Esnaf sabit giderlerini karşılayamıyor
“İstanbul’da Pandemi Döneminde Mahalle Esnafı Araştırması”na göre esnafın yüzde 97.9’u gelirinin azaldığını; yüzde 92.6’sı ise kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşadığını belirtiyor
İstanbul Planlama Ajansı bünyesinde faaliyet gösteren İstanbul İstatistik Ofisi’nin, İstanbul’da 39 ilçede faaliyet gösteren berber, kuaför, kırtasiye, terzi, kuru temizleme, restoran ve kafe işletmecilerinden oluşan 702 mahalle esnafıyla görüşerek hazırladığı “İstanbul’da Pandemi Döneminde Mahalle Esnafı Araştırması” yayınlandı.
İstanbul esnafının pandemi sürecinde değişen ekonomik koşullarının incelendiği araştırma esnafla telefon üzerinden görüşülerek hazırlandı.
Pandeminin etkileri rapora şöyle yansıdı:
MÜŞTERİ SAYISI AZALDI
Berber ve kuaförlere gelen günlük ortalama müşteri sayısında yüzde 55 azalma gerçekleşti.
Araştırma sonuçlarına göre, pandemi öncesinde kadın kuaförleri günde ortalama 20 kişiye kişisel bakım hizmeti verirken pandemi döneminde hizmet verdikleri kişi sayısı ortalama 6 kişiye geriledi.
Berberler ise pandemi öncesi dönemde günlük ortalama 19 kişiye hizmet verirken pandemi döneminde hizmet verdikleri kişi sayısı azalarak ortalama 12 kişiye geriledi. Pandemi döneminde müşterilerin berber ve kuaförlere gidiş periyodu da ortalama 29 günden 87 güne yükseldi.
Berber ve kuaförlerin yüzde 96.3’ünün geliri azaldı; ortalama gelir kaybı ise yüzde 53.4 olarak belirlendi. Pandemi ve yaşadıkları ekonomik zorluklar nedeniyle tek başına çalışan berber ve kuaför sayısı da arttı. Pandemi öncesinde berber ve kuaförlerin yüzde 20.4’ü tek başına çalışırken pandemi döneminde bu oran yüzde 41.9’a yükseldi.
Araştırmaya katılan berber ve kuaförlerin yüzde 92.6’sı kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşadığını belirtti. Bu kesimdeki esnafı en çok etkileyen sorunlardan biri de tedarik ettikleri ürünlerin fiyatlarında meydana gelen artış. Berber ve kuaförlerin tedarik ettiği ürün ve malzeme fiyatları pandemi sonrasında yüze 77’ye yükseldi.
SABİT GİDERLER KARŞILANAMIYOR
Araştırmada görüşülen kırtasiyeciler de günlük ortalama müşteri sayılarının yüzde 76 oranında azaldığını ifade etti. Tek başına çalışan kırtasiye oranı, yüzde 26.6’dan yüzde 52.4’e çıktı.
Kırtasiyecilerin yüzde 92.3’ü, kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşadığını ifade ederken, yüzde 43.7’si giderlerini borçlanarak, yüzde 33.1’i ucu ucuna karşılayabildiğini; yüzde 15.5’i karşılayamadığını, yüzde 7.7’si ise rahatlıkla karşılayabildiğini söyledi.
Kırtasiyeler de berber ve kuaförler gibi tedarik ettikleri ürün fiyatlarının artmasından şikayetçi. Pandemi öncesi döneme göre tedarik ettikleri ürünlerin fiyatları 41 yükselmiş.
İŞ KAPASİTESİ DÜŞTÜ
Araştırma kapsamında görüşülen başka bir iş kolu da terziler. Terzi atölyelerinde pandemi öncesinde kendileri de dahil olmak üzere ortalama iki kişi çalışırken, pandemi sürecinde ortalama çalışan sayısı 1’e düştü. Çalışan toplam kişi sayısı ise bu dönemde yüzde 29,4 azalırken işletmelerin yüzde 13,1’inde bir kişi, yüzde 16,8’inde iki ve daha fazla kişi işten çıkarıldı. Tek başına çalışan terzi oranı, yüzde 56.9’dan yüzde 75.2’ye yükseldi.
Aylık ortalama müşteri sayıları, yüzde 80.5 azaldı. Pandemi sürecinde terzilerin hiçbirinde gelir artışı gerçekleşmezken yüzde 99.3’ünün gelirleri düştü; ortalama gelir kaybı ise yüzde 70.7 oldu.
Yüzde 94.9’u kira, fatura ve işçi ücreti gibi sabit işletme giderlerini karşılamakta sıkıntı yaşıyor. Giderlerini; yüzde 43.1’i, borçlanarak, yüzde 29.9’u ucu ucuna karşılayabildiğini; yüzde 21.9’u karşılayamadığını, sadece yüzde 5.1’i, rahatlıkla karşılayabildiğini belirtti.
Terzilerin yaşadığı en büyük iki zorluk, “Sokağa çıkma kısıtlamaları sebebiyle kıyafetlerin daha az kullanılması” ve “Pandemi döneminde düğün, nişan gibi etkinliklerin azalması” oldu.
Pandemi ile birlikte kuru temizlemecilerde de tek başına çalışanların sayısında artış yaşandı. Tek başına çalışan kuru temizlemeci oranı, yüzde 24.6’dan yüzde 48.4’e çıktı.
Kuru temizlemecilerin iş kapasiteleri yüzde 76 azaldı. Hiçbirinde gelir artışı gerçekleşmezken yüzde 97.6’sı gelirlerinin azaldığını ifade etti. Ortalama gelir kaybı ise yüzde 71.1 olarak belirlendi.
PAKET SERVİS ARTTI
Pandemi ve birlikte yaşanan sokağa çıkma kısıtlamalarıyla birlikte paket servis hizmetlerinde önemli bir yükseliş oldu.
Pandemi öncesinde işletmelerin yüzde 47,6’sı paket servis hizmeti, yüzde 4,8’i sadece gel-al hizmeti verdiğini belirtti. Pandemi sürecinde işletmelerin yüzde 78,1’i paket servis hizmeti, yüzde 13,3’ü gel-al hizmeti vermeye başlarken her iki hizmeti de sunmayan işletme sayısı yüzde 8,6’ya geriledi.
Görüşülen işletmelerin yüzde 65,7’si pandemi sürecinde ürün çeşitliliğinde bir değişiklik olduğunu belirtirken yüzde 88,6’sı bu süreçte ürün çeşidini azalttığını, yüzde 11,4’ü ise özellikle paket servise uygun, maliyetsiz ürünler ekleyerek ürün çeşidini artırdığını belirtti.
Araştırmaya göre restoran ve kafelerin yaşadığı en büyük iki zorluk: “Tedarik edilen ürün, hammadde fiyatlarının artması” ve “kira, personel, fatura gibi işletme sabit giderlerinin artması.
İstanbul’da Pandemi Döneminde Mahalle Esnafı Araştırması bilgilerine https://istatistik.istanbul/ adresinden ulaşabilirsiniz.