İstanbul'da yaşam maliyeti yüzde 66,23 arttı
TÜİK’e göre enflasyon aylık 4,81 artarken, yıllık bazda ise 54,44'e yükseldi. İPA’nın “İstanbul’da Yaşam Maliyeti Araştırması” raporuna göre ise İstanbul’da yaşamanın maliyeti son 1 yılda yüzde 66,23 oranında arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) şubat ayı enflasyon oranlarını açıkladı. TÜİK'e göre geçen ay enflasyon aylık 4,81 artarken, yıllık bazda ise 54,44'e yükseldi. Üretici fiyat endeksi (ÜFE) ise şubatta aylık yüzde 7,22 artarken, yıllık olarak yüzde 105,01'e çıktı. Tüketici enflasyonu tarafında en çok artış yüzde 75,75 ile ulaşım, yüzde 64,83 ile ev eşyası, yüze 64,47 ile gıda ve alkolsüz içecekler gruplarında oldu. Ekonomist ve akademisyenlerden oluşan Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) ise son 12 aylık enflasyonu yüzde 123,80 olarak açıkladı. Bu oran günlük fiyat değişimleriyle hesaplandı. ENAG'a göre enflasyon aylık olarak ise yüzde 5,44 oldu.
İSTANBUL’DA TABLO NASIL?
İstanbul Planlama Ajansı İstatistik Ofisi tarafından yürütülen ve Aralık 2021 ile Şubat 2022 arasındaki sürecin ele alındığı “İstanbul’da Yaşam Maliyeti Araştırması” raporu yayımlandı. Rapor metninde “Belirli bir yaşam standardını sürdürebilmenin maliyeti olarak tanımlanabilecek yaşam maliyeti, tüketim tercihlerine, harcama eğilimlerine, sosyo-ekonomik koşullara göre farklılıklar göstermektedir. Kentsel nüfusun giderek arttığı günümüzde kent sakinlerinin yaşam maliyetlerinin ortaya konulması, periyodik olarak izlenmesi karar alıcılar açısından önem arz etmekte ve kentin dinamiklerini görünür kılmaktadır.” denildi.
Araştırma kapsamında 2020 yılında İstanbul’daki haneleri temsil etmek üzere seçilen bin 600 hanenin temel harcamaları ve bu harcamaları oluşturan maddelere ilişkin veriler toplandı. 10 ana başlıkta toplam 321 maddeden oluşan sepet için fiyat, miktar ve tür verilerinden hareketle; harcama gruplarının ağırlıkları saptandı. İncelenen 321 maddenin hane tüketiminde yüzde 80,9'una karşılık gelen 176 ürünün bir yıllık fiyat değişimi 3 bin farklı noktada takip edildi.
6 BİN 120 TL ARTTI
Araştırmanın sonuçlarına göre; şubat ayında İstanbul’da yaşam maliyeti artış oranı yüzde 5,86 olurken, İstanbul’da yaşam maliyetinin yıllık (son 12 ay) artış oranı ise yüzde 66,23 olarak gerçekleşti. Bu oran 2022 Ocak ayında yüzde 62,56, 2021’in Aralık ayında ise yüzde 54,76 olarak ölçülmüştü. Buna göre şubat ayında İstanbul’da dört kişilik bir ailenin ortalama yaşam maliyeti 15 bin 360 TL olarak belirlendi. İstanbul’da ortalama yaşam maliyeti, geçtiğimiz aya göre 850 TL arttı. Geçtiğimiz yılın şubat ayı ile karşılaştırıldığında ise bu maliyet ortalama 6 bin 120 TL artış gösterdi.
Araştırma raporunda seçilen ürünlerin bazılarında son üç ayda meydana gelen maliyet artışı şöyle:
TEMEL GÜNDEM EKONOMİ
İstanbul Planlama Ajansı’nın paylaştığı İstanbul Barometresi’nin şubat ayı sonuçları da ekonomik krizin ve yoksulluğun İstanbulların temel gündemi olduğunu gösteriyor. 743 İstanbul sakini ile telefon üzerinden görüşülerek hazırlanan araştırmaya göre ev içi gündem yine ekonomi oldu.Katılımcıların yüzde 76,6’sı ev içerisinde ekonomik sıkıntıların konuşulduğunu belirtirken, ekonomik sıkıntılar içerisinde fatura zamları, akaryakıt zamları, gıda fiyatları ve kira ücretleri öne çıktı. Ev içerisinde ekonomik sıkıntılardan sonra gelen konu COVID-19 oldu. Bu konuları ailevi olaylar, sağlık sorunları ve ulaşım problemleri takip etti.
İNDİRİM YETERLİ BULUNMADI
Temel gıda fiyatlarında KDV’nin yüzde 8’den yüzde 1’e indirilmesinin enflasyonla mücadelede yeterli olacağını düşünen İstanbulluların oranı yüzde 8,4’de kaldı. Katılımcıların yüzde 5,8’i kararsız olduğunu belirtirken, KDV indirimini yeterli bulmayan katılımcıların oranı yüzde 85,8 oldu. Temel gıda fiyatlarında yapılan KDV indiriminin ürün fiyatlarına yansıdığını düşünen İstanbulluların oranı yüzde 12,1 oldu. Katılımcıların yüzde 9,6’sı kararsız olduğunu belirtirken, KDV indirimini yeterli bulmayan katılımcıların oranı yüzde 78,3 olarak ölçüldü.
ZAMLAR KULLANIMI SINIRLADI
Katılımcıların yüzde 24,4’ü elektrik faturalarına gelen zamlar sebebiyle ütü, su ısıtıcısı, TV gibi elektrikli aletlerin kullanımını azalttığını belirtti. Katılımcıların yüzde 18,1’i ise aydınlatma kullanımını azalttığını ve TV ışığı ile aydınlatma yaptığını ifade etti. Katılımcıların yüzde 8,3’ü faturadan tasarruf etmek için elektrikli aletleri gece 22.00’den sonra çalıştırdığını belirtti. Katılımcılar ayrıca elektrik tüketimini azaltmak amacıyla tüm hane üyeleri ile aynı odada oturduklarını, aile evine taşındıklarını ve ısı yalıtımı yaptıklarını ifade etti. Katılımcıların yüzde 28,3’ü ise herhangi bir önlem almadığını belirtti.
Şubat ayında geçinemeyenlerin ve kıt kanaat geçinenlerin oranı yüzde 83,9 oldu. Katılımcıların yüzde 47,9’u yakın dönemde Türkiye ekonomisinin kötüleşeceğini düşündüğünü belirtirken, yüzde 31,4’ü ekonominin seyrinin değişmeyeceğini, yüzde 20,7’si ise ekonominin iyileşeceğini ifade etti.