Kadıköy'ün depremle imtihanı
İstanbul’da deprem olursa Kadıköy bundan ne kadar ve nasıl etkilenecek? İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin raporuna göre ilçede yer alan binaların yüzde 40’nın hasar alacağı öngörülürken, binlerce ailenin barınma sorunu ile karşı karşıya kalacağı vurgulandı
Binlerce yıldır farklı medeniyetlere ev sahipliği yapan İstanbul, geçmişte birçok deprem felaketiyle karşı karşıya kaldı. Ancak, hem nüfusun hem de yapı yoğunluğunun artması İstanbul’u yüzyıllar öncesine göre daha fazla riskli hale getirdi. 1999 yılında meydana gelen Gölcük Depremi’nden oldukça etkilenen İstanbul, herkesin dile getirdiği olası bir büyük depreme hazır mı?
12 İLÇE YOĞUN HİSSEDECEK
Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) ve İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin hazırladığı raporlara göre İstanbul’un birçok ilçesi hem zemin hem de yapı güvenliği açısından risk taşıyor. AFAD İstanbul İl Afet Risk Azaltma Planı’na (İRAP) göre özellikle Adalar, Avcılar, Bahçelievler, Bakırköy, Beylikdüzü, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Maltepe, Tuzla, Üsküdar, Zeytinburnu ve Sultanbeyli ilçelerinin depremden yoğun olarak etkileneceği öngörüldü. İçinde Kadıköy’ün de olduğu kalabalık ve yoğun nüfuslu ilçelerin de deprem anında ve sonrasında birçok olumsuzlukla karşı karşıya kalacağı kaydedildi.
KADIKÖY’Ü NELER BEKLİYOR
Peki Kadıköy’de durum ne? Olası bir depremin ardından Kadıköy’de hangi senaryolarla karşılaşacağız? İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin İstanbul’un 39 ilçesi için ayrı ayrı hazırladığı kitapçıklarda, gerçekleşmesi beklenen bazı öngörülere yer verildi. Bina hasarları, can kayıpları, yaralanmalar, altyapı hasarları ve geçici barınma ihtiyaçlarına ilişkin bilgilerin yer aldığı raporda , 7.5 büyüklüğündeki bir depremin gerçekleşmesi durumunda 100 binlerce bina orta ve üst hasar görecek.
“YÜZDE 40’I HASAR GÖRECEK”
Rapora göre 7.5 büyüklüğündeki senaryo depreminde, Kadıköy’deki binaların ortalama yüzde 60’ının hasar görmeyeceği tahmin edildi. Binaların ortalama yüzde 27’sinin hafif, yüzde 10’unun orta, yüze 2’sinin ağır ve yüzde 1’inin de çok ağır hasar görmesi bekleniyor. Raporda, Kadıköy’de, analiz edilen toplam bina sayısı 25 bin 210 olarak kaydedilirken, “Ağır ve çok ağır hasarlı binaların aldıkları deprem hasarının, onarılamayacak boyutta olacak ve bu hasar seviyelerindeki binaların yıkılıp tekrar yapılması gerekecek.” denildi.
BARINMA SORUNU ORTAYA ÇIKACAK
Kadıköy’deki binaların ortalama yüzde 13’ünün (3 bin 39 bina) orta ve üstü seviyede hasar göreceği tahmin edilirken, 21 bin 933 binanın ise, hasarsız veya hafif hasarlı olması bekleniyor.
Raporda, geçmişte yaşanan depremlerde, can kaybı ve yaralanma oranlarının kadın ve çocuklarda daha fazla olduğu vurgulanırken, ilçede ortaya çıkacak barınma sorununa da değinildi. Buna göre Kadıköy’de yaklaşık 13 bin hanelik acil barınma ihtiyacı ortaya çıkacak. Hane başına 3 kişilik nüfus kabulüyle, yaklaşık 40 bin 755 kişinin acil barınma ihtiyacı olacak.
TSUNAMİ NERELERİ ETKİLEYECEK?
İBB ve Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) işbirliği ile hazırlanan “İstanbul Tsunami Bilgi Kitapçıkları” çalışmasında ise deprem sonrasında oluşabilecek tsunami riskine ilişkin bilgiler yer alıyor. Rapora göre, Kadıköy için en kritik sismik tsunami kaynağı Marmara Denizi içinde bulunan Prens Adaları Fayı. Bu faydan kaynaklanabilecek tsunami benzetim sonuçlarına göre, Kadıköy’de karadaki maksimum su basma derinliği noktasal olarak 7.79 metreye ulaşırken, yatayda ise su basma mesafesi dere yatakları boyunca yaklaşık 1000 metre olarak hesaplandı.
Raporun sonuçlarına göre, yatayda su ilerlemesini arttıran ana sebepler vadiler ve dere yatakları. Prens Adaları Fayı kaynaklı olası bir tsunamide, Kadıköy’ün yüzde 6.34’ünü kapsayan 1.59 kilometrekarelik bir alanda ve 8 mahallede tsunami su baskını ön görülüyor. Değerlendirme sonuçlarına göre alansal olarak en yüksek su basma olasılığı yüzde 26.47’lik bir oranla Fenerbahçe Mahallesi’nde gözlendi. Bunu yüzde 21.42 ve yüzde 17.72 oranlarıyla, Zühtüpaşa ve Caddebostan mahalleleri takip ediyor. İlçe genelinde noktasal olarak su basması derinliğin en yüksek olduğu mahalle ise 7.79 metre ile Fenerbahçe Mahallesi.
