Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ve İstanbul Ticaret Odası (İTO) ekim ayı enflasyon verilerini açıkladı. TÜİK’e göre yıllık enflasyon ekimde yüzde 61,36 oldu. Aylık artış yüzde 3,43 olarak açıklandı. ENAG ise 12 aylık enflasyonu yüzde 126,18 olarak açıkladı.
TÜİK’E GÖRE YILLIK ENFLASON YÜZDE 61,36
TÜİK’e göre Tüketici fiyatları endeksindeki (TÜFE) değişim 2023 yılı Ekim ayında bir önceki aya göre yüzde 3,43, bir önceki yılın Aralık ayına göre yüzde 55,00, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 61,36 ve on iki aylık ortalamalara göre yüzde 54,26 olarak gerçekleşti. TÜİK eylül ayında aylık enflasyonu 4,75, yıllık enflasyonu yüzde 61,53 olarak açıklamıştı.
TÜİK rakamlarına göre geçen yılın aynı dönemine kıyasla en az artış yüzde 25,98 ile konutta, en fazla artış ise yüzde 94,12 ile lokanta ve oteller grubunda oldu.
Endekste kapsanan 143 temel başlıktan 2023 yılı Ekim ayı itibarıyla, 15 temel başlığın endeksinde düşüş gerçekleşirken, 6 temel başlığın endeksinde değişim olmadı. 122 temel başlığın endeksinde ise artış gerçekleşti.
ON AYLIK ARTIŞ YÜZDE 105,58
ENAG, 12 aylık enflasyonu yüzde 126,18 olarak açıkladı. ENAG’a göre enflasyon ekimde aylık yüzde 5,09 artarken on aylık artış oranı yüzde 105,48 oldu.
ENAG verilerine göre ekim ayında fiyatı en çok artan sektör yüzde 11.05 ile eğlence ve kültür oldu. İkinci sırada yüzde 9.18 ile ev eşyası, üçüncü sırada yüzde 8.18 ile gıda ve alkolsüz içecekler yer aldı. Dördüncü sırada yüzde 7,69 ile lokanta ve oteller, beşinci sırada ise 6,82 ile diğer ürünler yer aldı.
İSTANBUL’UN ENFLASYONU
İstanbul'da tüketici fiyatlarında yıllık enflasyon Ekim'de geriledi. İTO verilerine göre perakende fiyatlarda Ekim ayında yıllık artış yüzde 72,73 oldu. Eylül ayında yıllık artış yüzde 73,18'e gerilemiş, geçen yılın Ekim ayında yıllık artış yüzde 108,77 ile rekor seviyeye yükselmişti.
Ekim'de aylık artış ise yüzde 3,69 olarak kaydedildi. Üretici fiyat hareketlerini yansıtan Toptan Eşya Fiyatları İndeksi ise aylık bazda yüzde 3,53 oranında arttı. Bu endekste yıllık artış Ekim'de yüzde 64,04 olarak gerçekleşti.
EMEKLİLERİN VE DAR GELİRLİLERİN GIDA ENFLASYONU YÜZDE 88-113 ARASINDA
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından hazırlanan dört aylık resmi enflasyon verileri raporunda ise şu ifadelere yer verildi: “TÜİK, Ekim 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 71,99 olarak açıkladı. Ancak bu enflasyon halkın hissettiği gerçek enflasyonu yansıtmaktan oldukça uzak bir oran. TÜİK, DİSK tarafından açılan ve kazanılan davaya rağmen yargı kararını uygulamıyor ve madde fiyat listesini açıklamıyor. Madde fiyatları halen karartılmış durumda. Bu nedenle enflasyon oranını hesaplanmasına kaynak teşkil eden madde fiyat listesi görülemiyor.”
Gıda enflasyonunun yeniden hesaplandığı raporda, “Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir. Bu nedenle DİSK-AR olarak TÜİK’in ham verilerinden yararlanarak emeklilerin, dar gelirlilerin, düşük gelirlilerin hissettiği gıda enflasyonunu yeniden hesaplıyoruz. Yaptığımız hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 72 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 88,4 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 82,1 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 94,1 ve en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 113 olarak gerçekleşti. Yüksek gelir gruplarının daha düşük enflasyon hissettiği görülüyor. Dördüncü (yüksek) yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 68,8 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 52,4 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 113 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 52,4 oranında kaldı” denildi.