Enflasyon geriledi fiyatlar düşmedi
TÜİK ve ENAG Türkiye’nin, İTO da İstanbul’un enflasyon rakamlarını açıkladı. TÜİK yıllık enflasyonun yüzde 84,39, ENAG yüzde 170,70 olduğunu açıklarken, İTO’ya göre ise İstanbul’da yıllık enflasyon yüzde 105,6 oldu
Türkiye'de rekor seviyelere yükselen enflasyon Aralık 2022'de TÜİK verilerine göre baz etkisiyle düştü. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) kasımın aylık enflasyonunu yüzde 2,88, yıllık enflasyonunu yüzde 84,39 olarak açıkladı. TÜİK ekimde yıllık enflasyonu yüzde 85,5 olarak açıklamıştı. Bir önceki yılın aynı ayına göre en az artış gösteren ana grup yüzde 35,87 ile haberleşme oldu. Buna karşılık, bir önceki yılın aynı ayına göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 107,03 ile ulaştırma oldu. Ana harcama grupları itibarıyla 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre en az artış gösteren ana grup yüzde -1,42 ile giyim ve ayakkabı oldu. Buna karşılık, 2022 yılı Kasım ayında bir önceki aya göre artışın en yüksek olduğu ana grup ise yüzde 5,75 ile gıda ve alkolsüz içecekler oldu.
ENAG: YÜZDE 170,70
Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise kasımda aylık enflasyonun yüzde 4,24, yıllık enflasyonun ise yüzde 170,70 olduğunu duyurdu. ENAG’a göre de en az aylık artış yüzde 0,08 ile sağlık, en fazla yükseliş ise yüzde 15,40 ile giyim ve ayakkabı grubunda gerçekleşti. Giyim ve ayakkabıyı yüzde 14,26 ile ev eşyası izledi.
İSTANBUL’DA ENFLASYON YÜZDE 105,6
İstanbul Ticaret Odası'nın (İTO) verilerine göre, kasımda perakende fiyatlar bir önceki aya göre yüzde 3,1 artış gösterdi. Toptan fiyatlar aynı ayda yüzde 2,34 arttı. Yıllık bazda bakıldığında perakende fiyatlar yüzde 105,55, toptan fiyatlar yüzde 95,72 artış kaydetti. Perakende fiyatlarda bir önceki aya göre, ev eşyası harcamalarında yüzde 5,31, gıda harcamalarında yüzde 4,52, sağlık ve kişisel bakım harcamalarında yüzde 3,84, kültür eğitim ve eğlence harcamalarında yüzde 1,53, konut harcamalarında yüzde 0,88, giyim harcamalarında yüzde 0,82, diğer harcamalarda yüzde 0,71, ulaştırma ve haberleşme harcamalar grubunda yüzde 0,14 artış görüldü.
BAZ ETKİSİ NEDİR?
Merkez Bankası resmi internet sayfasında baz etkisi şu şekilde tarif ediliyor: "İki dönem arasındaki değişim hesaplanırken, değişime referans alınan dönemde normalden önemli ölçüde düşük veya yüksek bir gerçekleşme olması durumunda değişim hesaplandığı döneme yansıyan etkiyi ifade etmektedir. Örneğin 2014 Kasım ayı yıllık enflasyonu hesaplanırken, 2014 yılı Kasım ayı tüketici endeksinin 2013 yılı Kasım ayı tüketici endeksine göre yüzde değişimi alınmaktadır. 2013 yılı Kasım ayında tüketici endeksi normal ortalamalara göre çok daha düşük bir oranda artmış ise, 2014 yılı Kasım ayında yıllık enflasyonu yükseltici bir baz etkisi görülecektir."
DİSK-AR: GERÇEKLERİ YANSITMIYOR
Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin yaptığı hesaplamaya göre emeklilerin gıda enflasyonu yüzde 131, en yoksul ikinci yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 132, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubunun enflasyonu ise yüzde 151 olarak gerçekleşti.
“TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarını yansıtmıyor.” ifadelerinin yer aldığı raporda şu bilgiler paylaşıldı: “Resmi enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği enflasyonu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 102,6 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 130,7 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 11,4 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 132,1, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 151,4 olarak gerçekleşti. Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 101,6 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 75,4 oldu. Böylece en yoksul gelir grubu yüzde 151,4 oranında gıda enflasyonu hissederken, en yüksek gelir grubu ise yüzde 75,4 oranında gıda enflasyonu hissetmiş oldu. Bu durum enflasyonun gelir gruplarına göre önemli ölçüde farklı hissedildiğini ortaya koyuyor. Kasım 2022’de yüzde 84,4 olan resmi enflasyon oranı AKP dönemi için yeni bir rekor anlamına geliyor. Aralık 2002’de yüzde 29,7’lik bir enflasyon devralan AKP 20 yılda enflasyonu 55 puan artırmış oldu.”