Haydarpaşa Dayanışması, 4 Aralık 2022 tarihinde düzenlediği 569. Pazar eyleminde yaptığı basın açıklamasında Haydarpaşa Garı’na trenlerin geleceğini duyurmuştu. Haydarpaşa Dayanışması üyesi Ayşen Dönmez de beklentilerinin Haydarpaşa Garı’nın Nisan 2023’te tren ulaşımına açılması yönünde olduğunu ifade etmişti. Ancak 2013 yılından beri ulaşıma kapalı olan Haydarpaşa Garı’nın açılışı gecikti. Gar ve çevresindeki çalışmaların devam ettiğini ifade eden Ayşen Dönmez, “Sahada çalışanlardan edindiğimiz bilgilere göre peronların inşaatına 15 gün içinde başlanacak.” bilgisini paylaştı.
Demiryolu hattının geçeceği alanda yeni arkeolojik bulguların ortaya çıkarıldığını bu nedenle çalışmaların aksadığını vurgulayan Dönmez, “Tıbbiye Caddesi devamındaki gar sahası üzerinden geçişi sağlayan çelik köprünün orta ayaklarında arkeolojik buluntuya rastlanması tevsiat projesinin seçimler öncesinde bitirilmesini engelledi. Yapılan kazı çalışması sonucu bu buluntuların İstanbul Arkeoloji Müze Müdürlüğü’nün talebi ve kurul onayı üzerine bulunduğu yerden taşınacak. Peronlar ile Haydarpaşa tren garı caddesi arasında düzenlenecek arkeolojik parkın projesi ise henüz netleşmedi. Bugün itibarı ile Haydarpaşa peron bölgesinde yağmur suyu toplama kanallarının inşaatı devam ediyor.” dedi.
NE OLMUŞTU?
Haydarpaşa Dayanışması’nın 4 Aralık 2022 tarihli açıklamasında “Mevcut plana göre, eskisi gibi büyük bir kapasiteyle olmasa da hızlı trenlerin Haydarpaşa Garı’na geleceği, geri sahasının trenlerin bakım ve onarım ihtiyaçlarına göre kullanılacağı, arkeolojik buluntuların sergileneceği bir alanın bulunacağı, yani özünde Haydarpaşa Garı’nın kamusal bir ulaşım mekânı olarak yeniden halka açılacağını öğrenmiş, bu amaçla devam eden inşaat çalışmalarını gözlemlemiş bulunuyoruz” denilmişti.
Basın açıklamasından sonra Birleşik Taşımacılık Sendikası eski Genel Başkanı Hasan Bektaş da Haydarpaşa Gar’ının yeni planı hakkında bilgi vermişti. Bektaş, “TCDD ile Altyapı Yatırımları Genel Müdürlüğü arasında imzalanan protokolle; Haydarpaşa gar sahasına, Ayrılıkçeşmesi-Söğütlüçeşme arası Hat-3’ten üç hatlı bir giriş yapılacak. Haydarpaşa gar sahasında giren üç hatta birinin devamında, üç adet peron ve dört yol inşa edilecek, yüksek hızlı trenlerin yolcu iniş binişi için kullanılacak. Haydarpaşa gara giriş yapan 2. Hat ise Haydarpaşa feribot iskelesine bağlanacak, Haydarpaşa ve Sirkeci arasında feribot taşıması aktif hale getirilecek. Haydarpaşa liman gar sahası diye tabir edilen bölgeye ise 3. hatla ulaşılacak ve bu bölgede sekiz yollu tren park ve bakım sahası oluşturulacak. Peronlar ile Haydarpaşa tren garı caddesi arasında ise arkeolojik park düzenlemesi yapılacak, projenin bütününün 2023 seçimleri öncesi tamamlanması hedefleniyor.” demişti.
ADIM ADIM HAYDARPAŞA
Çok sayıda projeyle gündeme gelen Haydarpaşa Garı, ilk olarak 2004’te ‘Haydarpaşa Port’ ve ‘Dünya Ticaret Merkezi ve Kruvaziyer Liman’ projeleri ile anılmaya başlandı. Gar binasının otel, müze, alışveriş merkezi olarak işlevlendirilmesi hedeflendi. Dikey yapılaşmaya itirazlar yükselince, bu kez 2005’te kanallar çizildi, Haydarpaşa Venedik’e benzetilmeye çalışıldı. 2010’da Haydarpaşa Garı, büyük bir yangın geçirdi. Çatı katında çıkan bu yangın, Haydarpaşa’yı trenlerden, yolculardan ve vapurlardan koparan süreci başlatan ve garın yenilenmek üzere kapanmasını sağlayan dönüm noktası oldu. Hem restorasyon hem de Marmaray ve hızlı tren altyapısı için yapılan yenileme çalışmaları gerekçe gösterilerek, 2012’de Haydarpaşa’dan son trenler ayrılmaya başladı. Gar, 2016 yılından itibaren aslına uygun şekilde yenilenmek üzere restorasyona alındı. Restorasyon çalışmalarının sürdüğü sırada (2018) Haydarpaşa Garı’nın peronlar kısmında Roma, Bizans ve Osmanlı döneminden arkeolojik buluntulara ulaşıldı. 2019 yılında Haydarpaşa geri sahasındaki önemli büyüklükteki bir alan TCDD tarafından özel bir şirkete bir ihale ile kiralanmak istendi. Gerekçe ‘kültür, sanat ve gençlik’ aktiviteleri olarak gösterildi. İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) de konuya müdahil oldu. Daha sonra hukuki süreç neticesinde söz konusu ihale iptal edildi.