Ekonomik kriz regl yoksulluğunu artırıyor
Hem ekonomik krizle boğuşan hem de toplumsal cinsiyet eşitliğini kuramayan Türkiye’nin kadınları regl yoksulu...
Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanamadığı, gelişmekte olan ülkelerin temel sorunlarından olan regl yoksulluğu Türkiye’de de yaşanan problemlerinden başında geliyor. Pek çok kadın ve kız çocuğu regl dönemlerinde ihtiyaç duyulan regl ürünlerine, hijyen hizmetlerine ve aynı zamanda regl hakkında bilgi almayı içeren yerlere erişemedikleri için regl yoksulluğu olarak kavramsallaştırılan durumu yaşıyor. Toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanamadığı ülkelerde yaygın bir sorun olan regl yoksulluğu (ped, tampon gibi hijyen ürünlerine erişim zorluğu), Türkiye'de de önemli bir problem olarak karşımıza çıkıyor. Bu ürünlerdeki KDV yükü erişimi halihazırda zorlaştırırken; ekonomik krizle birleşen yeni yıl zamları durumu daha da ağırlaştırıyor.
Bu konuya parmak basan sivil toplum kuruluşlarının ve uluslararası örgütlerin yürüttüğü projelerin yanı sıra, alanda araştırma yapan akademisyenler de konuyu makalelerle ülke gündemine taşıyorlar. O araştırma makalelerinden biri de bağımsız araştırmacı Dr. Pelin Demircan Yıldırım'a ait. “Toplumsal Eşitsizliklerin Göz Ardı Edilen Yönü: Türkiye'de Regl Yoksulluğunun Sosyal Politika Perspektifinden İncelenmesi” başlıklı bir araştırma kaleme alan Yıldırım, bu sorunun nedenlerini ve etkilerini toplumsal cinsiyet bağlamında ortaya koyuyor.
EŞİTSİZLİĞİN SONUCU
Dr. Pelin Demircan Yıldırım, Türkiye’de pek çok kadın ve kız çocuğunun regl ürünlerine erişiminin yetersiz ve menstrüasyon hakkında yeterince bilgi sahibi olmadığını belirterek, “Bu, toplumsal yapıda içerisindeki eşitsizliğin bir sonucudur. Bu nedenle Türkiye’de regl yoksulluğunu önleme ve çözüm çalışmaları için toplumsal yapıdaki eşitsizliği gidermeye dönük sosyal politikaların geliştirilmesi gerek.” yorumunu yapıyor. Yıldırım’a göre bu kapsamda özellikle, hijyen malzemeleri sağlama, sağlık ve sosyal hizmetleri sunma, eğitim programları ve ekonomik ve sosyal statünün iyileştirilmesi gibi önlemlerin ele alınması ve yasal düzenlemelerin yapılması lazım. Bu önlemlerin, “kadınların ve kız çocuklarının regl dönemleriyle ilgili ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik adil ve eşitlikçi bir yaklaşımı teşvik ederken, toplumsal cinsiyet rollerine dayalı ayrımcılığı azaltmayı ve kadınların sosyoekonomik durumlarını güçlendirmeyi amaçlaması da önemli bir diğer nokta.
KABUL VE FARKINDALIK
Yıldırım, Türkiye'deki regl yoksulluğuna ilişkin dikkate değer bir nokta olarak, konuya dair yeterince verinin olmamasına işaret ediyor. Konunun ölçümlenmesi ve durumun daha kapsamlı bir şekilde yeniden değerlendirilmesi için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğunu belirten Yıldırım, “Bu sorunları inceleyecek araştırmacıların regl yoksulluğunun kadınların sağlık durumu ve iş hayatı üzerindeki etkilerini incelemeleri alana önemli bir katkı sağlayacaktır. Menstrüel ürünlere erişim hakkının tüm kadın ve kız çocukları için geçerli olduğunun toplumun tüm kesimlerince kabul edilmesi ve bu konuda toplumsal farkındalığın artırılması gerek.” ifadelerini kullanıyor.