yeni bir yaşama gönderilse de diğer kamplardaki ağır şartlar devam ediyor.
ÇALIŞMA HAKKI YOK, SİGORTA YOK
Kamplarda kalan Çeçenlerin en büyük sorunu çalışamamak ve para kazanamamak. Gençler nadiren günlük ya da haftalık işler bulabiliyor ancak çalışma izinleri olmadığı için Türkiye vatandaşlarına oranla yarı ücrete çalıştırıyorlar. Geçerli hiçbir statüye sahip olmadıkları için devlet hastanelerinden faydalanamıyorlar. Çocuklar lise bitene kadar devlet okullarına gidebiliyorlar ancak kayıtlı öğrenci olarak değil, misafir öğrenci kontenjanından faydalanıyorlar. Bu nedenle eğitim durumlarını gösterecek ne karne ne de diploma alabiliyorlar.
Cenevre Sözleşmesi çerçevesinde Avrupa ülkeleri en azından oturma ve çalışma hakkı tanıdığı için pek çok Çeçen Avrupa’ya gitmek istiyor. Ancak vatandaşlıkları olmadığı için pasaportu olmayanlar ve pasaportunun süresi dolmuş olanlar sınırdan dışarı çıkamıyor. Çeçenistan’a geri dönmek isteyenleri ise Türkiye’ye kaçtıkları gerekçesiyle ağır para cezaları ve savaş döneminde Rusya’ya karşı savaşanları 14 yıl hapis cezası bekliyor.
TCDD MÜDÜR VEKİLİ ASLAN: ‘GİTMELERİNİ İSTİYORDUK’
TCDD İstanbul 1. Bölge Müdür Vekili Nihat Aslan, uzun süredir Çeçen “misafirleri” bu kamptan çıkartmak istediklerini belirtiyor. Fenerbahçe Eğitim ve Dinlenme Tesisleri’nin amacına uygun kullanılması gerektiğini söyleyen Aslan, Çeçen mültecilerin ardından kampın düzenlenerek personele açılacağını ifade ediyor. Kamp alanının Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nda olduğunu ve burada kalan Çeçenler nedeniyle satışının yapılamadığını hatırlattığımız Aslan “TCDD, bu alanı ÖİB’den geri almıştır. Satılması kesinlikle söz konusu değildir. Fenerbahçe Eğitim ve Dinlenme Tesisi, yeniden düzenlenip personelimizin ve halkımızın hizmetine sunulacaktır” cevabını veriyor.
2009 yılında Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na devredilen TCDD Fenerbahçe Kampı, “İstanbul Kadıköy Fenerbahçe 240 ada 1 parsel 8.500,00 m2” bilgileriyle ÖİB’in internet sitesindeki satış portföyü listesinde bulunmaya devam ediyor. Ancak şimdi de tarihi arkeolojik SİT alanı olan Fener Burnu nedeniyle bu satışın olması zor görünüyor.