Kadıköy’ün risk haritası
Depremin ardından milyonlarca İstanbullu oturduğu binanın dayanıklılığını ve bulunduğu bölgenin risk durumunu sorgulamaya başladı. İBB’nin 2020 yılında hazırladığı rapor ilçeler özelinde bina hasarlarını ve can kaybı risklerini verilerle ortaya koyuyor
İstanbul’da 23 Nisan Çarşamba günü meydana gelen 6,2 büyüklüğündeki deprem, milyonlarca İstanbulluyu bir kez daha oturdukları yapıların dayanıklılığı ve yaşadıkları bölgelerin zemin özellikleri konusunda endişelendirdi. Depremin ardından milyonlarca kişi “Acaba binam ne kadar sağlam?” ve “Bulunduğum bölge riskli mi?” sorularına yanıt aramaya başladı. Bu sorulara ışık tutabilecek kaynaklardan biri ise İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ile Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi ve Deprem Araştırma Enstitüsü’nün ortak çalışmasıyla 2020 yılında hazırlanan “Olası Deprem Kayıp Tahminleri İlçe Kitapçıkları.” Bu kitapçıklar, ilçeler özelinde olası bir Marmara depreminde yaşanabilecek bina hasarlarını ve can kaybı risklerini verilerle ortaya koyuyor. 7,5 büyüklüğündeki senaryo depremine göre yapılan tahminler, İstanbul’un birçok ilçesinde büyük hasar riski taşıyan yapıların bulunduğunu ve özellikle depremin gece meydana gelmesi halinde can kayıplarının artabileceğini gösteriyor. Rapor, yapı stokunun yenilenmesi, afet öncesi hazırlık çalışmaları ve kamu bilgilendirmesinin önemine bir kez daha dikkat çekiyor.
KAÇ BİNA HASAR GÖRECEK?
Raporda, İstanbul genelinde tahmin edilen 7,5 büyüklüğündeki bir depremde 100 binlerce binanın orta ve üstü hasar görmesi beklenirken, Kadıköy’deki binaların yüzde 27’si hafif, yüzde 10’u orta, yüzde 2’si ağır, yüzde 1’i çok ağır hasar görecek. Toplam 25 bin 210 binanın analiz edildiği Kadıköy’de orta ve üst seviyede hasar göreceği tahmin edilen bina sayısı ise yaklaşık 3 bin 277 bina (yüzde 13). Yaklaşık 21 bin 933 binanın ise depremi hafif şekilde veya hasarsız atlatması bekleniyor. Raporda, tahmini can kayıpları da yer alıyor. Rapordaki genel değerlendirmede depremdeki yaralanmaların yarısının sarsıntı sırasında, diğer yarısının ise deprem sırasında veya sonrasında binadan çıkmaya çalışırken gerçekleştiği vurgulanıyor. 7,5 büyüklüğündeki tahmini depremin, en kötü senaryo olan gece meydana gelmesi halinde Kadıköy’de 190 kişinin hayatını kaybedebileceği, yaklaşık 93 kişinin ağır yaralanabileceği ve 592 kişinin de hastane şartlarında tedavi görmesinin gerekebileceği öngörülüyor.
TSUNAMİ TEHLİKESİ!
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) ve Orta Doğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) işbirliği ile hazırlanan “İstanbul Tsunami Bilgi Kitapçıkları” raporuna göre, Marmara Denizi’ne doğrudan kıyısı olan bütün ilçelerde değişken ama önemli boyutlarda tsunami olması bekleniyor. Kadıköy için en kritik sismik tsunami kaynağı Marmara Denizi içinde bulunan Prens Adaları Fayı. Bu faydan kaynaklanabilecek tsunami benzetim sonuçlarına göre, Kadıköy’de karadaki maksimum su basma derinliği noktasal olarak 7,79 metreye ulaşırken, yatayda ise su basma mesafesi dere yatakları boyunca yaklaşık 1000 metre olarak hesaplandı. Raporun sonuçlarına göre, yatayda su ilerlemesini arttıran ana sebepler vadiler ve dere yatakları. Prens Adaları Fayı kaynaklı olası bir tsunamide, Kadıköy’ün yüzde 6,34’ünü kapsayan 1.59 kilometrekarelik bir alanda ve 8 mahallede tsunami su baskını ön görülüyor.
TOPLANMA ALANLARINDA AVM'LER VAR
Deprem sonrasında yaklaşık 13 bin 585 hanelik acil barınma ihtiyacının ortaya çıkacağı tahmin ediliyor. Bu da yaklaşık 40 bin kişinin acil barınma ihtiyacı duyacağı anlamına geliyor. Ancak son deprem, İstanbulluların toplanma alanı ihtiyacını bir kez daha ortaya koydu. İstanbul Planlama Ajansı’nın “Kamusal Olanın Dönüşümü: Alışveriş Merkezlerinin Kentsel Etkileri Üzerine Değerlendirme” raporuna göre deprem tehdidi altındaki İstanbul’da en az 42 bin 200 kişinin deprem sonrası barınabileceği toplam alanda 95 adet AVM bulunuyor. Kadıköy Belediyesi de deprem toplanma alanlarının online haritasını erişime açmıştı. Dileyen herkes https://webgis.kadikoy.bel.tr adresinden Kadıköy’ün Afet Bilgi Sistemi Haritası’na erişebiliyor.
HASAR TESPİT BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?
6,2 büyüklüğündeki depremin ardından yaşadığı binanın riskli olduğunu düşünen vatandaşlar hasar tespiti yaptırmak istiyor. İstanbul Büyükşehir Belediyesi Deprem Risk Yönetimi ve Kentsel İyileştirme Daire Başkanlığı ile Kentsel Dönüşüm Uygulama Şube Müdürlüğü’nün hazırladığı binatespitformu.ibb.gov.tr üzerinden bina hasar tespiti başvurusu yapılabiliyor.
Başvuru formunun doldurulmasının ardından, başvuru bilgileri ile yüklenen belgeler ve başvurunun uygunluğu inceleniyor.
Belediye tarafından yapılan incelemeler sonucunda binaların güvenlik oranları şu şekilde değerlendiriliyor:
A sınıfı binaların puan karşılığı; 100 ve üzeri (Düşük Risk)
B sınıfı binaların puan karşılığı; 75-100 (Düşük Risk)
C sınıfı binaların puan karşılığı; 50-75 (Orta Risk)
D sınıfı binaların puan karşılığı; 25-50 (Yüksek Risk)
E sınıfı binaların puan karşılığı; 0-25 (Çok Yüksek Risk)