Enflasyonda rekorlar kırılıyor, yoksulluk artıyor
TÜİK’in verilerine göre temmuzda aylık enflasyon yüzde 9,49, yıllık enflasyon ise yüzde 47,83 oldu. ENAG ise temmuzda aylık enflasyonun yüzde 13,18 olduğunu duyurdu. Enflasyonda son 26 yılın temmuz ayı rekoru kırılırken, İstanbul’da yaşamanın maliyeti 40 bin TL’ye dayandı
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre temmuz ayına ilişkin Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) yüzde 47,83 oldu. Temmuzda enflasyon, aylık bazda yüzde 9,49 artarken, aylık enflasyon Ocak 2022'den bu yana en yüksek seviyeyi gördü. Böylece, temmuz ayı enflasyon rekoru kırıldı. Temmuz'da en yüksek enflasyon, 1997'de yüzde 6,2 ile kayıtlara geçmişti. Temmuz ayına ilişkin enflasyon verilerini açıklayan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise temmuzda aylık enflasyonun yüzde 13,18, yıllık enflasyonun ise yüzde 122,88 olarak hesaplandığını açıkladı. ENAG'a göre 2023 yılı, Ocak-Temmuz dönemi enflasyon oranı ise yüzde 69,21 oldu.
TEMMUZ AYI REKORU KIRILDI
TÜİK, Temmuz 2023 döneminde gıda enflasyonunu yüzde 60,7 olarak açıklarken, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) yayınladığı açıklamada TÜİK verilerinin gerçeği yansıtmadığı ifade edildi. Açıklamada şu ifadelere yer verildi: “TÜİK enflasyon hesabıyla oynamaya devam ediyor. Bu kez de doğalgazı yüzde 97 ucuzlatmış gösterdiler. Böylece aylık enflasyonu yaklaşık yüzde 2 daha düşük gösterdiler. Öte yandan TÜİK tarafından yayımlanan resmi enflasyon oranları farklı gelir gruplarının gerçeğini yansıtmıyor. Resmi ortalama enflasyon oranları düşük gelirlilerin, emekçilerin günlük yaşamda karşılaştığı ve hissettiği oranlar değildir.”
“YOKSULLARIN ENFLASYONU YÜZDE 95,3”
DİSK’in kendi yaptığı hesaplamaya göre gıda enflasyonu ortalama yüzde 60,7 olarak gerçekleşirken emeklilerde gıda enflasyonu yüzde 74,6 oldu. Üçüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 69,2 olurken, düşük gelirli ikinci yüzde 20’lik grubun gıda enflasyonu yüzde 79,3, en yoksul yüzde 20’lik gelir grubun gıda enflasyonu ise yüzde 95,3 olarak gerçekleşti. Dördüncü yüzde 20’lik gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 58,1 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu ise yüzde 44,2 oldu. Böylece en yoksul gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 95,3 olurken, en yüksek gelir grubunun gıda enflasyonu yüzde 44 oranında kaldı.
ASGARİ ÜCRETLİ SINIRDA YAŞIYOR
Enflasyon artışı devam ederken, sendikaların açıkladığı açlık ve yoksulluk raporları da dikkat çekiyor. Türk-İş’in temmuz ayına ilişkin hazırladığı açlık ve yoksulluk raporuna göre dört kişilik ailenin açlık sınırı haziranda 10 bin 373 TL iken temmuzda 11 bin 658 TL'ye yükseldi. Haziranda 33 bin 788 TL olan yoksulluk sınırı da 37 bin 974 TL'ye çıktı. Sendikanın paylaştığı verilere göre, gıda fiyatları temmuz ayında aylık yüzde 12,38, yıllık yüzde 70,44 oranında arttı. Bekar bir çalışanın yaşama maliyeti de aylık 15 bin 123 TL’ye yükseldi.
YAŞAM MALİYETİ 40 BİNE DAYANDI
Büyükşehirlerde yaşayan vatandaşlar enflasyonun etkisini daha fazla hissediyor. İstanbul Planlama Ajansı’nın araştırmasına göre İstanbul’da yaşamanın maliyeti geçen yılın aynı ayına göre yüzde 73,24 arttı. İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 38 bin 828 lira olarak hesaplandı. İstanbul’da yaşamanın maliyeti bir önceki aya göre yüzde 9,75, bir önceki yılın aralık ayına göre ise yüzde 40,69 oranında arttı.Hanelerin sık kullandığı bazı ürünlerin bir önceki yılın temmuz ayına göre fiyat artışlarına bakıldığında en çarpıcı fiyat artışlarından birinin yüzde 94,31 artış oranı ile zeytinyağı fiyatlarında yaşandığı görüldü. Araştırmanın sonuçlarına göre İstanbul’da fiyatı artan ürünler arasında et, beyaz peynir, domates, çocuk giyim, temizlik ürünleri, tuvalet kâğıdı gibi ürünler de yer aldı.
“TÜRKİYE BİRİNCİ SIRADA”
İstanbul Planlama Ajansı’nın araştırmasına göre Türkiye iki yıldır, Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülke konumunda yer alıyor. OECD ülkelerinin ortalaması 2022 yılında yaşanan yükselişin ardından haziran ayı itibariyle yüzde 10 seviyesine gerilerken bu oran Türkiye’de henüz yüzde 50’nin altına inemedi. En temel ihtiyaçları içine alan gıda fiyatlarında yaşanan bu ciddi artış ve dalgalanmaların İstanbulluların günlük yaşamlarını doğrudan etkileyecek noktaya geldiği vurgulandı.
SOSYALLEŞMEYE DE ENGEL
Ekonomik kriz, bireylerin yaşam kalitesini de düşürüyor. TÜİK’in “Yaşam Kalitesi Modülü, 2022” araştırmasının sonuçlarına göre Son 12 ay içerisinde 15 yaş ve üzeri fertlerin yüzde 85,3'ü sinemaya, yüzde 93,7'si canlı gösteriye, yüzde 92,0'ı kültürel alanlara ve yüzde 94,9'u canlı spor etkinliğine gitmedi. Canlı spor etkinliklerine katılmayanların yüzde 7,9'u maddi yetersizliği katılmama nedeni olarak belirtirken yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanların yüzde 17,0'ı için canlı spor etkinliğine katılmama nedeni maddi yetersizlik oldu. Canlı gösteriye gitmeyenlerden maddi yetersizliği seçenlerin oranı yüzde 10,4 iken yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlardan maddi yetersizliği nedenli gidemeyenlerin oranı yüzde 21,9 oldu. Kültürel alanları ziyaret edemeyenlerin yüzde 10,3'ü maddi yetersizlik nedenini seçerken bu oran yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlarda yüzde 21,3 olarak hesaplandı. Arkadaş veya akrabalarla gerek yüz yüze gerekse uzaktan hiç görüşmeyenlerin çoğunluğunu yoksulluk veya sosyal dışlanma riski altında olanlar oluşturdu.