Haydarpaşa Dayanışması: Garlar tehdit altında
Haydarpaşa ve Sirkeci Garı’nın özel proje alanı ilan edilmesine karşı çıkan Haydarpaşa Dayanışması, “Haydarpaşa Garı’mız bir kez daha kültür ve sanat adı altında dönüşüm tehdidi içerisindedir” açıklamasını yaptı
İstanbul'un tarihî simgelerinden biri olan Haydarpaşa Garı ve Çevresi taşıdığı değerler nedeniyle Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’nun 26 Nisan 2006 tarihinde aldığı 85 Sayılı Kararı ile “Kentsel ve Tarihi Sit Alanı” ilan edilmiş ve daha sonra Gar’ın ulaşım işlevi ile birlikte varlığını sürdürmesi karar altına alınmıştı. Gar, uzun yıllar hem şehir içi hem de şehirlerarası ulaşımın merkezi noktalarından biri olarak hizmet verdi. Ancak 2012 yılında trenler durdu ve 2016 yılında tarihi yapıda restorasyon çalışmaları başlatıldı. 2018 yılında ise peronların olduğu bölgede yapılan kazı çalışmalarında, arkeolojik kalıntılar bulundu. Restorasyon ve arkeolojik çalışmalar devam ederken, Haydarpaşa Dayanışması Haydarpaşa ve Sirkeci Garlarının “Özel Proje Alanı” olarak Kültür ve Turizm Bakanlığına devredildiğini duyurdu. Haydarpaşa ve Sirkeci Garlarında planlanan demiryolu işlevi dışında kalan alanların Kültür Turizm Bakanlığı’na protokolle devir işleminin iptali için Birleşik Taşımacılık Çalışanları Sendikası ve Mimarlar Odası 13 Mart 2024 tarihinde İstanbul 4. İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Haydarpaşa Dayanışması üyelerinin 28 Nisan’da biraraya geldiği “641. Pazar Nöbeti”nde konuyla ilgili basın açıklaması yapıldı.
ÖZEL PROJE ALANI İLAN EDİLDİ
“Yüzyılı aşkın süredir yolcularına hizmet veren kamusal ve tarihi varlıklarımız olan İstanbul Haydarpaşa ve Sirkeci merkezi tren garları, tüm çevresi değerleri ile özelleştirilerek uluslararası sermayenin kullanışına ve emrine sunulabilmek için büyük bir ısrarla her türlü hukuksuz yöntem kullanılarak 20 yıldır toplumsal yaşam ve hizmetten koparılmıştır.” ifadelerinin yer verildiği açıklamada şunlar aktarıldı: “19 yıllık mücadelemizde Haydarpaşa Garı’nı otel, dünya ticaret merkezi, tasarım merkezi, Olimpiyat köyü, AVM ve müze gibi pek çok sermaye odaklı kentsel dönüşüm projesinden ve girişiminden kurtarmayı başardık.
Gelinen aşamada, 10 yılı aşkın süredir tren ulaşımına ve yurttaşlara kapalı olan Haydarpaşa Garı’nın; yapılmakta olan restorasyon ve düzenlemelerin tamamlanarak trenlerle bir an önce ve yeniden buluşması beklenirken, bugün Haydarpaşa Garı’mız bir kez daha kültür ve sanat adı altında dönüşüm tehdidi içerisindedir. Kültür ve Turizm Bakanlığı; 26 Nisan 2006 tarih 85 sayılı Kentsel ve Tarihi Sit Alanı kararının üstünden geçen 17 yılda koruma hukukuna ve mevzuatına uygun Koruma Amaçlı Plan yapmadığı gibi; ‘Haydarpaşa ve Sirkeci Garlarını dünya çapında önemli bir sanat destinasyonuna dönüştürmek, iki kıtaya yayılmış bir bienal ve sanat merkezi oluşturmak için demiryolu işlevi dışında kalan ve protokolle devir olunan alanların ‘özel proje alanı’ ilan edilmesini Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına talepte bulunmuştur.”
“ÖRNEK OLAMAZ”
Açıklamada, Haydarpaşa Garı ve çevresinin korunması için çalışma yürüten Haydarpaşa Dayanışması’na ve ilgili belediyelere bilgi verilmediği ifade edilirken, “Haydarpaşa ve Sirkeci Garları İstanbul’un tren istasyonu değil, Merkez Tren Garlarıdır. Trenler bu garlara istasyonlarda olduğu gibi sadece girip çıkmazlar. 20 yıldır alışkın olduğumuz bir biçimde toplum kandırılarak hukuki dayanaktan yoksun, saydam ve katılımcı olmayan bir anlayışla üretilen ve deprem bekleyen kentimiz için son derece önemli lojistik bir işleve sahip, tarihi, endüstriyel varlığımız olan garlarımızı ortadan kaldırma amaçlı bu projenin; iddia edildiği gibi ‘dünyaya örnek olması’ mümkün değildir.”