İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’ne bağlı kaç tane şirket var, bu şirketler ne yapıyor, mali durumları ne? Gazete Kadıköy okurları için derledik

11 Nisan 2019 - 13:21

A ⁺ A^- Yazdır

2019 yerel seçimleri 31 Mart Pazar günü yapıldı, oylar sayıldı ve CHP’nin İstanbul Büyükşehir Belediyesi başkan adayı Ekrem İmamoğlu çoğunluğun oyunu aldı. Ancak AKP bu seçim sonucunu kabul etmedi ve il ve ilçe bazında çeşitli itirazlarla oyların yeniden sayılmasını sağladı. Defalarca yapılan itirazlar nedeniyle oyların yeniden sayım işlemi günlerce sürdü ve en sonunda seçimin yeniden yapılması gündeme getirildi. Haberimizi yayıma hazırladığımız sırada konu belirsizliğini koruyordu. Ekrem İmamoğlu ise henüz mazbatasını alamamış, görevine başlayamamıştı.

Peki İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin başkanı olmak ne anlama geliyor? Yeni başkan neyle karşılaşacak? İBB’nin iştirakleri hangileri ve mali durumları ne?

8 KADEMELİ HİYERARŞİK YAPI

İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde; başkan, genel sekreter, genel sekreter yardımcıları, daire başkanları, müdürler, müdür yardımcıları, şefler, memur ve işçilerden oluşan sekiz kademeli hiyerarşik bir yapı bulunuyor. 7 Genel Sekreter yardımcısına bağlı 25 Başkanlık, bunlara bağlı çeşitli müdürlükler var.

Organizasyon şemasına göre belediyenin iştirak şirketleri, genel sekreter yardımcılarına bağlı. İSKİ, UKOME, AYKOME ve İETT ise doğrudan büyük şehir belediye başkanına bağlı hizmet veren şirketler.

30 ŞİRKETİ VAR

İBB’nin zaman zaman zarar ettiğine ya da fazla kar ettiğine ilişkin farklı haberlerin çıktığı iştirak şirketlerinin sayısı 30. Bu şirketler ve çalışma alanları şöyle:

* AĞAÇ VE PEYZAJ A.Ş.: Park, bahçe, çevre düzenlemesi, bitki yetiştirmek görevleri arasında.