Prens Adaları Fayı’ndan kaynaklanabilecek bir tsunamide Kadıköy’de bulunan 28 bin 43 yapıdan 784’ünün suyla temas etmesi öngörülüyor. Olası bir tsunamide Suadiye Mahallesi’nde iktisadi yapı grubu içinde bulunan imalat binalarının yüzde 100’ü, ticari binaların ise yüzde 43.75’i suyla temas edecek. Fenerbahçe Mahallesi’nde iktisadi yapı grubu içinde bulunan ticari binaların yüzde 55.88’inin, Bostancı Mahallesi’ndeki idari yapı grubunda bulunan resmi binaların yüzde 65.22’sinin ve Zühtüpaşa Mahallesi’ndeki idari yapı grubunda bulunan okul binalarının yüzde 54.55’inin suyla teması olabileceği tespit edildi.
NERELERDE SEL RİSKİ VAR?
Kadıköy Belediyesi’nin Kadıköy 2030 – Mevcut Durum Raporu”nda da ilçede yaşanabilecek sel ve taşkın riski değerlendirildi. Rapora göre; Kurbağalıdere, Dinlenç Deresi, Seyit Ahmet Deresi ve bu derelerin oluşturduğu vadiler, Turşucu Deresi ve Çamaşırcı Deresi’nin bulunduğu hatlar ve bu alanların çevresinin, farklı risk derecelerinde taşkın riski en yüksek alanlar olarak öne çıktığı görülüyor. İlçe sınırları içerisinde birinci derece risk alanında kalan alan 66,44 hektar alan, ikinci derece risk alanında kalan alan 152,83 hektar alan, üçüncü derece risk alanında kalan alan 152,82 hektar alan olmak üzere toplamda 372,09 hektar alanın taşkın riski altında olduğu ortaya çıktı.
İlçe sınırları içerisinde birinci derece risk alanında kalan bina sayısı 570, ikinci derece risk alanında kalan bina sayısı bin 77, üçüncü derece risk alanında kalan bina sayısı bin 652 olmak üzere toplamda 3 bin 299 adet binanın taşkın riski altında olduğu görülüyor.
KADIKÖY DEPREME HAZIRLANIYOR
Kadıköy Belediyesi uzun yıllardır yaptığı çalışmalar ve projelerle ilçenin deprem başta olmak üzere bütün afetlerin olumsuz etkilerini azaltmak için çalışmalarına devam ediyor. Kadıköy Belediyesi geçtiğimiz yıl, deprem sonrası tüm vatandaşların merak ettiği deprem toplanma ve tahliye alanlarını gösteren Afet Bilgi Sistemini güncelledi. Vatandaşlar sistem üzerinden kendilerine en yakın toplanma ve tahliye alanını görüntüleyebiliyor. Bu bilgilere ulaşmak için vatandaşların site üzerinden “ABİS Rehber”i kullanmaları gerekiyor.
Türkiye'nin afet ve depremler konusunda eğitim veren ilk ve tek afet temalı parkı olan Kadıköy Belediyesi Afet Eğitim ve Bilinçlendirme Parkı, 2018 yılında açılmıştı. Eğitimler, özellikle çocuk odaklı ve temel olarak 10 yaş grubu çocuklarına yönelik ancak ailelerin birlikte katılabileceği, her yaş grubuna yönelik açık alan etkinlikleri, eğitim atölyeleri de düzenleniyor. Afet Eğitim ve Bilinçlendirme Parkı’ndaki tüm eğitim ve etkinlikler Kadıköy Belediyesi Kentsel Arama Kurtarma Takımı BAK-Kadıköy eğitmenleri tarafından yürütülüyor. Eğitimlerde doğal afetlerin oluşumları, afet esnasında yapılması gerekenler, afet öncesinde ve sonrasında alınabilecek önlemler çeşitli simülasyonların da yardımıyla uygulamalı bir şekilde anlatılıyor. Parkta “Deprem Deneyim Odası”, “5 Boyutlu Sinema”, “İnteraktif Portatif Yangın Simülasyonu” ile yetişkinler için atölyeler, sivil toplum kuruluşları eğitimi ve etkinlikleri, grup ziyaretleri ve açık alan oyunları yer alıyor.
BAK KADIKÖY EĞİTİMLERİNE DEVAM EDİYOR
Çalışmaları ile AFAD’dan Orta Seviye Arama Kurtarma akreditasyonu alan Türkiye’de ilk ve tek ilçe belediyesi olan Kadıköy Belediyesi’nin arama kurtarma ekibi BAK Kadıköy’ün gönüllülere verdiği eğitimler de devam ediyor. Son bir yılda toplamda 6 bin 333’ü öğrenci olmak üzere 8 binin üzerinde kişiye afet eğitimi verildi.
Kadıköy Afet Gönüllüsü Projesi kapsamında ise 888 gönüllüye “Bireyler İçin Afet Bilinci”, “Temel Yangın Bilgisi” ve “Depreme Karşı Yapısal Bilinç” eğitimleri, 596 gönüllüye ise “Hafif ve Hızlı Arama Kurtarma” eğitimi verildi. 14 kez sahnelenen “Bir Afet Masalı Müzikali”ni 2 bin 875 öğrenci izledi.
6 Şubat Kahramanmaraş merkezli meydana gelen 7,8 ve 7,5 büyüklüğündeki depremler sonrasında Kadıköy Belediyesi Kentsel Arama Kurtarma Takımı 49 kişinin katılımı ile Hatay’da görev yaptı. 72 üyesi olan Kadıköy Belediyesi Kentsel Arama Kurtarma Ekibi’ne 2 yıllık eğitimlerini tamamlayan 60 gönüllü daha katıldı ve BAK Kadıköy’ün üye sayısı 132’ye yükseldi.