"Kadıköy kadın temsilinde öncü konumda"
İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Doktorantı Ayşe Kaşıkırık’ın 39 ilçe belediyesindeki kadın temsili üzerine yaptığı araştırmaya göre, kadınların en yüksek oranda temsil edildiği belediye meclisi Kadıköy'de
Yerel siyaset, kadın çalışmaları, kent politikaları, toplumsal cinsiyet eşitliği ve yerel yönetimler alanında akademik çalışmalar yapan İstanbul Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Doktorantı Ayşe Kaşıkırık, kadın erkek temsilinin boyutlarını ortaya çıkarabilmek için 39 ilçeyi inceledi.
Kadın erkek eşitliğini yerel yönetimler üzerinden inceleyen Kaşıkırık, bu amaçla 2019 yerel seçim sonuçlarına baktığını söyledi. Kaşıkırık, “Siyaset alanı toplumsal yaşam üzerinde tayin edici aktörlerin başında gelmektedir. Siyasetin farklı mekanizmalarında sağlanacak eşit temsil, kadın-erkek eşitliğinin hayatın her alanında gerçekleşmesini sağlayacaktır” dedi.
“KADINLAR ERKEKLERCE TEMSİL EDİLİYOR”
Yerel politikanın yerel yönetimler tarafından temsil edildiğini hatırlatan Kaşıkırık, “Ancak yerel seçim sonuçlarına göre kadınlar, yerel yönetim organlarının neredeyse tamamında erkeklerce temsil edilmektedir. İstanbul’un ilçe belediye meclislerindeki kadın temsilinin keşfedilmesi bu çalışmanın çıkış noktasıdır. Belediye meclisi belediyenin yasama organıdır ve seçilmiş üyelerden oluşur. Bu araştırmada, ‘İstanbul’un ilçe belediyelerinde kadınlar eşit temsil edilmekte midir yoksa erkeklerce mi temsil edilmektedir?’ temel sorusuna cevap aranmıştır.” diye konuştu.
Araştırma hakkında detaylı bilgi paylaşan Kaşıkırık, “Bu araştırma, 2019 yerel seçimleri sonrası İstanbul’un 39 ilçe belediyesindeki kadın temsili üzerinedir. Araştırma kapsamında İstanbul’un ilçe belediyelerinin web siteleri taranmıştır. Belediye meclis üye sayıları ve kadın üye sayıları toplanmıştır. Elde edilen veriler, farklı ilçeler açısından karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir.” şeklinde konuştu.
SADECE YÜZDE 19’U KADIN
Araştırmaya göre 39 İlçenin tamamında kadın meclis üyesi oranı yüzde 19. Yani 39 ilçede bin 411 meclis üyesi var ve bunların sadece 265’i kadın. Kadın meclis üyesi sayısının en az olduğu ilçe Şile. Şile’de meclis üyelerinin yüzde 7’si kadın. Şile’yi yüzde 8 ile Zeytinburnu takip ediyor.
KADIKÖY YÜZDE 33 İLE İLK SIRADA
Kadınların en yüksek oranda temsil edildiği belediye meclisi ise yüzde 33 ile Kadıköy. Kadıköy’ü yüzde 32 ile Bakırköy takip ediyor.
TEK KADIN BAŞKAN VAR
Kaşıkırık, “Araştırmanın bulgularına göre, İstanbul’un 39 ilçe belediyesi arasında sadece 1 ilçenin (Sancaktepe) belediye başkanı kadındır. İstanbul Büyükşehir Belediye başkanı da dahil olmak üzere hepsi erkektir. Kadınların belediye başkanlığındaki durumu eksik temsilin ötesindedir.” tespitinde bulundu.
“TOPLUM YARARI DEĞİL, ERKEK YARARI”
Yerel temsiliyette yaşanan bu kadın-erkek eşitsizliğinin altını çizen Kaşıkırık, “Türkiye’nin en kalabalık kenti olan İstanbul’da kadınların yerel yönetim organlarındaki temsilinde derin eşitsizlikler yaşanmaktadır. Belediye başkanlıklarında, meclis üyeliklerinde ve muhtarlıklarda kadınların ‘yokluk sendromu’ söz konusudur. Yerel politikalar geleneksel olarak erkekler tarafından belirlenmektedir. İstanbul’un ilçe belediyelerinin meclis üyeliklerinde %79’luk erkek temsili ile kadınların ve kız çocuklarının ihtiyaçları ve beklentileri eksik kalmaktadır. Bu olumsuz tablo karşısında, ‘toplum yararı” değil, ‘erkek yararı’ söz konusudur.” İfadelerini kullandı.
“KADIKÖY TÜRKİYE’DE ÖNCÜ KONUMDA”
Kaşıkırık şöyle konuştu: “Araştırmanın sonuçlarına göre, İstanbul’da yerel siyasetin ‘eril siyaset’ olduğunu söylemek yerinde olacaktır. Ancak, Kadıköy kadın temsilinde sadece İstanbul’da değil Türkiye’de de öncü konumdadır. İstanbul’da kadın belediye meclis üyesi oranı (%19) ile Türkiye geneli belediye meclis üyesi oranından (%11,01) biraz yüksektir. Kadıköy’de ise bu oran %33 ile Türkiye ortalamasının çok üzerindedir. Kadıköy’de yerel yönetimde kadınlar ön sıralarda yer alıyor. Kadıköy Belediyesi personelinin %32’si kadınlardan oluşuyor. Kadıköy Belediyesi’nde 26 müdürlüğün 13’ü de kadınlar tarafından yönetiliyor. Ayrıca, kadınların yerel yönetimlere giriş kapısı olan muhtarlık kurumlarında da Kadıköy örnek gösterilen bir ilçe. Kadıköy kadın muhtar oranında Beşiktaş’ın ardından ikinci sırada yer alıyor. Kadıköy’ün toplam 21 mahallesinin 12’sini kadın muhtarlar yönetiyor. Türkiye’de kadın muhtar oranı sadece %2,4 iken Kadıköy’de oran %57. Bu gelişmeler sadece İstanbul için değil Türkiye için de umut vericidir. Gelecek yerel seçimlerde bu oranların daha da yükseleceğini düşünüyorum.”
“KADINLAR EŞİT TEMSİL EDİLMELİDİR”
Kadınların eksik temsilinin politik bir tercih olduğunu dile getiren Kaşıkırık, “Kadınların yeri başta siyaset olmak üzere kararların alındığı her yerdir. Yerel siyaset kadınlarla birlikte dönüşebilir ve daha demokratik bir zemine kavuşabilir. Muhtarlıklardan başlayarak yerel yönetimlerin her aşamasında kadınların eşit temsil edilmesi için somut politikalar geliştirilmelidir. Belediye meclislerinde seçim listeleri fermuar sistemi (bir kadın bir erkek) ile düzenlenmelidir. Siyasi partiler tüzüklerine %50 cinsiyet kotası koymalıdır. Aynı zamanda, cinsiyet kotası siyasi partiler yasasına eklenmelidir.” şeklinde konuştu.