İklim krizi ve kuraklığın en fazla hissedildiği mega kent İstanbul’da suyun önemi her geçen gün artıyor. Nüfus artışıyla birlikte su kaynaklarının daha hızlı tükendiği bir dönemde su nasıl korunacak, teknik ve bilimsel açıdan hangi önemler alınacak? İSKİ Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı İçme suyu ve Kanalizasyon Master Planı’nda bu soruların cevaplarına yer verildi. Bu planla 2053 yılına kadar İstanbul’da yeterli ve etkin su, atık su ve yağmur suyu hizmetlerinin çevresel, teknik, finansal ve kurumsal olarak sürdürülebilir bir şekilde yürütülmesi amaçlanıyor. Ayrıca kısa, orta ve uzun dönem planlamaları yapılarak, yatırım ve işletme politikasının belirlenmesi de hedefler arasında yer alıyor.
89 AYRI RAPOR HAZIRLANDI
İSKİ’nin 30 yıllık hedefler koyduğu bu çalışmada çeşitli branşlardaki 34 üst düzey akademik uzman, 17 uluslararası uzman, 163 yerel uzman, farkı disiplinlerde 19 uzman idare personeli görev aldı. Toplam 7 çalıştay, 200’e yakın üst yönetim toplantısı, 1000’e yakın teknik toplantı, yurt içi ve yurt dışı saha/kurum incelemeleri ve eğitimler düzenlendi. Bu çalışmaların sonucunda yaklaşık 26 bin sayfadan oluşan farklı konularda bağımsız 89 ayrı rapor hazırlandı.
BU PLANI UYGULAMAYA SÖZ VERİYORUZ
Planın tanıtım toplantısı, 23 Ağustos’ta İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İSKİ Genel Müdürü Şafak Başa, İSKİ Strateji Geliştirme Dairesi Başkanı Prof. Dr. Tuğba Ölmez Hancı’nın katılımı ile gerçekleştirildi. Toplantıda konuşan İmamoğlu; “İSKİ İçme Suyu ve Kanalizasyon Master Planı 2053 yılına kadar İstanbul’da hizmetlerin doğru yürütülmesi için gerekli şartları ortaya koyuyor. İBB olarak bu planı uygulamaya söz veriyoruz, hemşehrilerimizi de dikkatli olmaya, bizi denetlemeye çağırıyoruz.” dedi.
Su, Atık Su, Arıtma (İçme Suyu ve Atık Su), Yağmursuyu Toplama Sistemi, Dereler ve Kurumsal Yapı kısımlarından oluşan Master Plan’ın teknik detayları şöyle:
SU KAYNAKLARI BELİRLENDİ
- 2053 hedef yılına göre İstanbul’un nüfus ve su ihtiyacı senaryoları çalışıldı. Yüksek nüfus büyümesi ve yüksek su ihtiyacı senaryolarına göre gerekli su kaynakları belirlendi.
- Mevcut 17 adet su kaynağı tesisi, 21 adet potansiyel su kaynağı tesisi, planlanan 7 su kaynağı tesisi hidrolik model destekli incelendi. Bunun sonucunda Melen Barajı yapılması durumunda İstanbul’un ek su kaynağına ihtiyacı olmadığı görülmesine rağmen, iklim değişikliği etkilerinden dolayı oluşabilecek yağış azalması senaryolarına göre yapılması gereken tesisler belirlendi.
- Mevcut su dağıtım sistemi elemanlarından 149 adet içme suyu deposu, 157 adet içme suyu terfi merkezi, 2.847 km içme suyu iletim hattı hidrolik model destekli olarak incelendi. Çalışmalar sonucunda kesintisiz su temininin sağlanması ve terfi ile beslenen alanların cazibeli sisteme dönüştürülmesi amacıyla 91 adet içme suyu deposu, 101 adet pompa grubu, 591 km içme suyu iletim hattı planlandı.
YENİ ARITMA TESİSLERİ
-Tüm mevcut ham su kaynakları için 2013-2020 yılları arasında 160 parametre için su kalitesi değerlendirmesi yapıldı. Potansiyel su kaynakları için 18 noktadan 12 ay boyunca alınan numunelerden 50 adet parametrenin analizi ve su kalitesi değerlendirmesi yapıldı.
-Mevcut 21 adet içme suyu arıtma tesisi incelendi, mevcut 8 adet içme suyu arıtma tesisi için ilave üniteler planlandı. 5 adet konvansiyonel içme suyu arıtma tesisi ve 2 adet deniz suyu arıtma tesisi planlandı.
ATIK SU TOPLAMA VE ARITMA PLANLAMASI
-26 adet atık su toplama havzası, 2.000 km atık su kolektör hattı ve 41 adet atık su terfi merkezi hidrolik model destekli olarak incelendi.
-Atık su toplama sistemleri için 55 adet proje geliştirildi. 623 km yeni atık su kolektör hattı önerildi.
-90 adet mevcut evsel atık su arıtma tesisi incelendi, iyileştirme önerileri hazırlandı.
- Avrupa ve Asya yakasında iki adet çamur yakma tesisi planlandı.
RİSK HARİTALARI OLUŞTURULDU
- 55.950 adet kolektör alt havzası hidrolik model destekli olarak incelendi.
- 2.190 km mevcut kolektör derelerle entegre bir şekilde modellendi. 410 km mevcut kolektör için iyileştirme ve 522 adet ekolojik çözümler içeren sürdürülebilir Kentsel Drenaj Sistemi yapısı önerildi.
- 103 km yeni kolektör güzergahı önerildi.
- Tüm İstanbul’da Yağmursuyu Hatları, vadi tabanları ve dereler için havzalar ve özellikleri belirlendi.
- 2 bin 772 adet dere için 5 bin 247 km dere envanteri oluşturuldu.
- Dere – Yağmursuyu entegre çözümü ve modellemesi yapılarak taşkın tehlike ve risk haritaları oluşturuldu. 102 alt havza için bin 822 km derede uygulama yapılması önerildi.
-İSKİ Taşkın Tahmin ve Erken Uyarı Sistemi’nin (İTEUS) kurulması için gerekli teknik altyapı oluşturuldu.