Yenikapı’da 27 Ağustos’ta yapılan son Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) toplantısında İBB’nin bin yeni taksi teklifi sekizinci kez reddedildi. İstanbullular, özellikle son dönemde taksi bulamadıklarından, aynı mesafede farklı ücretler yazıldığından, bazı taksicilerin kısa mesafe gitmek istemediklerinden şikayetçi ve bu şikayetler geçen hafta sosyal medyada paylaşıldı.
UKOME toplantısında söz alan İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu, “Bu teklif ısıtılıp ısıtılıp önümüze getiriliyor. Ya bir çıkarınız var ya da bu heyetin aklıyla dalga geçiliyor. Teknolojiye geçmeden taksi artışını uygun görmüyoruz” dedi.
İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir ise “Evet, bu teklifi ısıtıp ısıtıp tekrar gündeme getireceğiz” dedi ve ekledi: “Beş bin takside de ısrarlıyız. İstanbul’da öncelikle buna ihtiyaç olduğu söylendi, söyleniyor. Bin taksideki amaç kaliteyi yükseltmek. Şikayetler çeşitlenerek artıyor. Müşteri seçme, kaba davranış şikayetleri de artmaya başladı. Teknoloji sorunu var deniyor sürekli. İstanbul’da toplam 17 bin 395 taksi var. İBB’nin ücretsiz iTaksi koyduğu taksi sayısı da 14 bin 800. Yüzde 85’inde aplikasyon mevcut. Teknoloji sorunu yok. Diğer aplikasyonların da devreye girmesini önerdik çünkü tek bir şirket var güçlü. Bizi engelleyen ne? İBB Meclisi. Komisyonda bekletiliyor şu an. İTaksi uygulaması, diğerlerinin üzerinde bir kontrol aracı haline gelecek ama bu getirilmek istenmiyor.”
Demir, İstanbulluların şikayetlerinden de bahsederken İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu’ya ait taksiye de ceza kesildiğini belirtti: “Şöyle şikayetler gelmeye başladı, ‘İstanbul Havalimanı’ndan farklı günlerde bindiğimiz, aynı yere gittiğimiz taksiler farklı ücretler yazıyor’ dendi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı denetimlerinde birçok taksiye ceza yazıldı. Bunun içinde sizin taksiniz de var Eyüp Bey.”
AKSU’NUN ARACINA İŞLEM YAPILMIŞ
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, 12 Haziran 2020’de, İstanbul’a teknolojik uygulamalarla donatılmış beş bin yeni taksi kazandıracaklarını duyurmuştu. Beş bin yeni taksinin üç vardiya halinde çalışması, teknolojik araçlarla donatılması ve araçlarda İstanbulkart’ın kullanılabilmesi öngörülüyordu.
İstanbul Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu, geçen yıl yapılan toplantılarda ve İmamoğlu ile yapılan görüşmelerde projenin hiç gündeme gelmediğini, görüşlerinin alınmadığını iddia etmişti. Fakat 27 Ağustos 2019’da yapılan UKOME toplantısında taksi sayısının arttırılması konuşulmuş, yeni plaka dağıtımı tartışılmıştı. Bu toplantının kararında arzın yetersiz kaldığı, dönüşüm yapılması ve sisteme yeni araçların eklenmesi tespit edilmişti. Söz konusu bu karar, Aksu’nun imzasının da bulunduğu dilekçeyle görüşülmek üzere alt komisyona gönderilmişti.
UKOME’NİN YAPISI DEĞİŞTİRİLMİŞTİ
Ekrem İmamoğlu’nun İBB Başkanı seçilmesi ve yönetimin değişmesinin ardından bu kararların çıktığı UKOME’nin yapısı değiştirilmişti. Resmî Gazete’de 19 Şubat 2020 tarihinde yayımlanan yönetmelik değişikliğine göre UKOME’deki belediye temsilcisi sayısı 11 olarak kalırken toplam üye sayısı 27’ye çıkarılmıştı.
İmamoğlu, seçilmeden önce UKOME’de 11’i İBB, 10’u hükümet tarafından belirlenen 21 üye bulunuyordu ve belediye çoğunluktaydı. Ancak yapılan değişiklikle Milli Eğitim Bakanlığı, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı da UKOME bünyesine dahil edilerek üye sayısı bakanlıklar lehine 27’ye çıkarıldı. Bu sayede belediye, önerdiği teklifleri kabul ettiremez hale geldi.
DÜNYAYLA KARŞILAŞTIRMA
Dünyadaki örneklere baktığımızda taksi lisans süresi 1 ile 5 yıl arasında değişiyor ve taksileri kurumsal işletmeler işletiyor. Türkiye’de ise lisanslar süresiz veriliyor. Taksi sayılarına bakıldığında ise örneğin Fransa’nın başkaneti Paris’te 366 kişiye bir taksi düşerken, İstanbul’da 888 kişiye bir taksi düşüyor. İBB’nin yaptığı bir ankete göre İstanbullular’ın yeni taksi teklifine onayı yüzde 79 oranında. Şikayetler de artıyor. 2019’da gelen taksi şikayetleri 100 binin üzerinde. İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir’in paylaştığına göre bu sayılar, her geçen yıl artıyor. İBB’nin hazırlattığı bir rapora göre 2019 yılında İstanbul’un taksi ihtiyacı 20 bin 913 olarak, 2023 için ise 25 bin 579 olarak belirlenmişti.
İmamoğlu, önerdikleri teklifin taksici esnafının da yararına olduğunu söylüyor. Çünkü çalışan bir taksici, toplam cironun yüzde 13’ünü alıyor. Cironun yüzde 32’sini plaka sahibi, yüzde 3’ünü galerici, kiracı yüzde 7’sini alıyor. Yakıtın payı ise yüzde 21. Bu fiyatların dışında SGK primleri, araç temizliği, tamirat gibi giderler de yer alıyor.