• * BELBİM: Elektronik Para ve Ödeme Hizmetleri (İstanbulkart)
• * BELTUR: Sosyal tesis işletmeciliği (Tarihi köşkler, şehir hatları vapurları, metrobüs durakları, sahiller, kamu hastanelerinde kafeterya ve büfe hizmetleri veriliyor. Beltur, İBB’nin zarar eden kuruluşları arasında yer alıyor.)
• * BİMTAŞ: İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraklerine, ilçe belediyelerine, kamu ve özel kuruluşlara mühendislik, müşavirlik ve proje hizmetleri veriyor.
• * BOĞAZİÇİ YÖNETİM A.Ş.: Toplu konutların site yönetim organizasyonu
• * GÜVEN SU A.Ş.: Kaynak suyu tesisleri
• * HAMİDİYE A.Ş.:  Kaynak suyu tesisleri işletmeciliği 
• * İGDAŞ: Doğalgaz hizmetleri
• * İSBAK A.Ş.: Trafik sinyalizasyon çalışmaları ile birlikte belediyenin araç bakım onarım hizmetlerini de yürütüyor.
• * İSFALT: Her türlü asfalt üretimi
• * İSPARK: Otopark hizmeti
• * İ.D.T.M. A.Ş: İstanbul Dünya Ticaret Merkezi hizmetleri fuar ve sergi alanları hizmeti  
• * ENERJİ A.Ş.: Elektrik Enerjisi hizmeti
• * İSTANBUL İMAR İNŞAAT A.Ş.: İmar hizmetleri
• * HALK EKMEK A.Ş: Ekmek ve unlu mamul satışı
• * ŞEHİR HATLARI A.Ş.: Deniz ulaşım hizmeti
• * İSTAÇ A.Ş.: Atık yönetimi
• * İSTON A.Ş: Parke taşı ve bordür, hazır beton, endüstriyel ürünler, prefabrik yapı elemanları ve şehir mobilyaları üretimi
• * İSTTELKOM A.Ş.: Telekomünikasyon hizmetleri  (İBB WiFi Hizmetleri, Telsiz Hizmetleri)
• * İSTGÜVEN A.Ş.: Güvenlik hizmeti (İBB’ye bağlı parklardaki güvenlik görevlilerini sağlıyor)
• * İSYÖN A.Ş.: Restorasyon ve Madencilik
• * KİPTAŞ: Gayrimenkul alım- satım ve konut yapımı. Şirkete, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin pay oranı: % 35
• * KÜLTÜR A.Ş.: Türk kültür ve sanat ürünlerinin tanıtılması
• * MEDYA A.Ş.: Dijital medya, prodüksiyon ve dış cephe uygulamaları (Otobüs durakları, sabit raketler, megaligtlar ve dijital ekranlar)
• * METRO İSTANBUL A.Ş.: Raylı sistem işletmeciliği
• * OTOBÜS A.Ş.: Toplu taşıma otobüs hizmetleri 
• * İSPER A.Ş.: İBB’nin sağlık ve sosyal alanlarındaki projelerine profesyonel iş gücü sağlama
• * SPOR İSTANBUL A.Ş.: Spor tesisleri kurmak ve spor etkinlikleri düzenlemek.  Şirkete bağlı 27 adet spor kompleksi var.
• * ŞİŞLİ KÜLTÜR A.Ş: Her türlü iş merkezi, konaklama ve eğlence merkezi vb. gayrimenkul alımı, satımı, işletilmesi, organizasyonu, kiralanması
• * UGETAM A.Ş.: Personel eğitimi, belgelendirme, kalibrasyon, denetim ve müşavirlik hizmetleri

ŞİRKETLER ZARARDA

İBB’nin şirketlerinin 2018 yılı üçüncü dönemindeki zararı yaklaşık 95 milyon liraydı.  Bu şirketler arasında ilk sırada 18 milyon 469 bin liralık zarar ile Şehir Hatları A.Ş yer alıyordu. İkinci sırada yer alan İSPARK zararı ise 17 milyon 949 bin lira. Sadece otopark hizmeti veren bunun dışında bir hizmet ve yatırımı olmayana İSPARK’ın bu zararı çok tartışılmıştı.  Diğer zarar eden şirketler ise şöyleydi:

• METRO A.Ş-  15 milyon 790 bin
• SPOR A.Ş - 11 milyon 443 bin
• MEDYA A.Ş -10 milyon 585 bin
• BİMTAŞ - 6 milyon 907 bin
• İSYÖN - 6 milyon 424 bin
• İSTON A.Ş - 2 milyon 656 bin
• OTOBÜS A.Ş - 2 milyon 178 bin
• BELTUR - 1 milyon 817 bin
• UYGULAMALI GAZ AŞ - 325 bin lira.

İBB zarar haberlerine ilişkin, şirketlerin ara dönemde yaptıkları bazı yatırımlar nedeniyle zarar ediyor gibi göründüğünü belirtmiş yılsonu itibarıyla zarar öngörülmediği açıklamasını yapmıştı.

23.8 MİLYAR BÜTÇE

İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nin 2019 yılı bütçesinde belirtilen gider tahmini 23.8 milyar lira. Gelir tahmini ise 20.60 milyar lira. Yani yıllık 3.2 milyar liralık bir borçlanma söz konusu.  Bunun yanı sıra Cumhuriyet gazetesinin haberine göre İBB’nin 2018’deki toplam borcu 22 milyar lira. Yani belediyenin 2019 yılı bütçe ile borcu eşit durumda.  2019 bütçesini denkleştirmek için 3.2 milyar dış borç alacağı ve 3.4 milyar liralık arsa satışı yapacağı öngörülüyor.