Kadıköy Geçinemiyoruz Platformu, nisan ayından itibaren düzenli olarak yayımladığı “Kalıcı Konut Krizine Doğru, Kadıköy Kiralık Konut Raporu”nun ağustos ayı verilerini açıkladı. Araştırma yöntemi olarak 26 Ağustos tarihinde internet sitelerinde yer alan kiralık ilanlar temel alınırken, ilan sayısının çokluğu ve mükerrer ilanlara yer vermemek için araştırmanın sadece sahibinden.com verileri üzerinden gerçekleştirildiği kaydedildi.
Platformun raporunda, Kadıköy’de şu an mevcut bin 103 kiralık daire ilanının ortalaması hesaplandığında, ortalama kiranın 20 bin 182 TL’ye yükseldiği görülüyor. Aynı araştırma yöntemiyle nisan ayından beri hesaplanan ortalama kiralık daire ilan fiyatındaki artış sürüyor; dört aylık artış oranıysa yüzde 16’yı geçmiş durumda.
Raporun devamında, şu bulgular paylaşıldı: “Mevcut ilanlar içerisinde özellikle 30 bin TL’den 165 bin TL’ye uzanan 132 adet ilanı araştırma kapsamından çıkarmak için 30 bin TL ve altı ilanları kapsayan ikinci bir inceleme yaptığımızda ortalama kiranın 16 bin 180 TL’ye, filtreyi biraz daha genişletip sadece 20 bin TL ve altı ilanları incelediğimizde ortalama kiranın 13 bin 707 TL’ye düştüğü sonucuna ulaşıldı.”
8 BİN TL ALTI İLANLARDA AZALIŞ SÜRÜYOR
“Özetle, önceki raporlarla benzer bir şekilde Kadıköy’de tabloyu iyimser hale getirmeyi hedeflediğimizde ortalama kira 13 bin 707 TL’ye, tüm ilanlar dikkate alındığında 20 bin 182 TL’ye ulaşıyor.” diye belirtilen raporda, 8 bin TL altı ilan sayısındaki azalışın da hızla sürdüğü vurgulandı.
8 bin TL ve altındaki ilan sayısının nisan ayında 135, mayıs ayında 88, haziran ayında 83, temmuz ayında 73’e kadar gerilediği hatırlatılan raporda, “Ağustos ayı itibariyle 8 bin TL ve altında ise sadece 44 adet kiralık daire ilanı bulunuyor. Nisan ayına göre neredeyse 3’te 1’ine düşmüş durumda.” bilgisi paylaşıldı.
KRİZİN BOYUTLARI ÇOĞALIYOR
Eylül ayı itibariyle üniversite kazanan öğrencilerin okullarına kayıtlarını yaptırdığı hatırlatılan raporda, “Her ne kadar üniversite kayıtları gerçekleşmiş olsa da üniversite öğrencilerinin kayıt yaptırdığı kentlere gelişi eylül ayının sonlarını, ekim ayının başlarını bulacağı için bu krizin boyutları ilerleyen günlerde daha tartışılır olacak.” denildi.
Yine raporda, memur maaşlarına temmuz ayı itibariyle yaklaşık yüzde 42 oranında zam yapıldığı da anımsatılarak, Kadıköy’e atanan bir öğretmen örneklemiyle yapılan zammın memurların geçim sıkıntısını çözmediğine dikkat çekildi: “Örneğin Kadıköy’e atanan yeni mezun, bekar bir öğretmenin maaşı yaklaşık 9 bin 366 TL olacak. Bir öğretmenin maaşının tamamıyla tutabileceği kiralık daire sayısı sadece 88. Beslenme, ısınma, ulaşım, sağlık vb. giderleri de hesaplandığında tek başına bir evde yaşamasının imkansız olduğu görülüyor.”
“ASTRONOMİK ARTIŞLAR VAR”
Barınma krizinde gelinen noktayı Eğitim Sen İstanbul 2 No'lu Şube Sekreteri Sevgi Yılmaz’la konuştuk. Yılmaz’a göre İstanbul’da, bilhassa da Kadıköy, Beşiktaş, Beyoğlu gibi kentin merkezindeki okullarda çalışan öğretmenlerin bu ilçelerde oturması mümkün değil.
