Fikirtepe’de düğüm çözülecek mi?
Beş yıldır devam eden ancak her geçen gün yeni sorunlarla gündeme gelen Fikirtepe’nin dönüşümü ile ilgili mahalleliyle konuştuk. Fikirtepeliler mağduriyetin devam ettiğini, önümüzdeki süreçte de sorunların katlanarak büyüyeceğini ifade ediyor
Sadece Kadıköy’ün ve İstanbul’un değil tüm ülkenin sorunu olan Fikirtepe’deki kentsel dönüşüm süreci beş yıldır gündemde. Geçtiğimiz haftalarda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Fikirtepe’de 15 yapı adasında başlatacağı projenin töreninde konuşan Başbakan Binali Yıldırım, “Bu kentsel dönüşümle Fikirtepe’de 13 adada yepyeni bir şehir inşa edilecek. Parkları, yeşil alanlarıyla pırıl pırıl yaşanacak mekânları burada yapacağız ve hizmete sunacağız. 2 adada da dönüşüm çalışmaları başlıyor. Konut projelerini hayata geçirmeye başladık. Bugün kentsel dönüşümde kararlılığımız aynen devam ediyor. Kentsel dönüşümün en güzel örneğini de burada görüyoruz. Böylesine güzel projeleri hayata geçirirken ayrı bir heyecan duyuyoruz. Bu dev projelerle sadece bugünü değil yarınları da inşa ediyoruz, geleceğimizi güvence altına alıyoruz” dedi.
Fikirtepe’de 35 bin konutun yapılacağını söyleyen Yıldırım, “Müteahhit firmalara sesleniyorum, vatandaşlarımızı üzmeyin. Bu zorunlu dönüşüm değildir. Daha yaşanabilir mekânlar yapmak için vatanımıza, milletimize vaatlerimizden. Burayı dönüştürmekle, daha konforlu, yaşam alanlarıyla yeni bir mahalle oluşturmuyoruz aynı zamanda depreme dayanıklı mekânları hizmete veriyoruz” diye konuştu.
Yeni proje ile birlikte 13 adet yapı adasında temel atıldı. 2 adet yapı adasında ise yıkım gerçekleştirildi. Yıkım ve temel atma programına alınan adalarda projelerin tamamlanmasıyla; 9 bin 189 konut, 571 işyeri, 509 ofis olmak üzere 10 bin 269 adet bağımsız bölümün yapılması planlanıyor.
FİKİRTEPELİLER NE DÜŞÜNÜYOR?
Başbakan Binali Yıldırım’ın konuşmasından sonra birçok gazete haberinde Fikirtepe’de yeni bir hamle yapıldığı ve yeni bir sürecin başladığı yorumları yapıldı. Gazete Kadıköy olarak Fikirtepelilerin önümüzdeki süreçte neler beklediğini ve mahallelinin sorunları üzerine konuştuk.
Mandıra Caddesi üzerinde kuyumculuk yapan Mahmut Güneş, yaklaşık 4 yıldır kentsel dönüşüm projesinin başlamadığını ve mağdur olduğunu ifade ediyor. 32 yıldır Fikirtepe’de ikamet eden Güneş, Fikirtepe’de kentsel projesine karşı olmadıklarını ancak mahallelinin son 5 yıldır büyük sıkıntılarla baş başa kaldığını dile getirerek, “Fikirtepe’de çocuklarımız için oyun parkı ve tam donanımlı bir tane okul yok. Bunları göz önüne alacak olursak kentsel dönüşüm ile birlikte gerçekten güzel şeyler olacak. Devletimiz burayı neden imara açtı? Bozuk yapılaşma vardı. Bozuk yapılaşmayı önlemek için tutup dört emsal verdi buraya. Neden dört emsal verdi? Toprak sahibi mağdur olmasın, aynı zamanda firma para kazansın diye. Dört emsal verildikten sonra bir tarafta para kazananlar bir tarafta mağdur olanlar yaratıldı. Devletimiz şu an geldiğimiz aşamayı takip edemiyor” diye konuştu.
