Göztepe İstasyonu yıkılmadı ayakta!
Hızlı tren hattında kullanılmayacak tarihi istasyonlardan biri olan Göztepe İstasyonu restore ediliyor. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yürüttüğü yenileme projesinin diğer istasyonlar için de uygulanıp uygulanmayacağı belirsiz
Kadıköylülerin ve İstanbulların merakla beklediği ve bir an önce tamamlanmasını istediği Marmaray’da çalışmalar devam ediyor. Yeni istasyonların inşa edildiği hat üzerinde köprüler ve geçitler de yenilendi. Ancak tarihi istasyonların hiçbiri Marmaray projesinde kullanılmayacak ve eski istasyonların nasıl kullanılacağı belirsiz. Marmaray çalışmalarının başlamasından bu yana en çok tartışılan konulardan biri de tarihi Göztepe İstasyonu’nun akıbetiydi. Yeni projeye uygun olmadığı için 2014 yılında yıkılacağı söylenen istasyon için bir de imza kampanyası başlatılmıştı. Ama korkulan olmadı ve Göztepe İstasyonu geçtiğimiz yıl yerinde koruma altına alındı. İlk olarak istasyonun çatısına demir bir tente yapıldı ve tarihi binanın yağmurdan zarar görmesi engellendi. Daha sonra ise istasyonun restorasyon projesine geçildi.
BAKANLIK YÜRÜTÜYOR
Restorasyon projesini Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı yürütüyor. Çalışmaların şu an hangi aşamada olduğuna dair bir açıklama yapılmadı ama istasyonun dış duvarlarının yenilendiği görülüyor. Çalışmaların ne zaman biteceği şu an kesin değil ancak tarihi istasyonun kültür merkezi olarak kullanılacağı belirtiliyor.
KADIKÖY BELEDİYESİ GÜNDEME GETİRMİŞTİ
İstasyonların korunması ve kamuya açık kalması için Kadıköy Belediyesi 2014 yılında ilçedeki tarihi tren istasyonlarının müze ve kültür merkezi olması talebiyle imza kampanyası başlatmıştı. Kadıköy Belediye Başkanı Aykurt Nuhoğlu o dönem şu açıklamayı yapmıştı: “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, demiryolu üzerindeki bütün istasyonların tarihi kimliği olduğunu ve bu nedenle korunması gereken eserler olduğunu tescil etti. Dolayısıyla bu istasyonlar yıkılamaz, yerine başka bir şey yapılamaz. Bizim temel amacımız her bölgenin istasyonunun o bölgedeki yurttaşların da görüşü alınarak, bir müze-kültür merkezi hattı haline gelmesidir. Biz de Kadıköy Belediyesi olarak Ulaştırma Bakanlığı nezdinde gerekli girişimlerde bulunarak ve her türlü gelişmeden Kadıköylüleri haberdar ederek bu eserlere sahip çıkacağız.”
Yeni Göztepe İstasyonu
27 ADET İSTASYON VAR
Haydarpaşa Gebze arasında 27 adet gar, istasyon ve durak tesisi mevcut. Bunlar: Haydarpaşa, Söğütlüçeşme, Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe, Erenköy, Suadiye, Bostancı, Küçükyalı, İdealtepe, Süreyyaplajı, Maltepe, Cevizli, Atalar, Kartal, Yunus, Pendik, Kaynarca, Tersane, Güzelyalı, Aydıntepe, İçmeler, Tuzla, Çayırova, Fatih, Osmangazi, Gebze. Bu gar ve istasyonlardan Haydarpaşa, Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe, Erenköy, Suadiye, Bostancı, Maltepe, Kartal Yunus istasyon binaları tarihi ve tescilli yapılar.
