Son yıllarda artan asansör kazaları halk sağlığı ve güvenliği konusundaki endişeleri beraberinde getiriyor. İhmal, yanlış kullanım, bakım eksikliği veya teknik arızalar nedeniyle ciddi kazaların meydana geldiği asansörlerin kontrol edilmesi büyük önem taşıyor. TMMOB Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi’nin Kadıköy Belediyesi ile yürüttüğü işbirliğinin sonucunda ilçenin 2016 yılında yüzde 40 olan güvenli asansör oranı 2023 yılında yüzde 93’e yükseldi. Peki asansör bakımı neden önemli? Hangi periyotlarda kontroller sağlanmalı? Makine Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Yönetim Kurulu Sekreteri Serkan Sevat ile konunun detaylarını konuştuk.
KADIKÖY BİRİNCİ SIRADA
Kadıköy’de ortaya çıkan olumlu sonucu “Bu çalışmanın başarıya ulaşmasındaki önemli adımlardan birisi; ilgili idarenin sınırları içerisindeki asansörlerin periyodik kontrollerini gerçekleştirirken aynı zamanda bölge halkının asansör periyodik kontrolleri hakkındaki bilgi ve birikim düzeyini arttırmaya yönelik faaliyetler düzenlemek oldu.” şeklinde değerlendiren Sevat’ın paylaştığı bilgilere göre Kadıköy ilçe sınırları içerisinde bugüne kadar yürütülen Apartman ve Site Yöneticiliği Bilgilendirme panelleri, belediye toplantıları ve tarama faaliyetleri ile 2016 yılında yüzde 40 olan güvenli asansör oranı 2023 yılında yüzde 93’e çıkarıldı. İstanbul’da periyodik kontrolleri Makine Mühendisleri Odası tarafından gerçekleştirilen ilçelerde güvenli asansör oranları 2023 yılı için; Beşiktaş’ta yüzde 92, Kartal’da yüzde 89, Avcılar’da yüzde 84 olarak belirlendi. Kadıköy bu konuda birinci sırada yer alıyor.
GÜVENLİ YAŞAM İÇİN…
Güvenli asansör oranlarının her yılın sonunda ilgili ilçedeki tüm kontrol verilerinin değerlendirilerek ortaya konulduğunu aktaran Sevat, şöyle devam etti: “Periyodik kontrollerde temel amaç; günlük hayatımızda ve çalışma yaşamımızda sağlığımıza zarar verebilecek hususların önceden belirlenerek gerekli önlemlerin alınması, rahat ve güvenli bir ortamın sağlanması, kazaların önlenmesi, insanların korunması ve emniyetin sağlanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda yürüttüğümüz çalışmaların teması “Güvenli Bir Kent, Güvenli Bir Yaşam İçin, Asansörünüzün Yıllık Kontrollerini Yaptırın. Bu Riski Göze Almayın, Kontrolsüz Bir Asansörü Kullanmayın Kullandırmayın” olarak belirlendi ve çalışmalarımız bu bilincin yayılması adımlarıyla paralel yürütüldü.”
“KAMU DENETİMİNDE OLMALI”
Asansör içerisinde birçok mekanik ve elektronik aksam bulunduğunu hatırlatan Sevat, bu aksamların güvenli ve düzgün çalışmasının kontrol edilmesinin çok önemli olduğunu kaydetti. Peki bakım ve kontroller neden önemli? Sevat, “Çünkü bakımı yapılmayan ekipmanlar zamanla deforme olup işlevini yitirebilir. Bu gibi durumlarda asansörlerde işletme sırasında problemler yaşanabilir. Bu problemler sonucu can ve mal kaybı veya yaralanmalar yaşanabilir. Asansör bakımları bunların yaşanmasının önüne geçilmesi için önemlidir.” dedi.
Ayda en az bir kere yetkili firmalar tarafından asansörlerin kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayan Sevat, “Yıllık periyodik kontroller ise yılda en az bir kere ilgili idare tarafından belirlenen yetkili muayene kuruluşları tarafından yapılmalıdır.” diye konuştu.
Asansörlerin periyodik kontrollerinin kamusal denetim faaliyeti alanında olduğunu belirten Sevat, şunları aktardı: “Bu denetim faaliyetinin esas sorumlusu ilgili kamu idaresi olan belediyelerdir. Belediyeler bu denetimleri öncelikli olarak kendi bünyesinde yapmalı ya da kamu kurumu niteliğinde olan kurumlardan destek almalıdır. Kamusal anlayış gereği piyasalaştırılmamalı, özel şirketlere devredilmemelidir.”
“Mevcut iktidarın senelerdir yürüttüğü kamusal alanların piyasalaştırılması ve özelleştirilmesi yoluyla daraltılması ve esasen insan can ve mal emniyetini ilgilendiren hizmetlerin kâr amacı güden şirketlere devredilmesinin sonuçlarını birçok alanda yaşıyoruz.” diyen Sevat, şu bilgileri paylaştı: “Örneğin Aydın’da asansör periyodik kontrolleri Makina Mühendisleri Odası tarafından yapılırken 2020 yılında odadan alınarak kâr amacı güden özel bir işletmeye verildi. Sonrasında maalesef Aydın’da bir KYK yurdunda vahim bir asansör kazası gerçekleştiğine hepimiz tanık olduk.”
“MAVİ VEYA YEŞİL OLMALI”
“Asansörlerdeki etiket renkleri mavi veya yeşil ise bu asansörlerin güvenli olduğunu gösterir” diyen Sevat, “Asansör periyodik kontrol yönetmeliği ve asansörlerin yapım yıllarına göre belirlenmiş standartlar kapsamında denetimleri gerçekleştiriyoruz. Bu denetimler uzun eğitim süreçlerinden geçen uzman muayene mühendisleri tarafından gerçekleştiriyor. Denetimler neticesinde yeşil veya mavi etiket alan asansörler güvenli asansör olarak belirleniyor.
Vatandaşlarımız bu asansörleri, asansör kullanım kurallarına uymak koşuluyla güvenle kullanabilirler. Bunun dışında üzerinde etiket olmayan ya da kırmızı veya sarı renkli etiket yapıştırılmış asansörleri kullanmamalı ve ilgili idareye bildirimde bulunmalıdırlar.” uyarısında bulundu.