Fikirtepe’nin maddi olarak en kıymetli yerinde apartmanının olduğunu ve apartmanının depreme dayanıklı olduğu için yıkılmasına gerek olmadığını dile getiren Güneş, firmaların sözleşme yaparken vatandaşın haklarını gözetmediğini ifade etti. Güneş, mağduriyetini ve şikâyetlerini şöyle dile getirdi: “Ben uzun yıllardır bu bölgede esnaflık yapıyorum. Belirli bir müşteri kitlem var. Şimdi burası yıkıldığında ben hem müşterimi kaybedeceğim hem de dükkânımı. Sözleşme yapılırken bunlar dikkate alınmıyor. Benim talebim sözleşmede ticari alan fonksiyonlarının kabul edilmesi. İmza atmamıza ve bu konuda mutabık kalmamıza rağmen proje henüz başlamadı. Defalarca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne şikâyet dilekçesi yazdım ve görüşmelerde bulundum. Ancak sonuç çıkmadı.”
“SORUNLAR DEVAM EDECEK”
Mandıra Caddesi’nde evi bulunan Engin Bayrak da kentsel dönüşüme karşı olmadıklarını her vatandaşın sağlıklı binalarda yaşamak isteyeceğini söyledi. Fikirtepe’nin özel imar planına alındıktan sonra yeterlilik belgesi olmayan birçok firmanın Fikirtepe’de inşaat projesine başladığını hatırlatan Bayrak, “ Fikirtepe’nin riskli alan ilan edilmesinden sonra firma sahipleri sözleşme yaparken hep kendi çıkarlarını düşündü. 5 yıldır kentsel dönüşüm meselesi ile uğraşıyoruz. Firma sahipleri Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerine hep yanlış bilgi verdi” diye konuştu.
Fikirtepe’de özel mülkiyet hakkının ortadan kaldırıldığı ve gasp edildiğini söyleyen Bayrak, mahalleli olarak 4 yıl boyunca 10’dan fazla dava açtıklarını da belirtti. Geçtiğimiz hafta düzenlenen temel atma töreninde Çevre ve Şehircilik Bakanı Mehmet Özhaseki ile konuşma fırsatı bulduğunu da söyleyen Bayrak, vatandaşların haklarının gözetilmediği sürece aynı sorunların devam edeceğini ekledi.
“UZUN SÜREDİR KİRA YARDIMI YOK”
Elli yıldır Fikirtepe’de yaşayan Alaattin Demirel de Fikirtepe’nin sembol isimlerinden. Haberlere konu olan meşhur “tek evin” sahibi olan Demirel, kentsel dönüşüm sürecini en yakından takip eden isimlerden. Fikirtepe’de kentsel dönüşüm sürecinin başlamasıyla birçok vatandaşın heyecana kapılarak hemen imza attığını söyleyen Demirel, firma sahiplerinin sözleşmeye bağlı kalmadığı için kendisinin uzun süre imza atmadığını söyledi.
Fikirtepe’de birçok insanın uzun süredir firma sahiplerinden kira yardımı alamadığını söyleyen Demirel, “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın projeleri yürütemeyen firmaların yerine KİPTAŞ’ı devreye sokacağı söylentileri var. Fikirtepe’de 5 yıl içinde kentsel dönüşüm projesinin biteceği söyleniyordu. Ama süreç vatandaşın lehine işlemiyor. Sanırım ilerleyen süreçte bizi yeni sorunlar bekliyor” dedi.