Kadıköy bölgesindeki ilk istasyonlar Haydarpaşa, Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe ve Erenköy istasyonlarıydı. Prof. Dr. Gülşen Özaydın ve Arş. Gör. Saadet Tuğçe Tezer’in “İstasyon Binalarının Kentteki Anlamı Üzerine Düşünceler” adlı çalışmasıyla Göztepe ve diğer istasyonlardan bazılarının hikayesi…
GÖZTEPE İSTASYONU
19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren başlayan Anadolu Yakası-Avrupa Yakası vapur seferleri sonrasında bir yazlık yerleşim yeri görünümünü almış olan Göztepe, 1873 yılında demiryolunun bu bölgeden geçmesi ile yaz-kış ikamet edilen bir yerleşim yeri halini alır. Bu bölge uzun bir müddet, ileri gelen devlet çalışanlarının konut edinmek için tercih ettiği bir bölge olur. Göztepe İstasyonu, güzergâhın diğer istasyonlarına göre kuzeyde konumlanır. İstasyon binasının 1915 yılında inşa edildiği biliniyor.
KIZILTOPRAK İSTASYONU
18. yy’ın ikinci yarısına kadar bugünkü çarşı çevresindeki küçük bir bölümü kapsayan Kadıköy yerleşimi, 19. yy’da önemli kamusal yapıların inşasıyla sınırlarını Altıyol’a kadar genişletir, 19. yy’ın ortalarında Osmanağa ve Caferağa ile Kızıltoprak’ta Tuğlacı ve İbrahimağa mahallelerinden oluşur ve istasyonun kuzey kısmında, ayrı araziler içinde bulunan köşkler biçiminde konut alanları yer alır. İstasyon binası, demiryolunun güney yakasında yolcu binası ve kuzey yakasında lojman olarak birbirine alt geçitle bağlanan iki yapıdan oluşur. TCDD 1. Bölge Müdürlüğü emlak beyannamesi kayıtlarına göre bu yapılar 1910 yılında inşa edildi.
FENERYOLU İSTASYONU
Feneryolu İstasyonu yolcu binası, demiryolunun güney yakasında yer alıyor. TCDD 1. Bölge Müdürlüğü emlak beyannameleri kayıtlarına göre bu istasyon1910 yılında inşa edildi. Kâgir olarak yapılan bu bina, bu hat üzerindeki diğer yolcu binalarında da görülen “üçlü plan” düzeni ile yapılmış. Bu yapının farkı, ahşap süsleme öğelerinin bulunmaması ve iç dekorasyonunda neo-klasik bir üslubun benimsenmiş olması.
ERENKÖY İSTASYONU
Erenköy mahallesinin yerleşme olarak tarihi 14. yy’a dayanıyor. Semt, önceleri sadece yaz aylarında kullanılan bir sayfiye yeri iken demiryolu yapımından sonra yaz-kış kullanılan bir konut alanı halini alır. TCDD 1. Bölge Müdürlüğü’nün emlâk beyannameleri kayıtlarına göre Erenköy İstasyonu’nun yapım tarihi de 1910’dur. İstasyon binası; bekleme salonu, gişe ve lojman işlevlerine sahip üçlü bir kurgu ile inşa edilir.
SUADİYE İSTASYONU
1920’li yıllarda mısır tarlalarının bulunduğu bir yer olan Suadiye, dinamitlerle açılarak düzeltilir ve burada bulunan arsalar parsellenir. Suadiye İstasyonu, demiryolunun büyük bir “S” şeklinde kavis yaparak ulaştığı bir istasyondur ve demiryolu hattının kuzeyinde konumlanır. Demiryolu hattının inşa edildiği ilk yıllarda bu istasyon mevcut değildi. İstasyon, TCDD 1. Bölge Müdürlüğü emlâk beyannameleri kayıtlarına göre 1910 yılında yapıldı.
BOSTANCI İSTASYONU
Demiryolu öncesinde birkaç küçük yapıdan ibaret bir yerleşim düzeni olan Bağdat Caddesi’nde, demiryolunun yapıldıktan sonra hattın her iki yanında geniş bahçeler içinde köşkler yapılmaya başlanmış, 1912-1913 yıllarında Bostancı’ya bir vapur iskelesi inşa edilmiş. Cephe özellikleri açısından ise bu yapı, güzergâh üzerindeki diğer yapılardan tümüyle farklı olup, dik çatısı ve çatı feneri ile Haydarpaşa Garı ile benzerlikler gösteriyor. Lojman Binası’nın TCDD Taşınmaz Mallar Müdürlüğünden elde edilen yapım yılı verisi, 1874 yılına işaret ediyor.