Elektrik faturası vatandaşı çarpıyor!
Elektriğe yapılan zamları protesto eden Tüketiciyi Koruma Derneği: “Elektrikte yüzde 10 indirim kararının perde arkasında, dağıtım şirketlerinin lehine bir uygulama var”
Tüketiciyi Koruma Derneği (TÜKODER) üyeleri ve çok sayıda vatandaş elektrik faturalarındaki fiyat artışını protesto etti. 19 Ocak Cumartesi günü Süreyya Operası önünde biraraya gelen vatandaşlar adına basın açıklamasını TÜKODER Genel Başkanı Aziz Koçal okudu.
1 YILDA YÜZDE 35 ZAM
Elektrik dağıtımının özelleştirilmesi sonrası, faturaların tüketicinin en büyük harcama kalemi haline dönüştüğünü ifade eden Koçal, “Döviz kurunda yapılan artışlar nedeniyle yapılan zamlar, faturalara yansıyan diğer bedeller ve vergilerin toplamı kullanılan enerji bedelini ikiye katladı. Tüketici ödenmesi zor faturalar ile karşı karşıya kalıyor.” dedi.
2018 yılı içerisinde elektriğe toplam yüzde 35 oranında zam yapıldığını söyleyen Koçal, yüzde 10 indirim kararının ise tüketiciyi korumayacağı görüşünü paylaştı. Koçal, “Konutlarda kullanılan 230 kw’a kadar enerji tüketimlerinde ‘müjde’ olarak sunulan elektrikte yüzde 10 indirim kararının perde arkasında, dağıtım şirketlerinin lehine bir uygulama olduğunu görüyoruz. Tüm abone gruplarında perakende enerji bedeli Ekim 2018’e göre değişik oranlarda düşürülürken, dağıtım şirketlerinin kasasına kalan iletim, dağıtım, kayıp ve kaçak bedelinden oluşan dağıtım bedeli yüzde 15.7 artırılarak şirketlerin karı korunmuştur.” diye konuştu.
KAÇAK BEDELİ TÜKETİCİNİN SIRTINDA
Elektrik faturalarındaki diğer bir sorunun ise elektrik kayıp kaçak bedeli olduğunu söyleyen Koçal, şöyle devam etti: “Anayasamızın 172.maddesinin ‘Devlet, tüketicileri koruyucu ve aydınlatıcı tedbirler alır, tüketicilerin kendilerini koruyucu girişimlerini teşvik eder’ amir hükmüne rağmen, bu yasa ile tüketici korunmamış, aksine dağıtım şirketleri korunarak deyim yerindeyse bu şirketlere kıyak yapılmıştır. Vatandaşlarımız kullanmadıkları elektriğin bedelini üstelik de hırsızların çaldığı elektriğin bedelini ödemek zorunda bırakılmıştır.”
FATURANIN YÜZDE 26’SI VERGİ
Elektrik faturalarında sadece yüzde 52’lik bölümünün enerji bedelini oluşturduğunu söyleyen Koçal, yüzde 48 oranında alınan vergileri ve diğer kalemleri ise şu şekilde sıraladı: “Yüzde 32’lik bölümünü oluşturan ‘dağıtım bedeli’ tutarının içerisinde ‘sayaç okuma bedeli, perakende satış hizmet bedeli, kayıp kaçak bedeli, iletim sistemleri bedelleri’ bulunuyor. Tüketiciler olarak faturalarımıza yansıtılan bu tutarın hangi hizmet karşılığında hangi oranda alındığını bilmemiz gerekiyor. Faturalarda bu kalemlerle ilgili detaylı bilgi mevcut değil. Bu nedenle denetleme de ortadan kalkıyor. Elektrik tüketimimizdeki diğer sorun ise faturalarımızın yüzde 26’lık bölümünü oluşturan vergiler. Bu vergiler yüzde 1 enerji fonu, yüzde 2 TRT payı, yüzde 5 belediye tüketim vergisi ve yüzde 18 KDV’ den oluşuyor. Lüks ihtiyaç olan pırlantada KDV’nin sıfır , temel ihtiyaçlardan biri olan elektrikte ise KDV’nin yüzde 18 olması, diğer vergiler ile bu oranın yüzde 26 ya çıkması ile vergi adaletini sağlayamayız.”
“VERGİLER KALDIRILMALI”
Koçal, tüketicilerin taleplerini de şu şekilde sıraladı:
-Dağıtım içerisinde yer alan; kayıp kaçak bedeli, sayaç okuma bedeli kaldırılmalı, tüketici lehine yeni bir yasal düzenleme acilen yapılarak, kamu vicdanı bu yaradan kurtulmalıdır.
-Temel İhtiyacımız olan elektrik, doğalgaz, su faturalarında vergiler kaldırılmalı ya da ekmekte olduğu gibi yüzde 1’e indirilmelidir.
-Elektrik, doğalgaz, su, kamu hizmeti olarak tüketiciye sunulmalı, bu hizmet verilirken kar öncelikli olmamalı, kaliteli ucuz hizmet öncelik olmalı, bu nedenle bu hizmetlerde özelleştirmelerden vazgeçilmeli, kamulaştırmaya dönülmelidir.
-Asgari ücretli, ve emekli olan tüketicilerimizin elektrik, su, doğalgaz tüketimlerinde indirim uygulanmalıdır.
-Elektrik, doğalgaz ve suya yapılan zamlar geri alınmalıdır. Yüzde 10 indirim oranı yükseltilmelidir.
35 TL’LİK FATURA 95 TL OLDU
Yeni yılda elektrik ve doğalgazda yüzde 10 indirim yapılacağı duyurulmuştu. 2018 yılında elektriğe 4 kez olmak üzere toplamda yüzde 35 zam yapıldı. Doğalgazda yapılan zamlar da yüzde 27,7'yi buldu. Geçtiğimiz yıl mayıs ayında elektriğe 34.20 TL ödeyen bir vatandaşın 2019 Ocak ayındaki fatura tutarı 94.44 TL oldu. Bu faturanın 52,21 TL’si elektrik bedeli olarak belirlenirken, 23,65 TL’sini dağıtım bedeli, 18,58 TL’sini vergi ve fonlar oluşturuyor.
Doğalgaz faturalarındaki tablo da çok farklı değil. Geçtiğimiz yılın ilk ayında doğalgaza 91 TL ödeyen bir tüketici, 2019 ilk ayında 139 TL ödemek zorunda kaldı.