“YEREL YÖNETİM DAHİL OLMALI"
Fikirtepe’de yaşanan asıl sorunların, firma sahiplerinin vatandaşla imzalanan sözleşmelere bağlı kalmadıkları için ortaya çıktığını söyleyen Yeter Karakoç da beş yıl boyunca Fikirtepelilerin kamuoyuna yanlış tanıtıldığını ifade etti. “Biz çok bir şey istemiyoruz. Var olan dairemize karşılık yeni bir daire istiyoruz. Buralar bizim tapulu arsalarımız ve konutlarımız. Ama bizim dairelerimiz yok sayılıyor. Sadece arsa üzerinden değerlendirme yapılıyor” dedi.Kentsel dönüşüm sürecine Kadıköy Belediyesi’nin de dahil olması gerektiğini vurgulayan Karakoç, “Daha fazla rant uğruna insanlar mağdur oldu ve olmaya devam ediyor. Biz bu mağduriyetin ortadan kalkmasını istiyoruz” diye konuştu.
"BORÇLU ÇIKABİLİRİZ"
Uzun yıllardır Fikirtepe’de yaşayan Avukat Hürriyet Azak da kentsel dönüşüm sürecinin hukuki boyutunun tanıklarından. Hem mağdur olduğunu hem de mağdurların avukatlığını yaptığını dile getiren Azak, Fikirtepe bölgesinin riskli alan ilan edilmesinden sonra vatandaşların ciddi oranda hak kaybı yaşadığını söyledi. Azak, “Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü yetkilileri sorumluluklarını yerine getiremiyor. Fikirtepe’deki süreç şeffalık ilkesine göre ilerlemiyor. Fikirtepe’de bazı adalar KİPTAŞ’a yaptırılacak. Ama bunu bedava yapmayacak. Fikirtepeliler bu süreçten borçlu çıkabilir. Vatandaşlar kendilerine gelecek ödemeler için hazırlıklı olsun” uyarısında bulundu.Azak, Fikirtepe halkının başından beri yerel yönetimlerin de kentsel dönüşüm sürecinde yetkisinin olması gerektiğini düşündüğünü ekledi.
FİKİRTEPE’DE NELER OLDU?
Fikirtepe Derneği’nin paylaştığı rapora göre; Fikirtepe’ye ilişkin en son plan değişikliği 28.12.2016 tarihinde onaylandı ve 30.12.2016-28.01.2017 tarihleri arasında askıya çıkarıldı. 134 hektarlık bir alan büyüklüğüne sahip olan Fikirtepe’de “Riskli Alan” ilan edildiği tarih itibariyle 6341 adet yapı, 17 bin 728 adet bağımsız bölüm bulunuyor.
Derneğin raporuna göre; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanan 1/1000 ve 1/5000 ölçekli Fikirtepe ve Çevresi Uygulama/Nazım İmar Planına göre, söz konusu riskli alanda 61 adet yapı adası bulunuyor.
61 adet yapı adasından 28 tanesinde maliklerle firmalar arasında yüzde yüz oranda anlaşma sağlandı. Yüzde yüz anlaşma sağlanan 28 yapı adası için Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından ruhsat düzenlendi. 7 adet yapı adasının ise ruhsat başvurularının incelenmesi işlemi ise devam ediyor.
Fikirtepe Derneği’nin raporuna göre, 28 adet yapı adasının dışında 23 adet yapı adasında firmalar ile maliklerin üçte iki çoğunluğu ile anlaşma sağlandı. Bu adalarda da 6306 sayılı Kanunun 6. Maddesinin 1. Fıkrası uyarınca arsa payı satış işlemleri yürütülmeye devam ediyor.
Fikirtepe’de şu ana kadar malikler tarafından “Resen Tevhit İptal, Tapu İptal, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na açılan tazminat davaları ile Fikirtepe 1/5000 ve 1/1000’lik Plan İptal Davaları” açıldı.
Son uygulama ile Fikirtepe’de yürütülen kentsel dönüşüm süreci tamamen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlandı. İstanbul Büyükşehir Belediyesi sürecin dışında bırakıldı. Kadıköy Belediyesi’nin ise Fikirtepe’de yetkisi bulunmuyor.