Emekçilerin kabusu: ÜCRETSİZ İZİN
Korona virüsü sebebiyle işverenlerin ücretsiz izne çıkardığı işçi sayısı 2 milyona ulaştı. Ekonomist Gizem Büyükduran “Sürdürülebilir bir ekonomiye geçiş için biraz daha sabretmemiz gerekecek” diyor
Korona virüsü gündelik hayatımızın yanı sıra ekonomik yaşantımızda da birçok değişikliğe sebep oldu. Özellikle istihdam güvencesi ve nakdi ücret desteği adı altında birtakım düzenlemeler yapıldı, ardından çalışan binlerce işçi ücretsiz izne gönderildi. İşverenlerin ücretsiz izne çıkardıkları işçilerin sayısı 2 milyona dayandı. Bütün sektörlerde normalleşmeye geçilmesine karşın işçiler ücretsiz izne çıkarılmaya devam ediyor. Sadece bir ayda yaklaşık 200 bin işçi ücretsiz izne gönderildi. İzne ayrılan işçiler ayda 1168 TL’ye geçinmek zorunda kalıyor. Peki önümüzdeki süreçte ekonomi, işçiler için nasıl bir seyir izleyecek? Ücretsiz izne ayrılan işçiler konu hakkında ne düşünüyor? Ekonomist Gizem Büyükduran ve ücretsiz izne çıkarılan işçiler görüşlerini gazetemiz ile paylaştı.
“ÜRETİM PLANLARI ERTELENDİ”
Salgın sürecinde iş yerleri için tüm planların alt üst olduğunu ve üretim planlarının bozularak işçileri etkilediğini söyleyen Gizem Büyükduran, “Korona virüsü sürecinde, dünya ekonomisine katkı sağlayan birçok şirket 2020’de üretim planlarını ertelemek zorunda kaldı. Üretim kesintilerine ek olarak tedarik zincirleri de etkilenince bu durum işverenleri baskı altında bıraktı. Haziran ayında sadece 961 bin kişi normal çalışmaya döndü. İşsizlik Fonu’ndan kısa çalışma ödeneği ve nakdi ücret desteği ödemeleri gerçekleştirildi. İşverene teşvik ve destek ödemeleri de yine İşsizlik Fonu’ndan sağlanan ödemeler arasında. Ne yazık ki, sağlık ve ekonomide normalleşme eş zamanlı gerçekleşemiyor. ” ifadelerini kullandı.
“ÇOK SAYIDA KİŞİ GELİRİNİ KAYBETTİ”
İç ve dış pazardaki talebin azalması sebebiyle işsizliğin arttığını belirten Büyükduran, “İç ve dış talepteki zayıflama çok sayıda kişinin gelirini kaybetmesine yol açtı. İhracat pazarımız olan küresel ekonomide çift haneli küçülme beklentileri ile kısa vadede dış talepte canlanma beklemek pek gerçekçi değil. Makroekonomik açıdan sağlıklı ve sürdürülebilir bir ekonomiye geçiş için biraz daha sabretmemiz gerekecek.” dedi. Önümüzdeki süreçte ekonomi için tavsiyelerde bulunan Gizem Büyükduran sözlerini şöyle sürdürdü, “Artan maliyetlere katlanmakta güçlük çeken işletmeler için öncelikli olmak üzere tüm işletmeler için dijitalleşme yoluna gitmelerini öneriyorum. Ekonomik koşullar gereği butiğini kapatmak zorunda kalan bir tekstil firması işini e-ticarete taşıdığında zararını en aza indirecektir. İstihdam ve teşvik uygulamaları e-ticaret ve e-ticaretle ilişkili sektörler için bir kez daha gözden geçirilmelidir”
İŞÇİLER NE DÜŞÜNÜYOR?
Özel bir firmada makine mühendisi olarak çalışan ve salgınla birlikte ücretsiz izne çıkarılan Ali Solak, “Ülkemizde hastalığın görüldüğü 11 Mart tarihinden sonra işverenler ücretsiz izin adı altında birçok işçisini, süresi belli olmayacak şekilde evlerine gönderdi. Zaten devletin işverene tanıdığı haktan sonra bu durum daha da çoğaldı. İşçinin işini kaybetmemesi amacıyla verilen bu hak maalesef ki işçiden çok patronlara yaradı. Ücretsiz izne çıkarılmamın üzerinden aylar geçti. Her işçinin yaşadığı tedirginlik duygusu içerisindeyim. Bu süreçte işçilerin sigortası ödenmeyip elden devletin yatırdığı 1160 TL gibi bir rakam ile ödeme yapıldı. Bu parayla 1 ay geçinmemiz beklendi ancak bu mümkün değil.” şeklinde konuştu.
“PARA ALMADIĞIM İÇİN EVDEN ÇIKAMADIM”
Özel bir dershanede ücretli öğretmen olarak çalışan ve korona virüsü sebebiyle ücretsiz izne gönderilen Birkan Gökhan Işık çalıştığı kurumun aktif olmasına rağmen göreve geri çağrılmadı. Işık mağduriyetini şu sözlerle anlattı, “Abimin aynı kurumda çalışması bahane edilerek bir dilekçe ile ücretsiz izne çıkarıldım. Kurumun sorumsuzluğu sebebiyle başvurum olmadığı için 2-3 ay ücretsiz izin ödeneği alamadım. Bu süreçte evden çıkamadım ve gerekli harcamalarımı yerine getiremediğim için çok zorlandım. Bu mağduriyetin giderilmesi işçiler için can simidi olacaktır.”