Gazhane için kent mobilyası tasarladılar
Müze Gazhane için kent mobilyası tasarlayan 3 genç tasarımcı, “Geçmişin izlerini kaybetmeden günümüz imkanlarını barındıran bu alana katkıda bulunmak istedik. Tasarımımızı, hem modern olacak, hem de Gazhane ruhunun bozulmayacağı şekilde yaptık.” diyor
Beykent Üniversitesi Endüstri Ürünleri Tasarımı Bölümü mezunu üç genç; İrem Okutan, Ömer Şamlioğlu ve Muhammed Eren Tek. Endüstriyel ürün tasarımcıları olan bu üç isim, Urban Products (Kentsel Donatı) dersi için 2023-2024 bahar dönemi boyunca bir dönem ödevi hazırladılar.
2024'ün Şubat ayı ortalarında başlayıp Haziran 2024'ün sonuna doğru projeyi sonlandıran ekip, proje sürecine bir kentsel donatı tasarımı yapabilecekleri bir kentsel açık alan seçerek başladı. Ekibin seçtiği yer Müze Gazhane oldu. Bu seçimi şöyle anlatıyorlar: “Müze Gazhane’nin bir endüstri mirası ve önemli bir sosyal yaşam alanı olmasıyla bizlerde oldukça merak uyandırmasıydı. Bilindiği gibi burası, eskiden bir gaz fabrikasıydı. 1891 yılında kurulan bu tesis, İstanbul'un gaz ihtiyacını karşılamak amacıyla kurulmuştu ve kömürden gaz üretimi yapılıyordu ve bu gaz ile Anadolu yakası aydınlatılıyordu. Böyle önemli bir işlevi olan bir fabrikanın şehir sakinlerinin hizmetine sunulması bizim dikkatimizi çekmişti ve bu projede katkımız olsun istedik.”
50 KİŞİLİK ANKET
İrem Okutan, Ömer Şamlioğlu ve Muhammed Eren Tek, proje kapsamında seçtikleri alanın konumu, tarihsel geçmişi, kullanıcı kitlesi, alandaki yetersizlikler vb. birçok konu başlığı altında araştırmalarını yürüttü. Müze Gazhane kullanıcılarına ulaşarak, yüzyüze ve online anket yaptılar. Gazhane'yi ziyaret edenlerin kentsel donatıya ilişkin görüşlerini, ihtiyaçlarını ve farklı bakış açılarını anlamak için hazırlanan ve 50 kişinin katıldığı anket sonuçlarına göre Gazhane’deki kent mobilyalarının en önemli eksik ve hataları şöyle tespit ettiler: “Temel problem ve ihtiyaçlar; açık alanlarda birçok kişi bulunmasına rağmen sosyalleşme ve oturma alanlarının eksikliği, açık alanlarda hava koşullarına karşı koruma sağlayan alanların sınırlı olması, kapalı alanlarda bile yeterli şarj noktalarının bulunmaması, insanların yemek yeme ve bir şey içmek istediklerinde ellerindeki tabak veya bardakları koyabilecekleri alan bulamamaları, eşyalarını koyabilecekleri veya asabilecekleri bir alan olmaması.”
HEDEF GAZHANE GENÇLERİ
Anketten çıkan en belirgin sonuçlar nelerdi ve bu sonuçlar ekibi nasıl yönlendirdi? Yanıt veriyorlar: “Projemizin hedef kitlesi Müze Gazhane’de vakit geçiren gençlerdi. Kütüphane, workshoplar, çalışma alanları vs. sebebiyle Müze Gazhane’nin en aktif kullanıcılarını gençler olarak tanımladık. Gençlerin gün boyunca olan tüm aktivitelerini değerlendirdiğimizde elde ettiğimiz problem tespitleri sonucu konseptimizi ‘Sosyalleşme alanı sağlayan hava koşullarına dayanıklı, fonksiyonel ve modüler bir kentsel donatı tasarımı’ olarak belirledik. Müze Gazhane’nin boş alanlarını verimli kullanma açısından tasarımımızın ‘modüler’ olması da bizim için önemli bir unsurdu.”
AĞAÇ VE GÖLGE EKSİĞİ
İrem Okutan, Ömer Şamlioğlu ve Muhammed Eren Tek, “Alanın sıkı bir kullanıcısı ve mahalle sakini olarak, mekandaki en büyük eksikliğin yeşillik, ağaç ve gölge olduğunu düşünüyorum. Bu konuda tasarımlarınız var mı?” sorumuza şu yanıtı veriyor: “Söyledikleriniz bizim de analiz etmiş olduğumuz temel eksikliklerdi. Ürünün içerisinde bu eksikliklere çözüm bulmak istedik. Oturma biriminin üst kısmına yerleştirmiş olduğumuz gölgelik, yağmur ve güneşten korunmak için bir alan oluşturuyor. Aynı zamanda üzerinde bulunan güneş panelleri ile de doğal kaynaklardan enerji üretimi sağlıyor. Ayrıca ürün içerisinde de yer vermiş olduğumuz mikro bitkilerle bir peyzaj alanı yaratarak, daha sıcak ve doğal bir atmosfer deneyimi yaratmak istedik.”
Ekip bu sonuçlardan yola çıkarak, projeye bir de isim vermiş: “Sosyopark”. Ardından da alana dair tüm ihtiyaçları gözeterek kompleks bir ürün tasarlamışlar. Peki bu mobilyalar kullanılmak üzere üretilecek mi? Yanıt üç kişilik takımdan: “Mobilyalar üretilebilirlik göz önünde bulunarak tasarladık. Sosyopark, 4 ayrı kullanım opsiyonuna sahip. Bu opsiyonlar Müze Gazhane’deki 4 farklı noktada kullanıma uygun. Projemiz için gerekli imkanlar sağlandığı takdirde gerçek hayata geçmesi için bir engel yok.”