İkinci yargı paketinde neler var?
Mecliste görüşülen “ikinci yargı paketi” neleri içeriyor? Kadınlar ve çocuklar için hangi düzenlemeler yapılacak? Kadın örgütlerinin itiraz ettiği yargı paketini Avukat Selmin Cansu Demir ile konuştuk
Birinci yargı paketinin mecliste kabul edilmesinin ardından, 30 maddelik ikinci paketin, meclis takvimine göre kasım veya 2020 yılı ocak ayında TBMM Başkanlığına sunulması bekleniyor. Henüz son halini almayan paket ile nafakanın iki yıldan az olmamak şartıyla evlilik süresi kadar verilmesi düşünülüyor. Paketin içerisinde daha önce gündeme gelen ancak kamuoyundan yükselen tepkilerin ardından geri adım atılan, “çocuğun istismarcısıyla evlenmesi durumunda cezanın ertelenmesi” hükmünün de yer alacağı öne sürülüyor.
“MAĞDURİYETLER ARTACAK”
İkinci yargı paketinin, 2016 yılından bu yana çokça tartışılan ve itirazlar alan cinsel istismara af ve nafaka üzerinde yoğunlaştığını söyleyen Türkiye Çocuklara Yeniden Özgürlük Vakfı Başkan Yardımcısı Avukat Selmin Cansu Demir, “Bu iki konuda kadın ve çocuk örgütlerinin ciddi bir endişesi ve mücadelesi var.” dedi.
Nafakanın süreli hale getirilmesiyle birlikte boşanma süreciyle birlikte ciddi zorluklarla baş etmek zorunda kalan kadınların mağduriyetinin artacağını vurgulayan Demir, “Bir kadının çocukları ile hayatını idame ettirmesinde yeterli olmayan bazen tahsil dahi edemediği düşük miktarlardaki yoksulluk nafakası hakkından kadınları mahrum bırakmak, şiddet gördükleri evliliklere mahkum etmek demek.” şeklinde konuştu.
“BEDELİNİ ÇOCUKLAR ÖDER”
Demir, çocuk ile cinsel istismar faili arasındaki yaş farkının 10’un üzerinde olmaması ve çocuk ile failin evlendirilmesi halinde failin cezasının ertelenmesi hükmünün de ikinci pakete gireceğinin iddia edildiğini aktardı.
Demir konuya şöyle açıklık getirdi: “Örneğin 13 yaşında, 22 yaşında birinin cinsel istismarına maruz kalmış çocuğun, 16 yaşına geldiğinde hakim izni ile bu kişi ile evlendirilmesi halinde, suçun cezasız kalması ile sonuçlanabilmesine neden olacak. Çocukların maruz kaldığı travma ile birlikte ailenin, toplumun ve faillerin çocuklar üzerinde yoğun baskı kurması, özellikle kız çocuklarına yöneltilen namus kavramı nedeniyle cinsel suçlar çocukların tüm hayatını etkileyebiliyor. Eğer faillere ve ailelere, evliliği bir hukuki çözüm olarak sunarsanız bunun bedelini sadece çocuklar öder, cinsel istismar da yasa eli ile meşrulaşmış olur. Maruz kaldığı cinsel eylem sonrasında failin aklanması için evliliğe zorlanacak çocukların mağduriyetine kadın ve çocuk örgütleri geçit vermeyecek.”
CEZASIZLIK DURUMU OLUŞUR MU?
“Yeni yargı paketinde bu düzenlemelerin yerine çocukları evlendirmenin suç sayılmasına ilişkin bir hüküm olmasını istiyoruz.” diyen Demir, infaz yasasıyla ilgili de şu değerlendirmelerde bulundu: “Çocukların haklarını korumak için ihtiyaç duyulan asıl düzenleme, çocukların evlendirilmesinin önüne geçecek ve tüm sorumluları cezalandıracak bir hüküm. Taraf olduğumuz İstanbul Sözleşmesi uyarınca da çocuğu kasten evliliğe zorlamanın cezalandırılması için gerekli yasal düzenlemelerin yapılıp, tedbirlerin alınması gerekiyor. Tüm bunlarla birlikte ikinci pakette infaz kanununda af niteliğinde değişikliklerin yapılacağı söyleniyor. Bu durumda eğer sınırlama konulmazsa kadına ve çocuğa karşı şiddet eylemleri işleyen pek çok failin de tahliye olacağını ya da infaz kurumuna hiç girmeyeceğini söylemek mümkün, bu da bu suçlar için cezasızlık durumunu doğurmuş olacak. Yine İstanbul Sözleşmesi uyarınca bu suçları işleyen faillerin etkili, orantılı ve caydırıcı cezalarla cezalandırılması, hüküm giyenlerin de izlenmesi veya kontrol altında tutulması gerekiyor.”
İnfaz yasasında kadın ve çocuk mahpusları ilgilendiren düzenlemelerin de olduğunu belirten Demir, “Örneğin doğum yapacak kadının hapis cezasının ertelenmesi gibi. Bunlar olumlu düzenlemeler olmakla birlikte pansuman niteliğinde kalmaması ve özellikle kadın mahpusların çocuklarının yaşadığı mağduriyeti giderecek nitelikte olması gerekiyor. Bunun için de ivedilikle çocukların ihtiyaçlarını esas alan kurumların kurulması şart.” dedi.
NAFAKA PLATFORMU: KABUL ETMİYORUZ
Nafaka Hakkı Kadın Platformu da ikinci yargı paketiyle birlikte kadın ve çocuk haklarının gasp edildiğini belirterek yazılı bir açıklama yaptı. Açıklamada şöyle denildi: “İkinci Yargı Paketinde yer aldığı söylenen çocukların istismarcılarla evlendirilmesi durumunda cezanın ertelenmesi hükmüne itiraz ediyoruz! Bir kez daha yineliyoruz: Tecavüzü aklayacak, çocukların cinsel istismarını meşrulaştıracak, çocuk yaşta, erken ve zorla evlendirmelerin önünü açacak hiçbir düzenlemeyi kabul etmiyoruz!
İkinci Yargı Paketi’nde çocukların istismarcılarla ‘belirli şartlarda’ evlendirilmeleri durumunda cezanın erteleneceğine yönelik hükmün bulunduğu iddialarını basına yansıyan haberlerden dehşet içerisinde izliyoruz. Haberlere göre, İkinci Yargı Paketi’ne gireceği iddia edilen yeni düzenleme çocuk ile cinsel istismar faili arasındaki yaş farkının 10’un üzerinde olmaması ve evlendirilmeleri durumunda hükmün ertelenmesini kapsıyor.2016’da belirttiğimiz gibi, altını çizerek bir kez daha belirtiyoruz ki, çocuk yaşta, erken ve zorla evlendirmelerin önünü açacak, çocuk istismarını meşrulaştıracak, tecavüzü affedecek hiçbir düzenlemeyi kabul etmiyoruz.”