Bu durumun öğretmenleri derinden etkilediğini dile getiren Yılmaz, “Bu, üç saatlik bir yol yorgunluğu demek. Çocuklar için dediğimiz şu: En iyi okul, eve en yakın okuldur. Ama öğretmenler için bunu söyleyemiyoruz. Çünkü böyle bir hakkımız yok!” sözleriyle tepkisini ortaya koydu.
Hem öğretmenlerin hem de öğrencilerin yeni dönemde katbekat artmış sorunlarla karşılaşacakları uyarısında bulunan Sevgi Yılmaz, “Dört yıl okumuş, KPSS gibi bir sırat köprüsünden geçmiş bir öğretmenin tayini İstanbul’a çıkmış. Neyle karşılaşacak? Bir kere ev yok. Kiralık evlerin tamamı harabe. Eskiden 2 bin lira kirası olan eve ‘bu kadar eder mi’ diyorduk, şimdi 4 bin liraya ev bulmuşsak ‘çok iyi, sesini çıkartma’ diye konuşuluyor öğretmenler arasında. Çünkü astronomik artışlar var.” diye belirtti.
Bu yıl atanan öğretmenlerin güvenlik soruşturması nedeniyle henüz göreve başlamadıklarını, ancak yakında kente geleceklerini söyleyen Yılmaz, şöyle devam etti: “Daha şimdiden araştırmaya başlıyorlar, bize ulaşıyorlar. Hem yeni gelecek öğretmenlerin arayışları var hem de mevcut öğretmenler ev sahiplerince evlerini boşaltmaları yönünde tacizlerle karşılaşıyor. Örneğin 2 bin 500 lira kira veren bir üyemizden ev sahibi 7 bin 500 lira kira istiyor. Aldığı maaş 10 bin lira bu öğretmenin. Bu parayı verdiği zaman geriye 2 bin 500 lira kalıyor!”
“EVLERDE RANZA SİSTEMİNE GEÇECEĞİZ”
Öğretmenler arasındaki konuşmalardan da örnekler veren Yılmaz, iki çocuğu ve bir köpeğiyle yaşayan bir öğretmenin ev arkadaşı aradığını belirterek, öğrenci yurtlarındaki ranza sistemine işaret etti: “Biz de öğretmenler olarak yakında evlerde ranza sistemine geçeceğiz. Yani toplu yaşamaya başlayacağız, evleri birleştireceğiz.”
Sevgi Yılmaz, barınma, beslenme, içme suyu, sağlık gibi bir dizi sorunla karşı karşıya olduklarını vurgulayarak, öğretmenlerin tükenmişlik sendromu yaşadığına dikkat çekti. Ayrıca Yılmaz, İstanbul’dan tersine bir göçün de olduğunu ifade etti ve ekledi: “Bu yıl il dışına tayin isteyenlerin sayısı oldukça arttı. Buraya gelmek isteyen de pek yok. Birçok okul müdürü öğretmen ihtiyacını dile getiriyor.”
Sendika olarak yıllardır mücadele verdikleri konulardan birinin de eğitimin özelleştirilmesi kapsamında öğretmenlerin lojman haklarının ellerinden alınması olduğunu söyleyen Yılmaz, “Özelleştirmeler kapsamında o lojmanlar da satıldı. Lojman hakkını konuşurken, şimdi geldiğimiz noktada yıllarca dile getirdiğimiz soyut gibi görünen durumu yaşıyoruz.” dedi.
YELDEĞİRMENİ KİRACI MECLİSİ KURULDU
Diğer yandan, yaşadığı konutta sorun yaşamayan kiracı neredeyse kalmamış durumda. Kira zamlarına bir yıllığına getirilen yüzde 25 sınırı neredeyse uygulanmıyor, ev sahipleri ve emlakçılar mevcut kiracıları tahliye için her türlü yola başvuruyor. Kiracıların ise haklarını öğrenmesi, haksız tahliyelere karşı koyması ve yasal haklarını da kullanarak süre kazanmasının önemi her geçen gün artıyor.
Kadıköy Geçinemiyoruz Platformu da bu sorunların baş göstermesi üzerine Rasimpaşa Mahallesi’nde düzenlemeye başladığı Kiracı Forumu’nun ardından Yeldeğirmeni Kiracı Meclisi’ni kurdu. 15 günde bir yapılan forumlarda her geçen gün mahallelinin katılımı artarken, kiracılar birbiriyle dayanışma, dava takibi ve mahalledeki diğer kiracıların bilgilendirilmesi gibi hedefler önüne koydu.