Hayvanlar, salgın sürecini nasıl atlatacak?
Veteriner hekimler, bu süreçte hayvanların davranışlarında değişiklikler olabileceği konusunda uyarırken rutinlerin devam ettirilmesinin salgın sonrası için avantaj olduğunu söylüyor
Veteriner hekimler, salgının ilk zamanlarında evcil hayvanların sokağa atılma pratiklerinin yaşandığını, evde yaşayan hayvanlar için sokağa atılmanın ekstra, ağır bir yük getirdiği görüşünde birleşiyor. Hayvanlarla rutin pratikleri devam ettirmek de hayvanlara bu süreçte psikolojik olarak iyi gelen uygulamalar. Evcil hayvanların yanı sıra sokak hayvanlarını korumak, ilgilenmek ve onların beslenmelerine katkı sağlamak, hayvan psikolojisinin bozulmasını engelleyen etmenlerden.
Türk Veteriner Hekimleri Birliği (TVHB) Merkez Konseyi Başkanı Ali Eroğlu, insanlar için önerilen sosyal mesafe, izolasyon, hijyen kurallarının dışarı çıkarılan evcil hayvanlar için de geçerli olduğunu söylerken, “Bu süreç insanların psikolojisini ne kadar etkilediyse hayvanların psikolojisini de etkiledi” diyor.
Hekimler, salgın sürecinde evcil hayvanların davranışlarında belli değişiklikler görülebileceği konusunda uyarırken, Eroğlu, bunun da doğal olduğunu aktarıyor. Veteriner hekim Necdet Çakır ise hayvanların psikolojilerini oldukça olumsuz etkileyen sokağa atmalara özel bir vurgu yapıyor. Bu konuda mikroçip uygulamaları ve kimliklendirme önerilen yöntemlerden birkaçı.
Eroğlu, TVHB olarak pandemi sürecinde evcil hayvanların olduğu kadar sokak hayvanlarının da mağdur olmaması için çalıştıklarını belirtirken, Türkiye’de 1400 belediyenin sadece 234’ünde barınak olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Sokak hayvanları kaderlerine terk ediliyor. Bu olumsuz durumun giderilmesi, beslenme, barınak, aşılama ve kısırlaştırma gibi hizmetlerin ülke genelinde eşit oranda verilmesi gerekiyor. Evcil hayvanların sokağa terk edilme vakalarını azaltmak için de mikroçip uygulaması ile kimliklendirme hayata geçirilmelidir. İlaveten hayvanlara uygulanan şiddetin önüne geçmek için acil olarak 5199 sayılı kanunun cezai yaptırımlarının yeniden revize edilmesi ve işleme konması şart.”
“YALNIZLIK KAYGISI GÖRÜLEBİLİR”
Sputnik’e konuşan Veteriner Psikolog Prof. Dr. Tamer Dodurka ise evdeki hayvanların pandemi sonrası yaşayacakları sorunlara dikkat çekerek, “Evcil hayvanlar sahipleriyle şu an çok mutlular. Tekrar eski günlere dönüldüğünde birçok hayvanda yalnızlık kaygısı hastalığı göreceğiz” diyor.
Evcil hayvanların sahipli ve sahipsiz olarak ayrılması gerektiğine dikkat çeken Prof. Dr. Dodurka, “Sahipsiz hayvanlar özellikle sokak köpekleri, bize yakın olan kuşlar, martılar pandemiden olumsuz etkilendi. Lokantalar, işyerlerinin kapanması bunların atıklarıyla beslenen hayvanları etkiledi. Ev hayvanları belki biraz daha mutlu olabilirler çünkü sahipleri evden çıkamıyor ve onlarla beraberler. Şu an onlar çok mutlular” diye konuştu.
Tekrar eski günlere dönüldüğünde, sahipleri tarafından evde yalnız bırakılan hayvanların yüzde 50’sinden fazlasında yalnızlık kaygısı görüleceğini vurgulayan Dodurka, sözlerine şöyle devam etti: “Köpekler sahiplerine alışınca ve birden yalnız bırakılınca bu hastalık gelişiyor. Bu da psikolojik bir rahatsızlık bunun için de tedavi gerekebiliyor. Bunu önlemenin bir yolu var. Bu canlıları birdenbire yalnız bırakmak yerine belli aralıklarla yalnız bırakıp, bu süreyi uzatırsak daha kolay adapte olabilirler. Bu hastalık köpeklerde daha çok gözüküyor. Kediler de daha nadirdir. Kediler de sosyal hayvan ama köpekler insana daha bağlı, daha kolektif yaşayan bir hayvan olduğu için doğasında yalnızlık yok. Bu nedenle köpekler daha fazla etkileniyorlar.”